Ανασχηματισμός και στο βάθος παιχνίδια εξουσίας

Λίγο μετά την επιστροφή του από την Ουκρανία, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αιφνιδίαζε ΜΜΕ, συνεργάτες και συγκυβερνώντες με την απόφασή του να προχωρήσει τελικά στον πολυσυζητημένο ανασχηματισμό. Ενημέρωσε τηλεφωνικώς τους υπουργούς που θα αποχωρούσαν εξηγώντας τους πως θα πρέπει να κάνει αλλαγές και επιχειρούσε να βάλει με αυτό τον τρόπο τελεία σε μία μετέωρη κατάσταση πέντε μηνών: στον δικό του χρόνο και με τον δικό του τρόπο. Το ερώτημα που εγείρεται είναι αν αυτός ο χρόνος και τρόπος ήταν ο ιδανικός για να εκτονωθεί η κρίση και να ανατραπεί η κακή εικόνα που έχει η κυβέρνηση. Αν ικανοποίησε τις προσδοκίες ενός μεγάλου μέρους της κοινωνίας που ζητούσε επίμονα αλλαγή στο κυβερνητικό σχήμα και παραδοχή λαθών, με την αντικατάσταση υπουργών. Με δεδομένο ότι παραμένουν οι υπουργοί που υπήρξαν ο λόγος για τον οποίο μερίδα της κοινωνίας και των κομμάτων ζητούσε επίμονα ανασχηματισμό, εμπεδώνεται πως ο ανασχηματισμός δεν έγινε για να εκτονωθεί οποιαδήποτε κρίση και να γίνουν παραδοχές λαθών από την κυβέρνηση, αλλά στρατηγικά ενόψει βουλευτικών εκλογών και του τι θα ακολουθήσει αυτών.
Το κακό timing
Γιατί όμως αυτός ο ανασχηματισμός δεν συνδέεται με τις κρίσεις που προκλήθηκαν; Λένε πως για να αντιμετωπιστεί μία κρίση, θα πρέπει να ληφθούν αποφάσεις εγκαίρως καθώς οι πληγές που μένουν ανοικτές όσο μικρές κι αν είναι κακοφορμίζουν. Ο Πρόεδρος δίσταζε για καιρό να πάρει την απόφαση του ανασχηματισμού έστω κι αν στον περίγυρό του εξέφραζε συχνά δυσφορία για συγκεκριμένους υπουργούς και ζητούσε να βολιδοσκοπηθούν άτομα για συγκεκριμένα πόστα. Αυτό από μόνο του ενέτεινε την κρίση στο υπουργικό σχήμα. Όσο όμως κι αν η καθυστέρηση προκαλούσε σοβαρά ζητήματα λειτουργίας, η χρονική συγκυρία στην οποία πραγματοποιείται αυτός ο ανασχηματισμός, δεν είναι και ο καλύτερος. Και αυτό γιατί ενώ σε λιγότερο από ένα μήνα αναλαμβάνει την Προεδρία της Ε.Ε η Κυπριακή Δημοκρατίας παρουσιάζονται αλλαγές σε κρίσιμα για την Ε.Ε υπουργεία όπως αυτό του Ενέργειας και του Υγείας. Παράλληλα όμως έχουν γίνει μεγάλες ανακατατάξεις με τους γενικούς διευθυντές υπουργείων. Σε τέτοιο σημείο που εγείρονται ερωτήματα για το πως και με ποιο τρόπο θα ενημερωθούν σε ένα τόσο ασφυκτικό χρονικό περιθώριο.
Το ερώτημα συνεπώς είναι για ποιο λόγο αποφάσισε να κάνει σήμερα τον ανασχηματισμό εν τω μέσω σοβαρών εξελίξεων ενόψει προεδρίας και όχι τον Ιούνιο όπως αναμενόταν.
- Μειώνονταν δραστικά οι πιθανότητες εξεύρεσης υποψηφίων λόγω του μικρού χρονικού διαστήματος που έχουν να υπηρετήσουν στο υπουργείο
- Δεσμεύει με την επιλογή κομματικών, τα κόμματα της συγκυβέρνησης να μείνουν κοντά μέχρι το τέλος της θητείας τους
Ενισχυμένο ΔΗΚΟ
Η παραμονή του Μιχάλη Δαμιανού στο υπουργικό σχήμα, μαζί και με την προσθήκη του Νεόφυτου Χαραλαμπίδη στο υπουργείο Υγείας στέλνει το μήνυμα πως ο Νίκος Χριστοδουλίδης θέλει να ενισχύσει ιδιαίτερα το ΔΗΚΟ, καθώς δεν πρόκειται για δύο απλά στελέχη αλλά τους δύο αντιπροέδρους του κόμματος. Η μία ερμηνεία θέλει τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας να επιχειρεί ενίσχυση του κόμματος σε μία κρίσιμη εκλογική μάχη και ιδιαίτερα μετά τις σφοδρές αντιδράσεις ΔΗΚΟϊκών στελεχών για σιγοντάρισμα του ΕΛΑΜ από την κυβέρνηση. Η άλλη ερμηνεία θέλει τον Πρόεδρο να προσπαθεί να κρατήσει κοντά το κόμμα ή μέρος αυτού για το υπόλοιπο της θητείας του, μειώνοντας έτσι τις πιθανότητες αποχώρησής του από την κυβέρνηση στο ενδεχόμενο ενός κακού αποτέλεσματος. Παρότι δεν προκάλεσε δολιοφθορά στον ΔΗΣΥ επιλέγοντας συναγερμικούς υπουργούς, θέλει ίσως με αυτό τον τρόπο να διασπάσει το μέτωπο που στήνεται εντός ΔΗΚΟ και προετοιμάζει συμμαχία με τον ΔΗΣΥ στις εκλογές του 2028.
