Γιώργος Πενηνταέξ: Διεκδικούμε πολιτικές που ενισχύουν τη σταθερή απασχόληση

Η ομιλία του βουλευτή της ΔΗΠΑ, Γιώργου Πενηνταέξ κατά τη συζήτηση του κρατικού προϋπολογισμού στη Βουλή
«Η παρατεταμένη προσωρινότητα δεν μπορεί να αποτελεί μόνιμο καθεστώς. Διεκδικούμε πολιτικές που ενισχύουν τη σταθερή απασχόληση, ιδιαίτερα για τις ευάλωτες ομάδες και τους νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας». Αυτό ανέφερε μεταξύ άλλων στην ομιλία του κατά τη συζήτηση για τον προϋπολογισμό στη Βουλή, ο βουλευτής της ΔΗΠΑ, Γιώργος Πενηνταέξ.
Αυτούσια η ομιλία:
Η συζήτηση του Κρατικού Προϋπολογισμού για το 2026, μας βρίσκει σε μια δύσκολη χρονική συγκυρία λόγω των γεωπολιτικών εξελίξεων σε Ευρώπη και Ανατολική Μεσόγειο που προκαλούν αστάθειες στην οικονομία. Επίσης είναι μια χρονιά σημαντικών αλλαγών σε βασικές δομές όπως η Φορολογική Μεταρρύθμιση και η Αξιολόγηση Εκπαιδευτικών που θα ψηφίσουμε σε λίγες ημέρες.
Σήμερα θέλω να μοιραστώ μαζί σας τις βασικές θέσεις μας για τις πιο κρίσιμες πτυχές της ζωής μας, την εργασία, την υγεία, την παιδεία, την κοινωνική πρόνοια, της ακρίβεια, την προσιτή στέγαση, τομείς που καθορίζουν την καθημερινότητα κάθε οικογένειας, κάθε νέου, κάθε εργαζομένου, κάθε συμπολίτη μας.
Η εργασία αποτελεί θεμέλιο της κοινωνικής σταθερότητας. Δεν είναι απλώς μέσο βιοπορισμού, αλλά πηγή αξιοπρέπειας και δημιουργίας. Εμείς θεωρούμε ότι η Πολιτεία οφείλει να εγγυάται δίκαιους και ανθρώπινους όρους εργασίας για όλους. Για αυτό και στηρίζουμε πλήρως τις συλλογικές συμβάσεις, την ίση μεταχείριση και την πάταξη κάθε μορφής εκμετάλλευσης. Ο εργαζόμενος θα πρέπει να γνωρίζει ότι το κράτος στέκεται δίπλα του — όχι απέναντί του.
Η παρατεταμένη προσωρινότητα δεν μπορεί να αποτελεί μόνιμο καθεστώς. Διεκδικούμε πολιτικές που ενισχύουν τη σταθερή απασχόληση, ιδιαίτερα για τις ευάλωτες ομάδες και τους νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας.
Επίσης, πρέπει να αναγνωρίσουμε όλοι μας ότι η νέα γενιά αντιμετωπίζει δυσκολίες που δεν της αναλογούν. Για αυτό και προτείνουμε προγράμματα πρακτικής άσκησης, επαγγελματικής κατάρτισης, σύγχρονες ευκαιρίες δεξιοτήτων και ουσιαστικά κίνητρα για νεανική επιχειρηματικότητα.
Θέλουμε οι νέοι μας να έχουν πραγματικές βάσεις να κτίσουν το μέλλον τους στον τόπο τους και να ανακόψουμε τη φυγή των νέων μας, και ειδικά των νέων επιστημόνων και νέων επιχειρηματιών, στο εξωτερικό, για να αναζητήσουν εργασία και καλύτερες συνθήκες ανέλιξης. Να περιορίσουμε, ή/και να σταματήσουμε το λεγόμενο “ brain drain ” και αν είναι δυνατόν να το μετατρέψουμε σε “brain in”, δίδοντας όσο το δυνατόν περισσότερα κίνητρα στη νέα γενιά, το μέλλον του τόπου μας. Χαιρετίζουμε την πρόσφατη πρωτοβουλία του Προέδρου της Δημοκρατίας προς αυτή την κατεύθυνση.
