Ενώ νιώθω πως ανήκω στην παλιά γενιά, ως κάποιος που ζει ανάμεσα στη γενιά που αποκαλείται γενιά «Ζ» και δεν κατέχει την τεχνολογία όσο εκείνοι, υποβάλλω και εγώ την ερώτηση που υπέβαλε ο καλλιτέχνης:
«Ποιο κουμπί πρέπει να πατήσεις για να φιληθείς;
Ή μήπως μπορεί να φυλαχθεί
με το κουμπί φύλαξη ο χαμένος χρόνος;»
Άλλαξαν οι συνήθειες, οι αξίες, ο τρόπος ζωής. Η πληροφορία έγινε πιο προσβάσιμη, όμως μειώθηκαν οι ευαισθησίες και τα αισθήματα. Ο άνθρωπος έγινε ολοένα και πιο σιωπηλός. Λέει το εξής για τη σιωπή ένας σοφός: «Ο σύγχρονος άνθρωπος είναι σιωπηλός. Όμως, αυτή η σιωπή δεν οφείλεται στη γαλήνη. Είναι μια παράδοση. Ο άνθρωπος έμαθε πλέον να εγκρίνει αντί να σκέφτεται». Ταιριάζει ακριβώς με εμάς, έτσι δεν είναι; Άνθρωπος που δεν σκέφτεται, δεν αμφισβητεί ρωτώντας γιατί και πώς. «Το μυαλό είναι πλέον στην υπηρεσία της εναρμόνισης, όχι της αμφισβήτησης». Να προσθέσω και εγώ κάτι. Είναι ένας εχθρός που κοιτάει περιφρονητικά όσους αμφισβητούν λίγο. Σε έναν τέτοιο κόσμο οι άνθρωποι που σκέφτονται και αμφισβητούν είναι αναπόφευκτα καταδικασμένοι στη μοναξιά. Νομίζω πως γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο ο ήρωας του μυθιστορήματος του Νομπελίστα Ούγγρου συγγραφέα Laszlo αφιέρωσε τον εαυτό του μόνο στο να ακούει την εσωτερική του φωνή και στη σκέψη, φεύγοντας σε ένα μέρος μακριά από τους ανθρώπους και κλείνοντας όλα τα παράθυρα και τις πόρτες του.
Είναι η πιο τυχερή η γενιά «Ζ»; Ή μήπως είναι και αυτή μια χαμένη γενιά; Κοιτάξτε, εκείνοι κάνουν πλέον τα πραξικοπήματα παντού. Ανατρέπουν κυβερνήσεις. Δεν μπορώ να πω ότι έπεσε σε ανυποληψία ο Καρλ Μαρξ. Κατά την άποψή του, οι εργαζόμενοι κάνουν τις επαναστάσεις. Αυτό που κάνει η νέα γενιά δεν είναι επανάσταση όμως, μόνο πραξικόπημα είναι. Άλλο η επανάσταση και άλλο το πραξικόπημα. Επανάσταση σημαίνει αλλαγή καθεστώτος. Το δε πραξικόπημα είναι μόνο αλλαγή κυβέρνησης.
Κόλλησα σε αυτά καθώς σκεφτόμουν γιατί για κάποιο λόγο δεν μπορούμε να επιτύχουμε τη λύση και την ειρήνη που επιθυμούμε στην Κύπρο. Μήπως οφείλεται στο ότι εγκαταλείψαμε τη σκέψη και την αμφισβήτηση; Δεν μπορούμε να προβούμε σε διαπίστωση της κατάστασης; Αυτά στα οποία αποδίδουμε αξία μάς έκαναν να συνηθίσουμε μόνο στην έγκριση και όχι στην αμφισβήτηση; Για παράδειγμα, μήπως υποχρεούμαστε να εγκρίνουμε πάντα όσα μας υπαγορεύει η Ευρωπαϊκή Ένωση; Μήπως επειδή μας δίδει οικονομική βοήθεια, πρέπει να κλείσουμε τα μάτια στην ανοχή που επιδεικνύει στο τυραννικό καθεστώς του ενός και μόνου ανδρός στην Τουρκία, στις πολιτικές της στη Γάζα και τη Συρία; Ή μήπως πρέπει να παραμένουμε σιωπηλοί στο γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση εδώ και 21 χρόνια δεν έκανε απολύτως κανένα σοβαρό βήμα για να ενώσει το μοιρασμένο μέλος της, την Κύπρο; Έκανε δωρεά 400 χιλιάδων ευρώ για να ανοίξει ακόμα μία λωρίδα στην πύλη διέλευσης στον Άγιο Δομέτιο, λέει. Ανοίγει νέα τρύπα στα τείχη. Δεν γκρεμίζει τα τείχη.
