Αναβάθμιση προοπτικών Τράπεζας Κύπρου από Standard and Poor’s

Σε αναβάθμιση των προοπτικών της Τράπεζας Κύπρου σε θετικές από σταθερές, προχώρησε ο οίκος αξιολόγησης Standard and Poor’s, επιβεβαιώνοντας τις μακροπρόθεσμες και βραχυπρόθεσμες αξιολογήσεις πιστοληπτικής ικανότητας «BBB-/A-3» για την τράπεζα.
Σύμφωνα με ανακοίνωση του οίκου, η αναθεώρηση των προοπτικών αντικατοπτρίζει κυρίως την άποψή του ότι ο οικονομικός κίνδυνος για τις τράπεζες που λειτουργούν στην Κύπρο μειώνεται. «Η Τράπεζα Κύπρου θα μπορούσε επομένως να επωφεληθεί από το πιο υποστηρικτικό οικονομικό περιβάλλον», σημειώνεται.
«Κατά την άποψή μας, η ισχυρή οικονομική ανάπτυξη της Κύπρου τα τελευταία χρόνια θα στηρίξει την πιστοληπτική ικανότητα του ιδιωτικού τομέα. Η οικονομία έχει επωφεληθεί από έναν ακμάζοντα τομέα υπηρεσιών - ιδιαίτερα του τουρισμού και των υπηρεσιών πληροφορικής, τεχνολογίας και επικοινωνιών – το τελευταίο ως αποτέλεσμα της μετεγκατάστασης επιχειρήσεων στην Κύπρο», αναφέρει ο οίκος.
Παράλληλα, σημειώνεται, η οικονομία έχει δείξει ανθεκτικότητα σε διάφορα γεγονότα, συμπεριλαμβανομένων των περιφερειακών συγκρούσεων και των εμπορικών πολέμων.
«Πιστεύουμε ότι η πιστοληπτική ικανότητα του ιδιωτικού τομέα ενισχύεται, ακόμη και αναγνωρίζοντας ότι το υψηλό κατά κεφαλήν ΑΕΠ της Κύπρου με βάση το δολάριο ΗΠΑ θα μπορούσε να υπερεκτιμήσει τη μέση ευημερία των εγχώριων κατοίκων λόγω του σχετικά υψηλού μεριδίου των ξένων επενδύσεων στην Κύπρο. Αναμένουμε ότι αυτή η θετική τάση θα συνεχιστεί, υποστηριζόμενη από μια στενή αγορά εργασίας, ισχυρή αύξηση του πραγματικού εισοδήματος και μεγάλες επενδύσεις, συμπεριλαμβανομένων και από τα κεφάλαια Next Generation EU», σημειώνεται.
Απομόχλευση ιδιωτικού τομέα
Σύμφωνα με τον οίκο, η απομόχλευση του ιδιωτικού τομέα συνεχίζει να συγκλίνει προς τον μέσο όρο της ΕΕ. Η ταχεία οικονομική βελτίωση έχει οδηγήσει σε σημαντική απομόχλευση του ιδιωτικού τομέα, και πιο συγκεκριμένα, των μη χρηματοπιστωτικών εταιρειών.
«Προβλέπουμε ότι η μόχλευση του ιδιωτικού τομέα θα φτάσει στο 127% του ΑΕΠ στο τέλος του 2025, από 185% στο τέλος του 2021, και το χρέος των μη χρηματοπιστωτικών εταιρειών στο 72% του ΑΕΠ στο τέλος του 2025, από 105% στο τέλος του 2021», σημειώνεται.
«Πιστεύουμε ότι η λειτουργική απόδοση των μη χρηματοπιστωτικών εταιρειών ενισχύεται χάρη στην οικονομική δυναμική, ενώ η ικανότητα χρέους τους θα επωφεληθεί από τα χαμηλότερα spreads καθώς οι πιστωτικοί κίνδυνοι στην Κύπρο υποχωρούν», προσθέτει.
Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του οίκου, το χρέος των νοικοκυριών παραμένει υψηλό σε σχέση με αυτό άλλων χωρών, αλλά οι πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ), ιδίως στον τομέα των στεγαστικών δανείων, έχουν μειώσει σημαντικά το βάρος του χρέους.
Επιπλέον, μετά την συχνή προσφυγή των τραπεζών σε πωλήσεις και τιτλοποιήσεις μη εξυπηρετούμενων δανείων τα τελευταία χρόνια, το μεγαλύτερο μέρος του χρέους βρίσκεται πλέον στον ισολογισμό των εταιρειών εξαγοράς πιστώσεων - εκτός του τραπεζικού συστήματος - περιορίζοντας τον πιστωτικό κίνδυνο για τις τράπεζες.
