Η κλιματική αλλαγή δεν αποτελεί πλέον μια μακρινή απειλή, αλλά μια πραγματικότητα που ήδη επηρεάζει την καθημερινότητα, την οικονομία και την κοινωνία της Κύπρου. Τα τελευταία χρόνια, οι αυξημένες θερμοκρασίες, η λειψυδρία και τα ολοένα συχνότερα ακραία καιρικά φαινόμενα αφήνουν βαθύ αποτύπωμα τόσο στο φυσικό περιβάλλον όσο και στους βασικούς παραγωγικούς τομείς της χώρας.
Η γεωργία, η βιοποικιλότητα, η διαχείριση των υδάτων, η υγεία και οι υποδομές βρίσκονται στο επίκεντρο των επιπτώσεων, ενώ η βιομηχανία και ο επιχειρηματικός κόσμος καλούνται να αντιμετωπίσουν εντονότερες προκλήσεις, όπως το αυξανόμενο ενεργειακό κόστος, η περιορισμένη διαθεσιμότητα νερού και η ανθεκτικότητα των αλυσίδων εφοδιασμού.
Αναγνωρίζοντας αυτή την πραγματικότητα, το Τμήμα Περιβάλλοντος του Υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος προχώρησε στην αναθεώρηση και επικαιροποίηση της Εθνικής Στρατηγικής για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή. Η νέα Στρατηγική, με περίοδο εφαρμογής το 2025-2050, φιλοδοξεί να καταστήσει την Κύπρο ένα ανθεκτικό, βιώσιμο και ακμαίο νησιωτικό κράτος, ικανό να ανταποκρίνεται αποτελεσματικά στις μεταβαλλόμενες κλιματικές συνθήκες.
Η στρατηγική στηρίζεται σε τέσσερις κεντρικούς πυλώνες:
- την ανθεκτικότητα των φυσικών οικοσυστημάτων,
- την ενδυνάμωση των κοινοτήτων και την προστασία της υγείας και της πολιτιστικής κληρονομιάς,
- την οικονομική ανθεκτικότητα, και
- την ενισχυμένη διακυβέρνηση
Στο πυλώνα της οικονομικής ανθεκτικότητας, που περιλαμβάνει τον τομέα της οικονομίας, βιομηχανίας και χρηματοοικονομικών, η στρατηγική προβλέπει την προσαρμογή των οικονομικών δραστηριοτήτων και των πρακτικών χρήσης γης στις μεταβαλλόμενες κλιματικές συνθήκες, καθώς και την προστασία των κρίσιμων υποδομών, όπως ενέργειας, νερού, μεταφορών, τουρισμού και επικοινωνιών, που αποτελούν θεμέλιο της ανάπτυξης. Παράλληλα, προβλέπει την κινητοποίηση του οικονομικού και χρηματοπιστωτικού τομέα για τη στήριξη της παραγωγικής βάσης της χώρας, ενισχύοντας τη μακροπρόθεσμη ετοιμότητα για προσαρμογή και μετριασμό των επιπτώσεων.
Την ίδια στιγμή, διασφαλίζεται η διαθεσιμότητα επαρκών δημόσιων πόρων για την κάλυψη των αυξανόμενων αναγκών προσαρμογής που επιβάλλει η νέα κλιματική πραγματικότητα.
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της κυπριακής οικονομίας. Η στρατηγική περιλαμβάνει στοχευμένες δράσεις στήριξης για την ενίσχυση της ικανότητάς τους να αντέχουν, να προσαρμόζονται και να καινοτομούν μέσα στα νέα κλιματικά δεδομένα, όπως η ανάπτυξη τομεακών στρατηγικών προσαρμογής, η αναθεώρηση της βιομηχανικής πολιτικής της Κύπρου και η προώθηση εργαλείου αυτοαξιολόγησης κλιματικών κινδύνων.
Η Ομοσπονδία Εργοδοτών και Βιομηχάνων (ΟΕΒ) αναγνωρίζει ότι η προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή απαιτεί σημαντικές επενδύσεις από τις επιχειρήσεις, ταυτόχρονα όμως, αποτελεί αναγκαία και αναπόφευκτη προϋπόθεση για τη διασφάλιση της ανταγωνιστικότητάς τους και για την εκπλήρωση των ευρωπαϊκών δεσμεύσεων της χώρας.
Οι επιχειρήσεις που θα κινηθούν έγκαιρα, επενδύοντας σε ενεργειακή αποδοτικότητα, καθαρές τεχνολογίες και ανθεκτικές εφοδιαστικές αλυσίδες, θα ενισχύσουν τη βιωσιμότητά τους και θα αποκτήσουν ουσιαστικό πλεονέκτημα στη νέα εποχή της πράσινης μετάβασης.
Η ΟΕΒ βρίσκεται ενεργά παρούσα στα κέντρα λήψης αποφάσεων, συμμετέχοντας ουσιαστικά στις διαδικασίες αναθεώρησης και επικαιροποίησης της Εθνικής Στρατηγικής για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή, μέσα από εργαστήρια, ημερίδες ενημέρωσης και στοχευμένες συναντήσεις. Παράλληλα, ενημερώνει συστηματικά τα μέλη της για τις εξελίξεις και τις ευκαιρίες που προκύπτουν, ενισχύοντας την ετοιμότητα και τη συμμετοχή τους στη διαδικασία προσαρμογής.
Με τεκμηριωμένες θέσεις και συνεχή διάλογο με τους αρμόδιους φορείς, η ΟΕΒ διασφαλίζει ότι οι ανάγκες και οι προτεραιότητες του επιχειρηματικού κόσμου λαμβάνονται υπόψη στη χάραξη των πολιτικών προσαρμογής. Στόχος είναι οι επιχειρήσεις να αποτελούν όχι απλώς αποδέκτες των πολιτικών, αλλά ουσιαστικούς εταίρους στον σχεδιασμό και την εφαρμογή τους, συμβάλλοντας στη διαμόρφωση ενός μοντέλου ανάπτυξης που αντέχει στις προκλήσεις και αναπτύσσεται με σεβασμό στο περιβάλλον και τον άνθρωπο.
* Λειτουργός, Τμήμα Ενέργειας και Περιβάλλοντος (ΟΕΒ)
Αναθεώρηση της Εθνικής Στρατηγικής για την προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή
Η αναθεωρημένη Εθνική Στρατηγική για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή, με χρονικό ορίζοντα 2025-2050, στοχεύει στην ενίσχυση της ανθεκτικότητας της Κύπρου στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Η στρατηγική αναγνωρίζει την κλιματική αλλαγή ως μια υφιστάμενη πραγματικότητα που επηρεάζει ήδη την οικονομία, την κοινωνία και το περιβάλλον της Κύπρου, με αυξανόμενες θερμοκρασίες, λειψυδρία και ακραία καιρικά φαινόμενα. Βασικοί πυλώνες της στρατηγικής είναι η ανθεκτικότητα των φυσικών οικοσυστημάτων, η ενδυνάμωση των κοινοτήτων και η προστασία της υγείας και της πολιτιστικής κληρονομιάς, η οικονομική ανθεκτικότητα και η ενισχυμένη διακυβέρνηση. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην οικονομική ανθεκτικότητα, με στόχο την προσαρμογή των βασικών παραγωγικών τομέων, όπως η γεωργία και ο τουρισμός, στις νέες κλιματικές συνθήκες.