Οι τριγμοί στην οικογένεια Μουσιούττα
Με τον ίδιο τρόπο δεν πέρασε απαρατήρητος ο διορισμός του Μαρίνου Μουσιούττα. Το όνομά του είχε γραφτεί εξ αρχής ως το επικρατέστερο για το υπουργείο εργασίας ενώ πολλοί ήταν εκείνοι που υπογράμμιζαν την θέρμη με την οποία ο κ. Μουσιούττας υπερασπιζόταν την κυβέρνηση όλο αυτό το διάστημα. Πέραν της σκέψης ότι με αυτό τον τρόπο ενισχύεται η ΔΗΠΑ καθώς το εν λόγω κόμμα τροφοδοτείται από την παρουσία του στην εκτελεστική εξουσία, δεν υποβαθμίστηκε και η δυναμική της οικογένειας Μουσιούττα. Ήδη προκλήθηκαν τριγμοί από αποχώρηση της αδελφής του κ. Μουσιούττα Εμανουέλλας Λαμπριανίδου από την γενική διεύθυνση του υπουργείου άμυνας ως μήνυμα ενόχλησης για την αποχώρησής της από το υφυπουργείο πολιτισμού -που εν πολλοίς η ίδια συνέβαλε να στηθεί- για να διοριστεί ο σύζυγος της Ειρήνης Πική Γιώργος Παπαγεωργίου. Με αυτό λοιπόν τον τρόπο, ο Πρόεδρος επιχείρησε να εκτονώσει την νέα κρίση.
Η συγγνώμη που δεν λέχθηκε
Ήταν όμως οι επιλογές που έγιναν ικανές για να εκτονωθεί η κρίση και η δυσαρέσκεια; Ο κύριος λόγος που μπήκε επιτακτικά το θέμα του ανασχηματισμού ήταν οι φονικές πυρκαγιές και οι κακοί χειρισμοί του υπουργού δικαιοσύνης και της υπουργού γεωργίας. Η παραμονή της Μαρίας Παναγιώτου στο πηδάλιο του υπουργείο γεωργίας αλλά και η μετακίνηση του κ. Χαρτσιώτη στην Προεδρία, στέλνει το μήνυμα πως ο Πρόεδρος δεν παραδέχεται τους κακούς χειρισμούς που έγιναν στην φονική πυρκαγιά ή πως δεν θέλησε να αναλάβει την ευθύνη της εν λόγω κρίσης. Ρόλο πάντως για την μη αντικατάσταση της κας Παναγιώτου φέρεται ότι έπαιξε και το γεγονός ότι πρόκειται για ένα πολύ μεγάλο και κρίσιμο χαρτοφυλάκιο ενόψει Προεδρίας. Η μετακίνηση βεβαίως του κ. Χαρτσιώτη από το υπουργείο Δικαιοσύνης αποτελεί κατά κάποιο τρόπο παραδοχή των ανεπαρκειών στο εν λόγω υπουργείο. Ιδιαίτερα μετά τις εξελίξεις σε κεντρικές φυλακές και την ενίσχυση του οργανωμένου εγκλήματος, η μετακίνησή του θεωρήθηκε μονόδρομος. Η μη αποχώρησή του φαίνεται να συνδέεται με την επιρροή που έχει στη Μητρόπολη Λεμεσού, αλλά και σε ένα συναγερμικογενές ακροατήριο.
Όσο όμως κι αν οι αλλαγές έδειξαν πως η κυβέρνηση δεν αναλαμβάνει ευθύνη για την φονική πυρκαγιά, η μετακίνηση δύο σημαντικών υπουργών, αυτού του ενέργειας και του εργασίας στέλνει τα δικά της μηνύματα. Ο Πρόεδρος δυσφορούσε εδώ και καιρό με τους χειρισμούς σε ενεργειακά θέματα του κ. Παπαναστασίου και τα χρονοδιαγράμματα που συνεχώς έβαζε και έχανε. Με δεδομένη την διελκυστίνδα Κεραυνού-Παπαναστασίου για το GSI, δίδεται η αίσθηση πως ο Πρόεδρος τελικά πήρε θέση για το θέμα. Σε ο,τι αφορά τον κ. Παναγιώτου, φαίνεται να θυσιάστηκε λόγω ΑΤΑ. Ενώ οι αποφάσεις που λήφθηκαν αρχικά ήταν σε συνεννόηση με τον Πρόεδρο, οι αντιδράσεις που προκάλεσε το κεφάλαιο αυτό τόσο σε εργοδότες όσο και σε συντεχνιακούς έκανε τον Πρόεδρο να διαρρεύσει στο παρασκήνιο πως θα τον αντικαθιστούσε.
Οι αμετακίνητοι φρουροί και η ερμηνεία
Όσο όμως κι αν αποδίδεται σε υπουργούς η κακή εικόνα της κυβέρνησης, η αλήθεια είναι πως βάσει δημοσκοπήσεων, κακή εικόνα και σοβαρή πτώση της δημοτικότητας παρουσιάζει ο ίδιος ο Πρόεδρος. Με αυτό ως δεδομένο θα ανέμενε κανείς πως ο ανασχηματισμός θα άρχιζε από το Προεδρικό. Η κίνηση του Προέδρου να μην αλλάξει για ακόμη μία φορά κάποιον από τους στενούς του συμβούλους καταδεικνύει την πλήρη εμπιστοσύνη που τους έχει.
Αυτό που συνηθίζεται διαχρονικά μπροστά στην κακή εικόνα των εκάστοτε προέδρων είναι να επιχειρείται ένα φρεσκάρισμα στον στενό του περίγυρο. Επί του παρόντος ο Πρόεδρος κρατά αμετακίνητους τους όσους βρίσκονται