Εξυγίανση ισολογισμών
Ο οίκος αναφέρει ότι οι κυπριακές τράπεζες έχουν εξυγιάνει τους ισολογισμούς τους από ένα μεγάλο μέρος των παλαιών μη εξυπηρετούμενων δανείων τους.
Τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια αντιπροσώπευαν το 4,5% των ακαθάριστων δανείων των κυπριακών τραπεζών στα τέλη Σεπτεμβρίου 2025 και αναμένεται ότι αυτό το μερίδιο θα μειωθεί στο 3,3% στο τέλος του 2027. Συνεπώς, υποδεικνύει, το χάσμα με τον υπόλοιπο ευρωπαϊκό τραπεζικό τομέα μειώνεται.
Επιπλέον, τα περισσότερα μη εξυπηρετούμενα δάνεια βρίσκονται στις μικρότερες κυπριακές τράπεζες.
Οι τέσσερις μεγαλύτερες κυπριακές τράπεζες αντιπροσωπεύουν περίπου το 95% της αγοράς και είχαν μέσο δείκτη 2,4% στο τέλος του 2024 (εξαιρουμένων των μη εξυπηρετούμενων δανείων που καλύπτονται από το πρόγραμμα προστασίας περιουσιακών στοιχείων), ο οποίος είναι κοντά στα ευρωπαϊκά επίπεδα.
«Αναμένουμε περιορισμένες πιέσεις στην ποιότητα των περιουσιακών στοιχείων χάρη σε ένα ευνοϊκό μακροοικονομικό περιβάλλον και ένα οργανικό κόστος κινδύνου (αφαιρώντας τις μη επαναλαμβανόμενες προβλέψεις που σχετίζονται με το παλαιό χαρτοφυλάκιο) που κυμαίνεται μεταξύ 35 μονάδων βάσης (bps) και 45 μονάδων βάσης για την περίοδο 2025-2027», τονίζεται.
Τα χαρτοφυλάκια δανείων των κυπριακών τραπεζών εξακολουθούν να επικεντρώνονται μέτρια σε κυκλικούς τομείς, ιδίως στον τουρισμό (9% των δανείων) και στα ακίνητα και τις κατασκευές (13% των δανείων). «Πιστεύουμε ότι η συγκέντρωση αποτελεί δομικό χαρακτηριστικό του κυπριακού τραπεζικού συστήματος λόγω του μικρού μεγέθους της οικονομίας», σημειώνει.
Ξεχωρίζει στην εξυγίανση
Σύμφωνα με τον οίκο, η αναθεώρηση των προοπτικών αντικατοπτρίζει επίσης την ενίσχυση της απόδοσης και της ανθεκτικότητας της Τράπεζας Κύπρου. Η Τράπεζα Κύπρου βρίσκεται μπροστά από το τραπεζικό σύστημα όσον αφορά την εξυγίανση της ποιότητας του ενεργητικού. Η Τράπεζα Κύπρου συνεχίζει να αναφέρει χαμηλά, διαχειρίσιμα επίπεδα απομείωσης από το 2016, με περισσότερο από το 99% του χαρτοφυλακίου δανείων να ταξινομείται ως εξυπηρετούμενο.
Τα τελευταία χρόνια, οι περισσότερες προσπάθειες της τράπεζας επικεντρώθηκαν στην αντιμετώπιση του αποθέματος των παλαιών μη εξυπηρετούμενων δανείων. Με τον δείκτη μη εξυπηρετούμενων δανείων να μειώνεται στο 1,2% στα τέλη Σεπτεμβρίου 2025 από 2,4% το προηγούμενο έτος και την κάλυψη των μη εξυπηρετούμενων δανείων στο 124%, η μακρά διαδικασία ευθυγράμμισης της ποιότητας του ενεργητικού με εκείνη των ομολόγων της στην ΕΕ έχει ολοκληρωθεί, τονίζεται.
Η τράπεζα έχει επίσης σημειώσει σημαντική πρόοδο στην πώληση του χαρτοφυλακίου της μονάδας διαχείρισης ακινήτων (REMU). Αυτό το χαρτοφυλάκιο ανέρχεται πλέον σε 420 εκατομμύρια ευρώ, ή στο 1,5% του συνολικού ενεργητικού, πράγμα που σημαίνει ότι η τράπεζα έχει υπερβεί τον στόχο της για μείωση του χαρτοφυλακίου σε περίπου 500 εκατομμύρια ευρώ έως το τέλος του 2025.
«Αναμένουμε ότι η κερδοφορία της Τράπεζας Κύπρου θα παραμείνει ανθεκτική σε ένα λιγότερο υποστηρικτικό περιβάλλον επιτοκίων», τονίζεται.
Στο τέλος Σεπτεμβρίου 2025, τα καθαρά έσοδα από τόκους μειώθηκαν κατά 12% σε ετήσια βάση, αλλά η κερδοφορία ήταν ανθεκτική, με την αναφερόμενη απόδοση των ενσώματων ιδίων κεφαλαίων να παραμένει ισχυρή στο 18,5% το τρίτο τρίμηνο του 2025.
