Βαθιά ενσυναίσθηση και ζωηρές σκέψεις

«Υπεργαλαξιακά Αποτυχημένοι» του Κωνταντίνου Τσίτσιου σε σκηνοθεσία Άρη Κυπριανού.
Περνάς το κατώφλι μιας μικρής ατμοσφαιρικής θεατρικής αίθουσας με προσδοκίες αλλά και επιφυλάξεις. Στην προκειμένη περίπτωση το Υπόγειο του Σατιρικού Θεάτρου. Και περιμένεις να δεις με «συμπάθεια» μια ακόμα προσπάθεια νέων παιδιών που μέσα στις «περίεργες» συνθήκες που τους αναγκάζει να ζουν το γνωστό θεατρικό κατεστημένο του Νησιού των διαφόρων Αγίων προσπαθούν να εκφραστούν, να αρθρώσουν λόγο και ακόμα, γιατί όχι, να επιβιώσουν βασισμένοι ΜΟΝΟ στις καλλιτεχνικές τους δυνάμεις. Και βρίσκεσαι ξαφνικά μπροστά σε μια απρόσμενη ευχάριστη έκπληξη.
Είναι μια σπάνια εμπειρία να παρακολουθείς το θέατρο και να νιώθεις ότι σε ταξιδεύει σε ένα γνήσιο και ειλικρινές ταξίδι μέσα στις δυνατότητες του πανάρχαιου και αθάνατου αυτού μέσου. Κατέληξα λοιπόν να γίνω ένας από τους τυχερούς μάρτυρες που διάλεξε ο Θεός Διόνυσος για να μας υπενθυμίσει ότι υπάρχει. Το «Υπεργαλαξιακά Αποτυχημένοι» είναι τελικά μια παραγωγή που ανατρέπει τα όρια μεταξύ ερμηνευτή, έκφρασης, κωμωδίας, δράματος, τεχνολογίας, κοινού και ειδικότερα της γλώσσας προσφέροντας ένα μοναδικά προσωπικό και συχνά αποπροσανατολιστικά μαγικό ταξίδι στη φύση της μνήμης και της ατομικότητας.
Η βραδιά δεν ξεκινά με μια κουρτίνα, αλλά μ’ ένα πολύ όμορφο, γεμάτο αναπόληση άκουσμα ολόκληρου του δίσκου ενός γνωστού Έλληνα ερμηνευτή που ενώ το ακούς ευχάριστα περιμένοντας να αρχίσει η παράσταση σε κάνει παράλληλα να διερωτάσαι «πού κολλά». Η αποκάλυψη αργότερα του «πού κολλά» σαν μέρους του ευφάνταστου σεναρίου του Τσίτσιου και της σκηνοθεσίας του Κλεάνθους είναι μια από τις ευχάριστες εκπλήξεις.
Η επόμενη ευχάριστη έκπληξη είναι η εισβολή στη σκηνή των τριών νεαρών ερμηνευτών που λες και κρατούν πιεσόμετρο και στηθοσκόπιο και ελέγχουν συνεχώς τους σφυγμούς και τη λειτουργία των συναισθημάτων και των αισθήσεων των θεατών ρυθμίζοντας τους χρησιμοποιώντας πολύ εύπεπτα φάρμακα, όπως η κοινή καθομιλουμένη, αλλά σε δόσεις πολύ δραστικές. Ο θεατής σαν ισότιμο μέλος της θεατρικής πράξης τυγχάνει απόλυτου σεβασμού από τους τρεις ηθοποιούς (Χαράλαμπο Δαμιανού, Φάνο Θεοφάνους, Κωνσταντίνο Τσίτσιο) που με την καθοδήγηση του σκηνοθέτη Άρη Κυπριανού εισπράττει κάθε λέξη, πρόταση, ήχο του κειμένου και φως της διαδικασίας (παράστασης) στο 100%.
Από την αρχή το κοινό βυθίζεται σε ένα σχολαστικά κατασκευασμένο περιβάλλον που κάνει τον μικρό χώρο της αποθήκης να φαίνεται ταυτόχρονα οικείος και εκτεταμένος. Η δημιουργική ομάδα έχει εγκαταλείψει εντελώς την παραδοσιακή σκηνή, χρησιμοποιώντας αντ’ αυτού τον φυσικό χώρο ως καμβά για ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο ηχοτοπίο και έναν υποβλητικό σχεδιασμό φωτισμού που καθοδηγεί την ελεύθερη εξερεύνηση του κοινού.
Η γρήγορη πλοκή, που μερικές φορές παίρνει ένα δαιμονισμένο ρυθμό (κάτι θεμιτό αν αναλογιστεί κανένας τους δαιμονισμένους ρυθμούς που μας επιβάλλει η καθημερινότητα), μια εξερεύνηση μιας κατακερματισμένης ζωής, χρησιμοποιεί τη μορφή διαδραστικού θεάτρου για να εξερευνήσει τη χρόνια κόπωση και τη διαχείριση της ενέργειας. Ενώ αυτή η προσέγγιση υψηλής ιδέας κινδυνεύει να είναι συναισθηματικά απόμακρη, οι αφοσιωμένες και ευέλικτες ερμηνείες από το μικρό καστ προσδίδουν γνήσια ζεστασιά και πάθος. Οι ηθοποιοί εργάζονται απίστευτα σκληρά, προσαρμόζοντας τις αλληλεπιδράσεις τους με βάση την εμπλοκή του κοινού, κάνοντας κάθε ταξίδι μέσα στον χώρο να φαίνεται μοναδικό και βαθιά προσωπικό.
Το συμπέρασμα
Το «Υπεργαλαξιακά Αποτυχημένοι» είναι απόλυτα πετυχημένο σαν μια προσπάθεια ανάδειξης της ιστορίας που θέλει να αφηγηθεί ο συγγραφέας με τη «βοήθεια» του σκηνοθέτη και τις ερμηνείες των ηθοποιών με την ευλαβική χρήση της υπέροχης και «παρεξηγημένης» κυπριακής διαλέκτου σε ένα μικρό διαμαντάκι ανάμεσα στις τόσες «απελπισμένες» προσπάθειες που κάνουν νέοι δημιουργοί στο τόπο μας.
Είναι μια εκπληκτικά έξυπνη παραγωγή που αξιοποιεί πλήρως τις δυνατότητες της φόρμας της για να προκαλέσει βαθιά ενσυναίσθηση και «ζωηρές σκέψεις» σχετικά με την ανθρώπινη ύπαρξη και με τη κρίσιμη εκείνη στιγμή που όλοι περάσαμε και διερωτηθήκαμε «τι δκιάολο κάμνουμε σε τούτον τον πλανήτη;» Είναι μια ισχυρή υπενθύμιση ότι το θέατρο μπορεί να είναι τόσο άγρια πειραματικό όσο και βαθιά συγκινητικό. Συνιστάται ανεπιφύλακτα σε όσους αναζητούν μια εμπειρία που δίνει μια «εναλλακτική» στο μικρό μας νησί τη δεδομένη στιγμή.
* Ο Δρ. Ξενάκης Κυριακίδης είναι θεατρολόγος