Η υγεία είναι το υπέρτατο αγαθό και θα πρέπει με κάθε τρόπο να το διαφυλάξουμε. Αυτό το αγαθό θα πρέπει να το απολαμβάνει ο κάθε συμπολίτης μας. Είναι δικαίωμα στη ζωή και αυτό το δικαίωμα δεν μπορεί να εξαρτάται από τις οικονομικές δυνατότητες του καθενός και της καθεμιάς μας.
Εμείς πιστεύουμε σε ένα σύστημα υγείας ισχυρό, σύγχρονο και δίκαιο. Για αυτό και λέμε χρειάζεται άμεση επένδυση σε προσωπικό, υποδομές, εξοπλισμό και διοικητική οργάνωση.
Θέλουμε ένα σύστημα που να μπορεί να ανταποκρίνεται γρήγορα, ανθρώπινα και αποτελεσματικά. Είτε κάποιος κατοικεί σε αστική είτε σε αγροτική περιοχή, η πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας πρέπει να είναι ισότιμη για όλους τους πολίτες. Δεν αποδεχόμαστε φαινόμενα αποκλεισμού, καθυστέρησης ή άνισης μεταχείρισης.
Όμως υπάρχει, δυστυχώς, και μία άλλη παράμετρος. Από την πολύχρονη εμπειρία μου στο εθελοντικό κίνημα, δεν μπορώ να μην σημειώσω, μετά λύπης μου, ότι παρατηρούνται και φαινόμενα ρατσισμού σε θέματα υγείας και ειδικά στους ασθενείς με καρκίνο, λευχαιμία και άλλες αιματολογικές παθήσεις.
Η κοινωνική απομόνωση λόγω ασθένειας είναι χειρότερη και από αυτή την ασθένεια. Ακόμη πολλοί από εμάς δεν ονομάζουμε καν αυτή την ασθένεια. Ακόμη και στα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας ακούμε ότι ο τάδε επώνυμος απεβίωσε από την «επάρατη νόσο» ή από την «ανίατη ασθένεια». Είναι πραγματικά τραγικό. Ποιο είναι το μήνυμα που στέλνουμε σε αυτούς που υποφέρουν από διάφορες μορφές Καρκίνου; Σταματήστε να αγωνίζεστε, γιατί δεν υπάρχει πιθανότητα επιβίωσης;
Θα πρέπει η συντεταγμένη Πολιτεία μαζί με όλους τους φορείς που ασχολούνται με τα θέματα υγείας να εγκύψουν στο πρόβλημα αυτό, με στόχο την αλλαγή κουλτούρας και νοοτροπίας. Και αυτό επιτυγχάνεται μέσω της παιδείας και της εκπαίδευσης από μικρή ηλικία. Να μάθουμε να αποδεχόμαστε αυτούς τους ανθρώπους που δεν είναι μακριά μας. Είναι άνθρωποι της διπλανής πόρτας. Είναι μέσα στην ίδια την οικογένειά μας. Θα μπορούσαμε να είμασταν εμείς στη θέση τους.
Και να υπενθυμίσω ότι η πρώτη αιτία θανάτου στις γυναίκες είναι ο καρκίνος του μαστού, ενώ στους άνδρες η πρώτη αιτία είναι τα καρδιακά νοσήματα και δεύτερη αιτία ο καρκίνος. Πολύ σύντομα ο καρκίνος θα είναι και στους άνδρες η πρώτη αιτία θανάτου. Στα παιδιά ο καρκίνος είναι δεύτερη αιτία μετά τα ατυχήματα.
Δυστυχώς, οι στατιστικές δεν είναι μαζί μας: Ένας στους τρεις Κύπριους θα νοσήσουν με ένας είδος καρκίνου στη ζωή τους από τα 200 τόσα είδη καρκίνου που έχουν εντοπιστεί. Η λευχαιμία, από μόνη της, έχει 160 διαφορετικές μορφές. Τείνει να είναι προσωπική του καθενός και της καθεμιάς.
