From Cyprus to Somaliland: The Turkish-Israeli Geostrategic Competition Creates New Dynamics

Η αναγνώριση της αποσχισθείσας από τη Σομαλία περιοχής της Σομαλιλάνδης από το Ισραήλ έρχεται να προστεθεί στον ευρύτερο γεωστρατηγικό ανταγωνισμό μεταξύ Τουρκίας και Ισραήλ. Ο ανταγωνισμός αυτός περιλαμβάνει το Αζερμπαιτζάν, τη Κύπρο, τη Συρία, το Λίβανο, τη Γάζα, το Περσικό Κόλπο και τώρα και το Κέρας της Αφρικής στο οποίο ευρίσκεται η Σομαλιλάνδη.
Η αναγνώριση αυτή προέκυψε ως μία στρατηγική κίνηση του Ισραήλ η οποία αποβλέπει από τη μία να αντιμετωπίσει την απειλή των Χούθι της Υεμένης και τη προστασία της διεθνούς ναυσιπλοΐας στα στενά του Μπαμ Ελ Μαντέπ και από την άλλη να εξισορροπήσει την τουρκική πολιτική, οικονομική και στρατιωτική παρουσία στη Σομαλία. Η παρουσία αυτή εντάσσεται στη γενικότερη προσπάθεια της Τουρκίας να επεκτείνει την επιρροή της στην αφρικανική ήπειρο καθώς επίσης και στην δημιουργία κέντρου πυραυλικών δοκιμών αλλά και διαστημικού κέντρου αξιοποιώντας το γεγονός ότι η Σομαλία ευρίσκεται επί του Ισημερινού κάτι που διευκολύνει αυτού του είδους τις δραστηριότητες.
Η κίνηση του Ισραήλ έχει προκαλέσει αρνητικές αντιδράσεις από διεθνείς οργανισμούς όπως η ΕΕ, η Αφρικανική Ένωση, ο Αραβικός Σύνδεσμος και η Ισλαμική Διάσκεψη. Ισχυρότερα αντέδρασαν χώρες που επηρεάζονται άμεσα όπως η Σομαλία, η Τουρκία, η Αίγυπτος, το Τζιπούτι και η Σαουδική Αραβία. Το θέμα παραπέμφθηκε στο ΣΑ του ΟΗΕ το οποίο τελικά δεν πήρε την όποια απόφαση αλλά τα 14 από τα 15 μέλη καταδίκασαν την ισραηλινή κίνηση. Συζητήθηκε επίσης κατά τη συνάντηση Νετανιάχου-Τράμπ στη Φλώριδα. Οι ΗΠΑ επιμένουν επί του παρόντος στη πολιτική για μία Σομαλία παρά τις σκέψεις που γίνονται από διάφορα κέντρα αποφάσεων εντός της χώρας για διαφοροποίηση της.
Τα νέα αυτά δεδομένα επηρεάζουν και το Κυπριακό που από τμήμα του ελληνοτουρκικού ανταγωνισμού μετατρέπεται σταδιακά σε τμήμα του τούρκο-ισραηλινού. Με τη πώληση των ισραηλινής κατασκευής πυραύλων BARAK MX στην ΚΔ και την ανάπτυξη τους στη Κύπρο η κυπριακή αεράμυνα καθίσταται σε ένα βαθμό προέκταση της ισραηλινής χάρις στο ισχυρό ραντάρ που τους συνοδεύει και της διασύνδεσης του με τα συστήματα του Ισραήλ.
Αναμένεται να ακολουθήσει η ενεργειακή σύνδεση των δύο χωρών με την υλοποίηση του τμήματος του GSI που θα συνδέσει τη Κύπρο με το Ισραήλ. Πέραν αυτού ευρίσκεται σε εξέλιξη και η κατασκευή αγωγού φυσικού αερίου που θα συνδέει τα κοιτάσματα της Energean στην ισραηλινή ΑΟΖ με τις ενεργειακές υποδομές της Cyfield στο Βασιλικό. Όλα αυτά λαμβάνουν χώρα με την Αφροδίτη να παραμένει όμηρος των Ισραηλινών λόγω της εκκρεμότητας γύρω από το κοίτασμα Ισάι που αποτελεί προέκταση της Αφροδίτης εντός της ισραηλινής ΑΟΖ.
Δεν είναι καθόλου τυχαία η πρόσφατη δήλωση Φιντάν για πάγωμα των διαπραγματεύσεων στο Κυπριακό και σε επικέντρωση στη συνεργασία στα θέματα του τουρισμού και της ενέργειας. Οι δηλώσεις της Ολγκίν για αναβολή της διευρυμένης σύσκεψης αμέσως μετά τη συνάντηση της με τον Φιντάν είναι ενδεικτικές των προθέσεων και της στροφής της Τουρκίας. Αντί της διεκδίκησης δικαιωμάτων σε ολόκληρη τη Κύπρο μέσα από μία συνομοσπονδιακή λύση η Τουρκία φαίνεται τώρα να προσανατολίζεται στη διατήρηση του στάτους κβο και την ενίσχυση και σταθεροποίηση του μέσα από κάποια ΜΟΕ.
*Διεθνολόγος και υποψήφιος βουλευτής με το ΑΛΜΑ στην επαρχία Λάρνακας