Πώς συνέβαλαν στη λύση του Κυπριακού οι θαυμάσιες τεχνολογικές εφευρέσεις; Εγώ δεν βλέπω κάποια συμβολή. Όπως δεν μπορούμε να φιληθούμε πατώντας ένα κουμπί, δεν μπορούμε να βρούμε και λύση με το πάτημα ενός κουμπιού. Με το πάτημα ποιου κουμπιού είναι εφικτή η ειρήνη; Μην παρανοήσετε, δεν τα γράφω αυτά για να μειώσω την τεχνολογία. Προσπαθώ να εξηγήσω ότι υπάρχουν πράγματα που δεν μπορούν να γίνουν ακόμα και με αυτές τις θαυμάσιες εφευρέσεις. Ωφελήθηκα και εγώ πολύ από την τεχνολογία που σε νεαρή ηλικία είχαμε πρόσβαση μόνο μερικώς. Δεν χρησιμοποιώ κινητό τηλέφωνο. Δεν διαθέτω πιστωτική κάρτα. Δεν έχω τραπεζική κάρτα. Δεν έχω καμία σχέση με τα κρυπτονομίσματα. Όμως, χάρη στην τεχνολογία διευκολύνθηκε πολύ η έκδοση εφημερίδας. Άφησα τα μολυβένια γράμματα και πέρασα στις μηχανές intertype. Έκανα τυπογραφία και σελίδωση με μολυβένια γράμματα. Έλιωνα μολύβι σε καζάνι. Ύστερα τέλειωσε. Περάσαμε στη δακτυλογράφηση σε ηλεκτρικές γραφομηχανές και στις χάρτινες σελίδες. Ύστερα τέλειωσε και εκείνο και έμειναν άνεργοι και οι εργαζόμενοι στο intertype. Πετάχτηκαν στα σκουπίδια και οι ηλεκτρικές γραφομηχανές όπως τις κασέτες φιλμ. Ύστερα τέλειωσε και αυτό. Και άρχισε η εποχή του διαδικτύου. Η δουλειά διευκολύνθηκε εντελώς. Όλη η τέχνη έμεινε στα πλήκτρα του ηλεκτρονικού υπολογιστή. Όλοι άρχισαν να διαβάζουν τις εφημερίδες από το διαδίκτυο. Και έμειναν άνεργοι και οι δημοσιογράφοι. Οι μόνιμοι μειώνονταν συνεχώς. Υπάρχουν κάποιοι που κάθονται σπίτι τους και βγάζουν διαδικτυακή εφημερίδα.
Όλα δεκτά. Όμως, γιατί κανένα από αυτά δεν ωφέλησε τη λύση του Κυπριακού; Η Τεχνητή Νοημοσύνη μάς προκάλεσε πλήρη σύγχυση. Ήρθαμε στο σημείο να μην μπορούμε να καταλάβουμε τι είναι Τεχνητή Νοημοσύνη και τι είναι πραγματικότητα. Οι άνθρωποι γίνονται ολοένα και πιο πολύ ρομπότ; Γιατί οι ασήμαντες ειδήσεις αντικατέστησαν τις σημαντικές; Πέθαναν οι επαναστάσεις; Τα ρομπότ θα κάνουν πλέον την επανάσταση; Γι’ αυτό σιωπήσαμε τόσο πολύ; Πλέον δεν έμεινε κανείς που να λέει «αν δεν καώ εγώ, αν δεν καείς εσύ, αν δεν καούμε εμείς;»
Γίνεται λύση στην Κύπρο με το πάτημα ενός κουμπιού;
Το άρθρο είναι ένας στοχασμός για την σύγχρονη κοινωνία και την απώλεια της σκέψης και της αμφισβήτησης. Ο συγγραφέας αναρωτιέται αν η τεχνολογία και η ευκολία πρόσβασης στην πληροφορία έχουν οδηγήσει σε μια κοινωνία όπου οι άνθρωποι προτιμούν την έγκριση από τη σκέψη, και τη σιωπή από την έκφραση. Παραλληλίζει αυτή την κατάσταση με την αδυναμία επίλυσης του Κυπριακού προβλήματος, υποστηρίζοντας ότι η έλλειψη κριτικής σκέψης και η υποταγή σε εξωτερικές επιρροές, όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση, εμποδίζουν την εξεύρεση μιας βιώσιμης λύσης. Ο συγγραφέας εκφράζει την ανησυχία του για την αποξένωση και τη μοναξιά που βιώνουν όσοι επιμένουν να σκέφτονται και να αμφισβητούν, ενώ αμφισβητεί αν η νεότερη γενιά, παρά την φαινομενική της δυναμικότητα, είναι πραγματικά επαναστατική ή απλώς επιδιώκει πραξικοπήματα χωρίς ουσιαστικό όραμα αλλαγής. Το άρθρο καταλήγει με μια κριτική ματιά στην ικανότητα της τεχνολογίας να επιλύσει βαθιά ανθρώπινα προβλήματα, υπονοώντας ότι η λύση βρίσκεται στην ανάκτηση της κριτικής σκέψης και της αυθεντικής έκφρασης.
You Might Also Like
«Ζωές σε αναμονή»: Η αθέατη μάχη νεφροπαθών στην Κύπρο και η σκληρή καθημερινότητα
Nov 30
Συνέντευξη – Πινάρ Μπαρούτ: «Ζω με τις απειλές, αλλά δεν σωπαίνω»
Dec 7
Όσοι παραμένουν σιωπηλοί στην καταπίεση
Dec 10
Μνημείο ντροπής
Dec 12
Χαλλούμι, πύλες και λοιπά
Dec 15