ΒΙΝΤΕΟ: Επιζήσασες περιγράφουν πώς έσπασαν τον κύκλο της βίας και ξέφυγαν από τον εφιάλτη

Οι ουλές στο σώμα με τον καιρό φεύγουν. Εκείνες στην ψυχή όμως όχι. Είναι οι μνήμες που μένουν χαραγμένες και τις κουβαλά κάποιος μαζί του παντού.
«Ήταν μια μέρα θυμάμαι που κρατούσα το παιδί μου για να φύγω από το σπίτι να το πάρω δουλειά και εκεί χωρίς κανένα λόγο και αιτία απλά με κλότσησε, χωρίς να σκεφτεί ότι μπορεί να πέσει το μωρό.»
Επιζήσασα
Για το 2024 οι Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας έχουν χειριστεί 1.367 περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας και βίας κατά των γυναικών, ενώ για το 2025 από 1η Ιανουαρίου μέχρι τέλος Ιουλίου έχουν χειριστεί 1.014 περιστατικά. Ένα ευρύ φάσμα κακοποίησης, που εκτείνεται από τη σωματική, την ψυχολογική, την οικονομική, τη σεξουαλική και τη διαδικτυακή βία, έως και τη γυναικοκτονία — την πιο ακραία μορφή βίας εναντίον των γυναικών.
«Θεωρώ ότι τις λέξεις δεν μπορεί να τις ξεχάσει το μυαλό, η σωματική βία θα περάσει, αλλά τις λέξεις και τα λόγια που μπορεί να σου πει κάποιος, θεωρώ ότι δεν τα ξεχνάς ποτέ. Άρα ναι, για εμένα η ψυχολογική βία ήταν χειρότερη από τη σωματική βία.»
Επιζήσασα
Η ψυχολογική βία αφήνει σημάδια που δε φαίνονται. Γι’ αυτό και η πρώτη επαφή με τις αρμόδιες Υπηρεσίες είναι καθοριστική για την ασφάλεια και τη στήριξη της γυναίκας.
«Από τη στιγμή που μια γυναίκα εισέρχεται στις υπηρεσίες κοινωνικής πρόνοιας για να αναφέρει περιστατικό βίας, τότε εξειδικευμένος λειτουργός κοινωνικών υπηρεσιών έχει συνεργασία μαζί της, την ενημερώνει για τη νομοθεσία, για τα δικαιώματα της, τη στηρίζει και την καθοδηγεί στο να καταγγείλει το περιστατικό στην αστυνομία.»
Παναγιώτα Τριφυλλή, Λειτουργός κοινωνικών υπηρεσιών
Γιατί μετά την πρώτη αποκάλυψη ακολουθεί ο πραγματικός αγώνας: εκείνος που τη βοηθά να στηριχθεί ξανά. Σε αυτό το στάδιο, χρειάζεται έναν χώρο ασφαλή -και αυτός ο χώρος υπάρχει. Το “Σπίτι της Γυναίκας”, μια πολυθεματική δομή που λειτουργεί υπό τον ΣΠΑΒΟ σε συνεργασία με το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας.
«Οι υπηρεσίες κοινωνικής ευημερίας αναγνωρίζοντας την ανάγκη για πιο εξειδικευμένα προγράμματα διαχείρισης των θυμάτων ειδικά των γυναικών έχουν προχωρήσει σε συνεργασία με ΜΚΟ, τον ΣΠΑΒΟ, στη λειτουργία του Σπιτιού της Γυναίκας. Το Σπίτι της Γυναίκας επιχορηγείται χρονιαία από το Υφυπουργείο Κοινωνικής Πρόνοιας και είναι ένας χώρος όπου στο θύμα του παρέχονται άμεση ψυχολογική στήριξη, καθοδήγηση, ανεξαρτήτως αν θα καταγγείλει ή όχι το περιστατικό.»
Η γυναίκα που μίλησε στην εκπομπή μας για το δικό της τρομακτικό βίωμα, έμεινε στο καταφύγιο του ΣΠΑΒΟ για μέρες, μακριά από τον κίνδυνο — αλλά και μακριά από το σπίτι της.
«Όταν έφτασα εκεί οι κοπέλες ήταν πάρα πολύ φιλόξενες, όλοι οι κοινωνικοί λειτουργοί είναι ψυχολόγοι τελειωμένοι οπότε είχες την ψυχολογική στήριξη ας το πούμε, όποτε ήθελες ήταν εκεί. Αλλά εγώ προσωπικά ήμουν χάλια ψυχολογικά και ήθελα να φύγω. Ένιωσα ότι έχασα το χώρο μου, ότι έχασα το σπίτι μου, γιατί είμαι τώρα εδώ μέσα, δεν έχω κάποιο να με στηρίξει, είμαι με ένα μωρό.Ένιωθα ότι ήμουν ασφαλής, δηλαδή ότι δεν μπορεί να με βρει κανένας εκεί που είμαι αλλά εντάξει δεν έχεις τον χώρο σου, είσαι με άλλες κοπέλες, μοιράζεσαι τα πάντα, εννοείται σου παρέχουν και φαγητό, ρεύμα, όλα τα υλικά αγαθά που χρειάζεται να ζήσει ένας άνθρωπος.»
Επιζήσασα
Ο χειρότερος εφιάλτης
Γυναίκα που γνώρισε τη βία από παιδική ηλικία, σεξουαλική κακοποίηση από συγγενικό της πρόσωπο και σωματική από τον πατέρα της, μιλά για το δικό της βίωμα.
«Σίγουρα ως μωρό δεν μπορείς να καταλάβεις τι είναι αυτό που σου συμβαίνει, σε φοβίζει, σε κάνει να νιώθεις ντροπή ειδικά όταν ο θύτης είναι άτομο στενό της οικογένειας, έχει την εξουσία να μπαίνει στο σπίτι και την ευκολία.»
Επιζήσασα
Η σεξουαλική κακοποίηση παιδιών, όσο και αν δε θέλουμε να το πιστέψουμε, συχνά συμβαίνει στο ίδιο μας το σπίτι.
«Πιστεύουν όλοι ότι σε κανέναν δεν μπορεί να του τύχει μέσα στο σπίτι του μέχρι να τύχει σε ένα κοντινό του άτομο, το πιο σημαντικό είναι να μην περιμένουν να ακούσουν ένα συμβάν στο δικό τους κύκλο αλλά να μπορούν να αγγίξουν τουλάχιστον τούτο το θέμα και με μακρινούς ανθρώπους.»
Μια από τις μεγαλύτερες αλήθειες είναι πως το παιδί δεν έχει ποτέ επιλογή.
«Δυστυχώς είναι οι θύτες που επιλέγουν τα θύματα και όχι τα θύματα τους θύτες τους.»
Το κουβάρι της ψυχής βοηθά να ξετυλιχθεί μέσα από το «Νήμα», την πρώτη εξειδικευμένη δομή στην Κύπρο. Προσφέρει δωρεάν στήριξη και θεραπεία σε άνδρες και γυναίκες που βίωσαν σεξουαλική κακοποίηση ή εκμετάλλευση ως παιδιά, καθώς και στα μέλη των οικογενειών τους.
Δείτε το ρεπορτάζ της φοιτήτριας Δημοσιογραφίας Άντρης Βρακά: