ΑΚΕΛ για αξιολόγηση εκπαιδευτικών: Κείμενο με σοβαρά κενά και γραφειοκρατικό μοντέλο

Ύστερα από πολύμηνες συζητήσεις και πολύωρες συνεδριάσεις της Επιτροπής Παιδείας της Βουλής καθώς και διαβουλεύσεις με τους εμπλεκόμενες εκπαιδευτικές οργανώσεις, κάποιες εξ αυτών σε υψηλούς τόνους και αντεγκλήσεις, η Ολομέλεια της Βουλής ενέκρινε την Δευτέρα το νομοσχέδιο περί Δημόσιας Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας και τους κανονισμούς για αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και εκπαιδευτικού έργου Δημοτικής και Μέσης Εκπαίδευσης.
Το ν/σ εγκρίθηκε με 29 ψήφους υπέρ και 18 εναντίον και οι κανονισμοί με 29 ψήφους υπέρ και 17 εναντίον.
Απορρίφθηκαν τροπολογίες του ΑΚΕΛ ενώ εγκρίθηκαν μια προφορική τροπολογία του ΔΗΣΥ και μια τροπολογία του ΔΗΣΥ (Γιώργος Κάρουλλας, Πρόδρομος Αλαμπρίτης και Μάριος Μαυρίδης), του βουλευτή του ΔΗΚΟ Χρύσανθου Σαββίδη και του ανεξάρτητου Ανδρέα Αποστόλου.
Οι τροπολογίες που εγκρίθηκαν αφορούν μεταξύ άλλων την συμπερίληψη των Βοηθών Διευθυντών και Βοηθών Διευθυντών Α’ στην αξιολόγηση.
Εγκρίθηκε επίσης ομόφωνα και πρόταση νόμου του Προέδρου της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Παιδείας, Βουλευτή του ΔΗΚΟ, Παύλου Μυλωνά επί του νομοσχεδίου. Με την πρόταση τροποποιείται ο περί Δημόσιας Εκπαιδευτικής Υπηρεσίας Νόμος, ώστε η απόσπαση εκπαιδευτικών λειτουργών οι οποίοι προάγονται κατόπιν αξιολόγησής τους και βρίσκονται σε απόσπαση να τερματίζεται και αυτοί να επιστρέφουν στη θέση όπου υπηρετούν οργανικά, ώστε να αναλάβουν τα καθήκοντα της νέας τους θέσης.
Η τροποποίηση αφορά τόσο τις περιπτώσεις αποσπασμένων εκπαιδευτικών λειτουργών όσο και τις περιπτώσεις παραχώρησης υπηρεσιών εκπαιδευτικών λειτουργών οι οποίοι εκτελούν αμιγώς διοικητικά καθήκοντα. Περαιτέρω, η επιτροπή αποφάσισε όπως η εν λόγω ρύθμιση τεθεί σε ισχύ ένα έτος μετά την ημερομηνία δημοσίευσής της ως νόμου στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας.
Τι αλλάζει με την έγκριση ν/σ και κανονισμών
Με την σημερινή έγκριση αλλάζει ο τρόπος αξιολόγησης ύστερα από πενήντα χρόνια, ενώ στις επιδιώξεις του νέου συστήματος αξιολόγησης αναφέρεται η αντιμετώπιση των αδυναμιών και στρεβλώσεων του υφιστάμενου συστήματος αξιολόγησης, το οποίο εφαρμόζεται εδώ και 50 περίπου χρόνια, μέσω της υιοθέτησης ενός «ευέλικτου και δίκαιου» συστήματος το οποίο είναι σχεδιασμένο να προσφέρει την κατάλληλη και συνεχή επιμόρφωση στους εκπαιδευτικούς.
Με το νέο σύστημα διασφαλίζεται η βελτίωση της ποιότητας και των αποτελεσμάτων της διδασκαλίας και της μάθησης, η έγκαιρη παρέμβαση, η βελτίωση της στήριξης των εκπαιδευτικών, η συνεχής επαγγελματική τους μάθηση και η παροχή κινήτρων για διάκριση και επιβράβευση των ικανών εκπαιδευτικών, προστίθεται. Παράλληλα, το νέο σύστημα θα βοηθήσει στην εμπέδωση της αξιοκρατίας, στην ενίσχυση της διαφάνειας και στην αύξηση της αποτελεσματικότητας, σημειώνεται.
Με βάση τις πρόνοιες του ν/σ και των κανονισμών μεταξύ άλλων καθορίζεται ο ρόλος του παιδαγωγικού συμβούλου με πιο σαφή τρόπο, μειώνεται η βαρύτητα της αξιολόγησης που διενεργεί ο Διευθυντής στην τελική (αριθμητική) αξιολόγηση από 30% σε 20%, μειώνεται το ποσοστό της συνολικής βαθμολογίας που απαιτείται για να θεωρείται ικανοποιητική η αξιολόγηση ενός εκπαιδευτικού από το 50% στο 40% τουλάχιστον.
Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι τροποποιήθηκαν οι μεταβατικές διατάξεις ώστε να προβλεφθεί ο τρόπος αξιολόγησης των εκπαιδευτικών μέχρι την σχολική χρονιά 2030-2031, κατά την οποία θα εφαρμοστούν πλήρως οι προτεινόμενοι κανονισμοί για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών με το νέο σύστημα.
Διευκρινίζεται εξάλλου ότι οι κανονισμοί που αφορούν την τελική (αριθμητική) αξιολόγηση και τη συμμετοχή του διευθυντή θα τεθούν σε ισχύ σε μεταγενέστερο στάδιο και μετά από συζήτηση στην Επιτροπή Παρακολούθησης Συστήματος Αξιολόγησης.
Τοποθετήσεις Βουλευτών
Προηγήθηκε συζήτηση δύο ωρών στην οποία τοποθετήθηκαν όλα τα κόμματα με αναφορές που άγγιζαν τα υπέρ και τα κατά του συστήματος, την επιμονή και τους εκβιασμούς, όπως αναφέρθηκε, των εκπαιδευτικών οργανώσεων αλλά και τους αφορισμούς, όπως χαρακτηρίστηκαν, για το έργο των εκπαιδευτικών. Όλοι σχεδόν οι ομιλητές εξήραν το ρόλο του Προέδρου της Επιτροπής Παιδείας στην επίτευξη συναινέσεων.
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής Παύλος Μυλωνάς στη δική του τοποθέτηση είπε ότι επιτέλους έχουμε μπροστά μας μια σημαντική μεταρρύθμιση μετά από 50 χρόνια και καταργείται ένα αναξιοκρατικό και άδικο σύστημα αξιολόγησης των εκπαιδευτικών με την κλασική μέθοδο του επιθεωρητή όπου “ο κουμπάρος, ο κομματικός πάτρωνας έδινε τις βαθμολογίες”.
Τόνισε το γεγονός ότι με το νέο σύστημα οι καλοί δάσκαλοι και καθηγητές θα έχουν ρόλο καθοδηγητή είτε των εισερχόμενων είτε κάποιο συναδέλφων τους “οι οποίοι έχουν θέματα και αδυναμίες”.
Ο κ. Μυλωνάς τόνισε ότι το ΥΠΑΝ έχει δουλειά μπροστά του για να ολοκληρώσει τις διαδικασίες που χρειάζονται με απώτερο στόχο, σιγά-σιγά και μέχρι το ’28 να ολοκληρωθεί μια διαδικασία η οποία θα οδηγήσει στη μεταρρύθμιση.
Ο ανεξάρτητος βουλευτής Ανδρέας Αποστόλου είπε ότι εμπιστευόμαστε τους καθηγητές και δασκάλους μας και το δημόσιο σχολείο και απέρριψε τους αφορισμούς που ακούγονται όπως είπε για το δημόσιο σχολείο, εκφράζοντας την αμέριστη στήριξη του στους εκπαιδευτικούς.
