Γιατί πρέπει να μελετάμε την Ιστορία;

Ιστορία που μπορεί να είναι βιωματική. Για παράδειγμα, πολλοί από εμάς ζήσαμε τα γεγονότα του Πολυτεχνείου, την προδοσία της Κύπρου με τα στρατιωτικό πραξικόπημα την ελληνικής χούντας, την συνακόλουθη εισβολή και κατοχή της Κύπρου από την Τουρκία.
Άρα, θυμόμαστε, αισθανόμαστε, ελπίζουμε, απογοητευόμαστε. Μαθαίνουμε…
Πολλά έχουν γραφτεί για το κρίσιμο όσο και καίριο μοιραίο καλοκαίρι του 1974 η τουρκική εισβολή στην Κύπρο, η πτώση της δικτατορίας και η αποκατάσταση της Δημοκρατίας έχουν απασχολήσει δημοσιογράφους και ιστορικούς εδώ και δεκαετίες.
Αυτές τις μέρες κυκλοφόρησε στην Ελλάδα, από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο, το πολυσέλιδο βιβλίο 878 σελίδων με τίτλο «Απόρρητα Έγγραφα της ΚΥΠ (σ.σ. των ελληνικών μυστικών υπηρεσιών) για το Κυπριακό, Ιούλιος-Αύγουστος 1974. Σχολιασμένα».
Εμπεριέχει δελτία πληροφοριών, σπάνια ντοκουμέντα, και υλικό από προσωπικό αρχείο του δημοσιογράφου-ερευνητή Αλέξη Παπαχελά, που προλογίζει το βιβλίο.
Ο Τάσος Σακελλαρόπουλος*, που γράφει την εισαγωγή και τα σχόλια στο βιβλίο είναι ένας από τους κορυφαίους ιστορικούς μιας νεότερης γενιάς που μπόρεσε να μελετήσει σε βάθος αυτή την περίοδο, χωρίς πάθος και τις ιδεολογικές παρωπίδες του παρελθόντος.
Αναλύει, όπως γράφει στον Πρόλογο ο δημοσιογράφος-ερευνητής Αλέξης Παπαχελάς, με πολύ ζωντανό τρόπο πρόσωπα και καταστάσεις της επταετούς δικτατορίας και μπορεί ταυτόχρονα να τα τοποθετεί μέσα σε ένα ευρύτερο ιστορικό πλαίσιο, που έχει να κάνει με τον ρόλο του στρατού στην μεταπολεμική Ελλάδα.
Στο πρώτο μέρος αυτού του βιβλίου ο Τάσος Σακελλαρόπουλος ασχολείται με τα έγγραφα που αποχαρακτήρισε το Νοέμβριο του 2024 η εθνική υπηρεσία πληροφοριών σε σχέση με την τουρκική εισβολή στην Κύπρο και όσα είχαν προηγηθεί.
Να σημειώσουμε εδώ (επισημαίνει ο Παπαχελάς, και έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον), ότι η απόφαση της διοίκησης της υπηρεσίας είναι αξιέπαινη και ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο στο πως αντιμετωπίζει το σημερινό ελληνικό κράτος, και ειδικά οι υπηρεσίες ασφάλειας και άμυνας, το παρελθόν.
Και να υπενθυμίσουμε, προσθέτει, ότι παρά την μεγάλη και συστηματική δουλειά που έχουν κάνει η Βουλή των Ελλήνων και το Ίδρυμά της για τον φάκελο της Κύπρου, το μεγαλύτερο μέρος του ελληνικού διπλωματικού αρχείου από την περίοδο της κρίσης του 1974 παραμένει απόρρητο.
Έχει έρθει ίσως η στιγμή να αποχαρακτηριστεί και εαυτό, Ώστε να αποδοθεί σε ερευνητές όπως ο Τάσος Σακελλαρόπουλος, που θα μπορέσουν να μας δώσουν την τελική και πλήρη εικόνα για το τι συνέβη τότε
*(σ.σ. Ευγνώμων στην Σύμβουλο Επικοινωνίας και Στρατηγικής, και εκδότρια του ενημερωτικού και πολιτιστικού Newsletter #FACT, Βίβιαν Ευθυμιοπούλου, που μου τον γνώρισε, τον φιλοξενώ συχνά στο Πρώτο Πρόγραμμα της ΕΡΤ, γίναμε φίλοι γίνομαι πιο «πλούσιος»)
Στο ερώτημα που πλανάται σήμερα επάνω από τη στήλη, μία απάντηση, βασικά η πρώτη απάντηση είναι ότι, αν όλοι διαβάζαμε από διαπρεπείς επιστήμονες και προστρέχαμε σε αξιόπιστες πληροφορίες, τεκμηριωμένες, θα ήταν άλλη η «συμπεριφορά» μας ως πολίτες σήμερα.
Πιο ώριμοι, απαλλαγμένοι από φανατισμούς και εμμονές, πιο ικανοί να πάρουμε δικές μας αποφάσεις. Αντί να κυνηγάμε και να ψηφίζουμε ή και να διαβάζουμε τυχάρπαστους!