Αύξηση ενεργειακής φτώχειας στην Κύπρο – 67 χιλιάδες νοικοκυριά δεν μπορούν να ζεστάνουν το σπίτι τους

Η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, το προσιτό κόστος ρεύματος, η ενεργειακή ασφάλεια και η ποιοτική εξυπηρέτηση αποτελούν τις βασικές προτεραιότητες της Αρχής Ηλεκτρισμού Κύπρου (ΑΗΚ), όπως ανέφερε ο πρόεδρος της Αρχής, Γιώργος Πέτρου, παρουσιάζοντας τον απολογισμό του 2024, χρονιά με καθαρό κέρδος 37 εκατ. ευρώ.
Ο κ. Πέτρου τόνισε ότι η αποθήκευση ενέργειας είναι κρίσιμη για την Κύπρο, αφού η αδυναμία εξαγωγής πλεονάζουσας ενέργειας από ΑΠΕ οδηγεί σε περικοπές. «Η αποθήκευση σταθεροποιεί το σύστημα και μειώνει το κόστος», σημείωσε. Η ΑΗΚ και ο Διαχειριστής Συστήματος Μεταφοράς προωθούν μεγάλης κλίμακας έργα αποθήκευσης σε Υποσταθμούς.
Στο ενεργειακό μείγμα εντάχθηκαν τα φωτοβολταϊκά πάρκα στο Ακρωτήρι και στην Αχερά (συνολική ισχύς 20 MW), με κόστος παραγωγής περίπου 5 σεντ/kWh και μικρή μείωση στο κόστος ρεύματος. Προχωρούν επίσης νέες αδειοδοτήσεις για επιπλέον πάρκα σε όλη την Κύπρο.
Για τη διασφάλιση επάρκειας, εγκαθίστανται νέες μονάδες στη Δεκέλεια και στον Βασιλικό, ενώ η αναβάθμιση στους λέβητες 1 και 2 αυξάνει τη δυναμικότητα κατά 80 MW. Παράλληλα, έργα ύψους €53 εκατ. για το Δίκτυο Μεταφοράς εντάχθηκαν στο πρόγραμμα «ΘΑΛΕΙΑ 2021-2027», με την ΕΕ να καλύπτει το 70%.
Το 2024 προχώρησε και ο εκσυγχρονισμός του Δικτύου Διανομής με την εγκατάσταση 400.000 έξυπνων μετρητών (ήδη λειτουργούν πάνω από 150.000). Η ΑΗΚ συμμετέχει επίσης σε υποδομές εθνικής σημασίας, όπως η Υποδομή Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου και η μονάδα αφαλάτωσης στον Βασιλικό, που παρέχει 60.000 κ.μ. νερού ημερησίως.
Στις προτεραιότητες βρίσκεται και η ηλεκτροκίνηση, με 35 διπλούς σταθμούς φόρτισης (τέσσερις ταχείας), ενώ μέχρι το 2026 θα προστεθούν άλλοι 40, περιλαμβανομένων ορεινών περιοχών. Προχωρούν επίσης φωτοβολταϊκά σε δημόσια κτίρια και συνεργασία με τον ΟΚΥπΥ για εγκαταστάσεις στα νοσοκομεία. Η ΑΗΚ στηρίζει και το έργο «Απόλλων» του Πανεπιστημίου Κύπρου (5 MWp, 2,35 MWh).
Σε εξέλιξη είναι η αίτηση προς την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για χρηματοδότηση 215 εκατ. ευρώ για έργα Μεταφοράς και Διανομής. Ενισχύθηκαν επίσης οι δράσεις πυροπροστασίας με drones και νέο υπόγειο καλώδιο 14 χλμ. στον Σταυρό της Ψώκας.
Υπουργός Ενέργειας: Αυξήθηκε η ενεργειακή φτώχεια
Μέχρι τον Ιούνιο του 2026 θα λειτουργήσει το διεσπαρμένο σύστημα αποθήκευσης ηλεκτρισμού 120 MW, σύμφωνα με τον Υπουργό Ενέργειας Γιώργο Παπαναστασίου. Μέχρι το 2030 θα απαιτηθούν τουλάχιστον 600 MW αποθηκευτικής ισχύος.
Ο υπουργός παραδέχτηκε ότι η ενεργειακή φτώχεια αυξήθηκε από 50.290 νοικοκυριά το 2022 (15,1%) σε 66.700 το 2023 (17,5%), λόγω της αύξησης των τιμών ενέργειας. Στην ΕΕ το ποσοστό είναι 10,6%, ενώ στην Κύπρο 19,3% δηλώνουν ότι δυσκολεύονται να θερμάνουν την κατοικία τους.