Είπε ότι μπορούν να γίνουν βελτιώσεις και αλλαγές και εξήρε και το ρόλο της ΥΠΑΝ η οποία βοήθησε ώστε να προχωρήσουν πολλά πράγματα που έμενα στάσιμα για χρόνια.
Την έντονη διαφωνία του με το ν/σ και τους κανονισμούς εξέφρασε ο ανεξάρτητος βουλευτής Ανδρέας Θεμιστοκλέους λέγοντας ότι το νέο σύστημα δεν θα επιλύσει τα προβλήματα της παιδείας. Είπε ότι πρόκειται για ένα δαπανηρό σχέδιο 15 εκ τα οποία θα μπορούσαν να είχαν δαπανηθεί με άλλο τρόπο “για να δημιουργήσουν κυριολεκτικά θαύματα στα δημόσια σχολεία”.
Υποστήριξε ότι το νέο σύστημα δεν θα λειτουργήσει υπέρ των μαθητών και υπενθύμισε και τι έγινε με τις εξετάσεις τετραμήνων που ψηφίστηκαν και καταργήθηκαν πολύ γρήγορα.
Ο ανεξάρτητος Κωστής Ευσταθίου που επίσης τάχθηκε κατά αναφέρθηκε σε έλλειψη διαλόγου, σε αφορισμούς εκατέρωθεν και στα αδιέξοδα στα οποία έχει περιέλθει η παιδεία μας. Επανέλαβε τη θέση του για αξιολόγηση από τις “απαξιωμένες” σχολικές εφορίες, οι οποίες σήμερα ασχολούνται με πράγματα περιθωριακά και θα έπρεπε να αποκτήσουν το κύρος και το εύρος των αρμοδιοτήτων που έπρεπε να έχουν.
Από τη ΔΗΠΑ ο βουλευτής Αλέκος Τρυφωνίδης είπε ότι η αξιολόγηση δεν στρέφεται εναντίον των εκπαιδευτικών το ρόλο των οποίων αναγνωρίζουμε . Για πρώτη φορά, πρόσθεσε, η πολιτεία θεσπίζει ένα πλαίσιο που δεν περιορίζεται στην καταγραφή, αλλά συνδέει την αξιολόγηση με την επιμόρφωση, την υποστήριξη για την επαγγελματική εξέλιξη.
Από το ΔΗΚΟ ο βουλευτής Χρύσανθος Σαββίδης είπε ότι όλο αυτό το διάστημα έγινε σύνθεση απόψεων και συνεργασία με το ΥΠΑΝ , λέγοντας ότι πρόκειται για μια ζωντανή διαδικασία και ότι στην πορεία μπορούμε να αλλάξουμε πράγματα.
Ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Χρίστος Χριστοφίδης στην τοποθέτησή του είπε ότι επιβάλλεται να αλλάξει η αξιολόγησης ιδιαίτερα στο κομμάτι της διαμορφωτικής αξιολόγησης, αναφέροντας ότι δεν είναι αλήθεια ότι έχει 50 χρόνια να αλλάξει το σύστημα και ότι είναι ωραία τα συνθήματα αλλά το 2011 η Βουλή άλλαξε τους κανονισμούς αξιολόγησης.
Ο κ. Χριστοφίδης υποστήριξε ότι ότι έχουμε μπροστά μας ένα κείμενο με τεράστια κενά κάνοντας επίσης λόγο για ένα γραφειοκρατικό μοντέλο με εκατοντάδες νέες, υψηλόβαθμες θέσεις.
Είπε εξάλλου ότι θα έπρεπε να επιβληθεί μία επιστημονική προσέγγιση στη βάση όλων των επιτυχημένων μοντέλων σε όλη την Ευρώπη λέγοντας ότι θέλουμε έναν διευθυντή ο οποίος να είναι πρωταγωνιστής στην διαμορφωτική αξιολόγηση.
Ο βουλευτής του ΑΚΕΛ Ανδρέας Καυκαλιάς είπε ότι η Κυβέρνηση επέλεξε την επικοινωνία αντί της ουσίας και “εργαλειοποιεί” το κεφάλαιο της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών “επιχειρώντας να αποσείσει από πάνω της τις ευθύνες της για να κερδίσει χρόνων ως παρακάτω”.
