Έκθεση ΕΤΕπ: Ισχυρή επενδυτική δυναμική της κυπριακής οικονομίας παρά τις γεωπολιτικές πιέσεις

Ισχυρή επενδυτική δραστηριότητα, αυξημένη καινοτομία και ενισχυμένη ανθεκτικότητα καταγράφει ο επιχειρηματικός τομέας στην Κύπρο, παρά το αβέβαιο διεθνές περιβάλλον και τις γεωπολιτικές πιέσεις, σύμφωνα με την τελευταία Έρευνα Επενδύσεων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ).
Σύμφωνα με τα στοιχεία της έρευνας, σχεδόν το σύνολο των κυπριακών επιχειρήσεων συνεχίζει να επενδύει, με έμφαση στην ψηφιοποίηση, την τεχνητή νοημοσύνη και την προσαρμογή των εφοδιαστικών αλυσίδων, αν και το συνολικό επιχειρηματικό κλίμα παραμένει πιο επιφυλακτικό σε σύγκριση με τον μέσο όρο της ΕΕ. Παράλληλα, ενισχύεται η κλιματική δράση, κυρίως μέσω μείωσης αποβλήτων και ανακύκλωσης, με τη μετάβαση σε αυστηρότερα περιβαλλοντικά πρότυπα να αντιμετωπίζεται περισσότερο ως πρόκληση παρά ως ευκαιρία.
Η έρευνα καταγράφει έντονη αισιοδοξία για το μέλλον, παρά τις διεθνείς αναταράξεις στο εμπόριο. Οι πιέσεις στις εφοδιαστικές αλυσίδες έχουν μειωθεί σημαντικά, καθώς οι επιχειρήσεις αύξησαν τα αποθέματά τους και διαφοροποίησαν τις πηγές εισαγωγών. Το ποσοστό των επιχειρήσεων που αναφέρουν δυσκολίες πρόσβασης σε πρώτες ύλες μειώθηκε στο 20%, από 41% ένα χρόνο νωρίτερα.
Το 94% των κυπριακών επιχειρήσεων πραγματοποίησε επενδύσεις το προηγούμενο οικονομικό έτος, ποσοστό υψηλότερο τόσο από το 2024 όσο και από τον μέσο όρο της ΕΕ (86%). Παράλληλα, περισσότερες επιχειρήσεις στην Κύπρο αναμένουν αύξηση επενδύσεων εντός του τρέχοντος έτους (10%, έναντι 4% στην ΕΕ). Οι επενδύσεις αφορούν κυρίως αντικατάσταση υφιστάμενου εξοπλισμού (54%), ενώ λιγότερες επιχειρήσεις επενδύουν σε επέκταση παραγωγικής ικανότητας σε σχέση με την Ευρώπη.
Ο Αντιπρόεδρος της ΕΤΕπ, Μάρεκ Μόρα, ανέφερε ότι οι κυπριακές επιχειρήσεις «συνεχίζουν να επενδύουν, να ψηφιοποιούνται και να ενισχύουν την ανθεκτικότητά τους», υπογραμμίζοντας ότι η αυξανόμενη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης και η δέσμευση στην καινοτομία αποτυπώνουν έναν ιδιωτικό τομέα με μακροπρόθεσμο προσανατολισμό.
Η Κύπρος συγκαταλέγεται στους πιο ενεργούς διεθνείς εμπορικούς παίκτες της ΕΕ, με το 81% των επιχειρήσεων να δραστηριοποιείται σε διασυνοριακό εμπόριο και τον τομέα των υπηρεσιών να καταγράφει το υψηλότερο ποσοστό (95%). Παρά τη μείωση των πιέσεων, οι επιχειρήσεις εξακολουθούν να ανησυχούν για δασμούς, κανονιστικές αλλαγές και μεταφορικά κόστη.
Η ψηφιακή μετάβαση επιταχύνεται, με το 23% των επιχειρήσεων να χρησιμοποιεί συστηματικά εργαλεία γενετικής τεχνητής νοημοσύνης, κυρίως για εσωτερικές διαδικασίες, ανάπτυξη προϊόντων και εξυπηρέτηση πελατών. Αν και η χρήση πολλαπλών ψηφιακών τεχνολογιών παραμένει χαμηλότερη από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, η Κύπρος ξεχωρίζει στην καινοτομία, καθώς μία στις δύο επιχειρήσεις επενδύει σε νέα προϊόντα, υπηρεσίες ή διαδικασίες.
Σε ό,τι αφορά το κλίμα, οι κυπριακές επιχειρήσεις εμφανίζονται λιγότερο ανήσυχες για φυσικούς κινδύνους σε σχέση με την ΕΕ, ενώ πάνω από τις μισές εκτιμούν ότι δεν θα επηρεαστούν ουσιαστικά από αυστηρότερους κανονισμούς. Παρά ταύτα, η υιοθέτηση στόχων μείωσης εκπομπών παραμένει περιορισμένη.
Βασικά εμπόδια στις επενδύσεις εξακολουθούν να είναι η έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού, το υψηλό ενεργειακό κόστος, η αβεβαιότητα και οι εργασιακές ρυθμίσεις, ενώ οι υποδομές, ιδίως σε μεταφορές και ψηφιακά δίκτυα, συνιστούν μεγαλύτερη πρόκληση σε σχέση με την ΕΕ. Αντίθετα, η πρόσβαση στη χρηματοδότηση έχει βελτιωθεί αισθητά, με τους χρηματοδοτικούς περιορισμούς να υποχωρούν στο χαμηλότερο επίπεδο από το 2019.
Ιδιαίτερα θετική είναι και η εικόνα στην ισότητα των φύλων, καθώς το 42% των επιχειρήσεων διαθέτει τουλάχιστον 40% γυναίκες σε ανώτερες διοικητικές θέσεις, ενώ το 22% έχει γυναίκες πλειοψηφία στην ιδιοκτησία. Συνολικά, η έρευνα της ΕΤΕπ σκιαγραφεί έναν δυναμικό και ευέλικτο επιχειρηματικό τομέα, με έντονη διάθεση για επενδύσεις και καινοτομία, παρά τις επίμονες διεθνείς προκλήσεις.