Σύμφωνα με τον οίκο, η πειθαρχημένη διαχείριση του κόστους έχει συμβάλει καθοριστικά στη διατήρηση της ισχυρής λειτουργικής απόδοσης της Τράπεζας Κύπρου, με τον δείκτη κόστους προς έσοδα κάτω από 40%, τη διατηρήσιμη συμβολή των τελών, το χαμηλότερο κόστος κινδύνου και την επανέναρξη του δανεισμού. «Προβλέπουμε ότι αυτές οι τάσεις θα συνεχιστούν το 2026-2027», τονίζεται.
Το κεφαλαιακό απόθεμα ασφαλείας της Τράπεζας Κύπρου θα παραμείνει θετική παράμετρος για τις αξιολογήσεις. Ο δείκτης κοινών μετοχών κατηγορίας 1 της τράπεζας, σύμφωνα με τις κανονιστικές διατάξεις, διαμορφώθηκε στο 20,2% στα τέλη Σεπτεμβρίου 2025. Αναμένεται ότι ο δείκτης προσαρμοσμένου κεφαλαίου (RAC) για την Τράπεζα Κύπρου, ο οποίος είναι προσαρμοσμένος στον κίνδυνο, θα παραμείνει στο 13,5%-14,0% την περίοδο 2025-2027, σε σύγκριση με 13,9% στα τέλη του 2024. Αναγνωρίζεται ότι το τρέχον απόθεμα ασφαλείας θα μπορούσε να μειωθεί με την πάροδο του χρόνου, αλλά δεν αναμένουμε ότι ο δείκτης RAC θα μειωθεί κάτω από το 10%.
Μέτρια η χρηματοδότηση
Ο οίκος θεωρεί τη χρηματοδότηση της Τράπεζας Κύπρου ως μέτρια. Αυτό αντικατοπτρίζει το ισχυρό εγχώριο franchise λιανικής της τράπεζας, το οποίο αποτελείται κυρίως από σταθερές και διαφοροποιημένες καταθέσεις λιανικής. Το προφίλ χρηματοδότησης της Τράπεζας Κύπρου είναι παρόμοιο με αυτό άλλων κυπριακών τραπεζών που έχουν δει σημαντικές εισροές νέων καταθέσεων λιανικής σε συνδυασμό με μειωμένο δανεισμό την τελευταία δεκαετία.
Πλέον, ο οίκος χαρακτηρίζει τη θέση ρευστότητας της Τράπεζας Κύπρου ως ισχυρή χάρη στη χαμηλή εξάρτηση της τράπεζας από βραχυπρόθεσμη χονδρική χρηματοδότηση και το υψηλό απόθεμα ρευστότητας.
«Πιστεύουμε ότι η ρευστότητα της τράπεζας είναι απίθανο να αλλάξει ουσιαστικά, παρά τις προσπάθειές της να επεκτείνει το χαρτοφυλάκιο δανεισμού της», υπογραμμίζεται.
Τι θα μπορούσε να αλλάξει τις αξιολογήσεις
Οι θετικές προοπτικές για τις αξιολογήσεις στην Τράπεζα Κύπρου αντικατοπτρίζουν την άποψή του ότι οι πιστωτικοί κίνδυνοι θα μειωθούν τους επόμενους 12-18 μήνες και ότι αυτό θα υποστηρίξει την πιστοληπτική ικανότητα της τράπεζας.
Ο οίκος θα μπορούσε να αναθεωρήσει τις προοπτικές σε σταθερές εάν οι οικονομικοί κίνδυνοι δεν μειωθούν όπως αναμένει. Αν και είναι μια απομακρυσμένη πιθανότητα σε αυτό το στάδιο, θα μπορούσε να αναθεωρήσει τις προοπτικές σε σταθερές εάν η Τράπεζα Κύπρου υιοθετήσει μια πιο επιθετική στρατηγική δανεισμού για την αξιοποίηση πλεονάζοντος κεφαλαίου και ρευστότητας, ιδίως στις διεθνείς δραστηριότητές της.
Αντίθετα, ο οίκος θα μπορούσε να αναβαθμίσει τις αξιολογήσεις της Τράπεζας Κύπρου εάν συμπεράνει ότι οι οικονομικοί κίνδυνοι για τον τραπεζικό τομέα της Κύπρου έχουν υποχωρήσει· και η κερδοφορία της Τράπεζας Κύπρου, προσαρμοσμένη στον κίνδυνο, παραμένει ανθεκτική και σύμφωνη με αυτή των ομολόγων της υψηλότερης αξιολόγησης, παρά την πίεση στα περιθώρια κέρδους της.