Ο κ. Καυκαλιάς είπε ότι βασικές πτυχές του σχεδίου έχουν δυνητικό χαρακτήρα, είτε δεν διευκρινίζονται είτε παραπέμπονται προς εξέταση και απόφαση στην αρμόδια αρχή δηλαδή την Επιτροπή Παρακολούθησης και άλλες ειδικές επιτροπές.
Η βουλευτής του ΑΚΕΛ Ειρήνη Χαραλαμπίδου εστίασε στη δική της τοποθέτηση στην σεξιστική αναφορά του Προέδρου της ΟΕΛΜΕΚ κατά την Υπουργού η οποία αναφορά, είπε, δεν καταδικάστηκε, αλλά και στο γεγονός ότι η Βουλή δεν μπορεί να εκβιάζεται από κανέναν και δεν μπορεί να υποκύπτει σε “αντιδημοκρατικές νοοτροπίες”.
Κάκισε επίσης το γεγονός ότι οι εκπαιδευτικές οργανώσεις ήθελαν συμμετοχή στην κατ’ άρθρον συζήτηση κάτι που δεν είναι πρακτική της Βουλής.
Από το ΔΗΣΥ ο βουλευτής Γιώργος Kάρουλλας είπε ότι βασική αρχή είναι το παιδί και το δημόσιο σχολείο, η δικαιοσύνη, η αξιοκρατία, η ισότιμη μεταχείριση των εκπαιδευτικών όλων των βαθμίδων με βασικό πυλώνα τη συνεχή αναβάθμιση του δημόσιου σχολείου.
Η Βουλή, πρόσθεσε, καλείται σήμερα να αποφασίσουμε για το σχολείο του αύριο και η αξιολόγηση δεν πρέπει να θεωρείται ότι στρέφεται εναντίον των εκπαιδευτικών, αλλά να αντικριστεί ως ένα εργαλείο το οποίο ενδυναμώνει τους εκπαιδευτικούς.
Η ανεξάρτητη βουλευτής Αλεξάνδρα Ατταλίδου είπε ότι ψηφίζει υπέρ όχι γιατί εκβιάζεται αλλά γιατί πιστεύει ότι είναι προς τη σωστή κατεύθυνση. Πρόσθεσε ότι η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση δεν μπορεί να είναι μία απλή διοικητική αλλαγή, οφείλει να υπηρετήσει τη στρατηγική επιλογή για το μέλλον της Κύπρου για μια δημοκρατική και κριτική παιδεία.
Ο Πρόεδρος των Οικολόγων Σταύρος Παπαδούρης απέδωσε τα εύσημα στον Πρόεδρο της Επιτροπής Παιδείας για το ρόλο του λέγοντας ότι αν θέλουμε μεταρρυθμίσεις πρέπει να σπάσουμε αυγά.
Ο βουλευτής του ΔΗΣΥ Πρόδρομος Αλαμπρίτης είπε ότι γίνεται ένα βήμα μπροστά το οποίο δεν επιλύει όλα τα προβλήματα αλλά δίνεται χρόνος για να ασχοληθούμε με βασικά προβλήματα της εκπαίδευσης, τις υποδομές, τη βία και άλλα ζητήματα.
Πρόσθεσε ότι χρειάζεται πάρα πολλή δουλειά όλο το επόμενο διάστημα για να έχουμε αποτελέσματα.
Επίσης από τον ΔΗΣΥ ο βουλευτής Νίκος Σύκας είπε ότι διερωτήθηκε τι θα γίνει την επόμενη μέρα της ψήφισης και πόσο διατεθειμένη είναι η κυβέρνηση να εξαντλήσει τον διάλογο με τους οργανωμένους γονείς, με τα παιδιά και με τις συνδικαλιστικές οργανώσεις.
Η έγκριση έγινε παρουσία της Υπουργού Παιδείας και των επικεφαλής των εκπαιδευτικών οργανώσεων.