Στην Κύπρο παρατηρείται το ίδιο φαινόμενο που παρατηρείται στο λεγόμενο ανεπτυγμένο κόσμο. Εκτιμάται ότι το 2035 στην Ευρώπη ο καρκίνος θα ξεπεράσει κάθε άλλη ασθένεια και θα είναι πρώτος σε θνησιμότητα.
Και ενώ για χρόνια τώρα χάνουμε καθημερινά παιδιά, νέους και ενήλικες από αυτή την ασθένεια δημιουργήσαμε Εθνική Στρατηγική για τον Καρκίνο και όμως ακόμη δεν εγκρίναμε το Νομοσχέδιο για το Εθνικό Ινστιτούτο Καρκίνου που θα είναι η κινητήρια δύναμη για την Εθνική Στρατηγική. Μια Στρατηγική, η μελέτη της οποίας αναφέρεται στον καρκίνο των ενηλίκων και περιλαμβάνει μόνο μία παράγραφο για τον παιδικό καρκίνο. Και η αναφορά αυτή είναι πόσα περιστατικά παιδικού καρκίνου παρουσιάζονται κάθε χρόνο. Θεωρείται αυτή η μελέτη ολοκληρωμένη, αφήνοντας έξω τα παιδιά, το μέλλον αυτού του τόπου;
Ακόμη εκκρεμεί μία άλλη πολύ σημαντική Νομοθεσία, αυτή της Ανακουφιστικής Φροντίδας, με την οποία θα ρυθμίζονται τα θέματα παροχής ανακουφιστικής φροντίδας και κατ’ οίκο. Και εδώ θα πρέπει να προσέξουμε η Νομοθεσία να μην αφορά μόνο τους ενήλικες αλλά και τα παιδιά. Η έγκριση αυτής της Νομοθεσίας και η εφαρμογή της, η οποία θα διαρκέσει κάποιο χρόνο για να φέρει αποτελέσματα, θα πρέπει να προηγηθεί της όποιας συζήτησης περί ευθανασίας. Δεν μπορούμε, στο παρόν στάδιο, να μιλούμε για κάτι τέτοιο τη στιγμή που δεν έχουμε ρυθμίσει τα της ανακουφιστικής φροντίδας για τους ασθενείς συνανθρώπους μας , μια ρύθμιση που θα έχει στόχο την καλύτερη δυνατή ποιότητα ζωής και άρα το μεγαλύτερο δυνατό προσδόκιμο επιβίωσης.
Άλλο θέμα που πρέπει να ρυθμίσουμε σύντομα είναι η λειτουργία μονάδων εφαρμογής αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων, ούτως ώστε συμπολίτες μας με λευχαιμία να μπορούν να έχουν τη δυνατότητα να λάβουν μόσχευμα μυελού των οστών από αλλογενή δότη σε ιατρικά κέντρα στην Κύπρο. Το όφελος θα είναι η εξοικονόμηση μεγάλου κονδυλίου για αποστολή στο εξωτερικό και ταυτόχρονα λιγότερα κοινωνικά προβλήματα που παρατηρούνται σε τέτοιες περιπτώσεις.
Εκκρεμεί η νομοθεσία για δημιουργία Εθνικού Κέντρου Κλινικής Τεκμηρίωσης, με την οποία θα υιοθετούνται κοινά πρωτόκολλα θεραπευτικής αγωγής που θα πρέπει να ακολουθούνται από όλα ανεξαιρέτως τα ιατρικά κέντρα, τερματίζοντας το ανεξέλεγκτο, θα υπάρχει έλεγχος και λογοδοσία για σωστές δομές, στελέχωση και διοικητική λειτουργία.
Υπάρχουν και άλλες σημαντικές νομοθεσίες που θα πρέπει να προωθηθούν πάραυτα στον εναπομείναντα χρόνο της παρούσας κοινοβουλευτικής περιόδου. Επιγραμματικά αναφέρω την ίδρυση Πανεπιστημιακών Κλινικών, τη νομοθεσία για την Αναπηρία, την ίδρυση και λειτουργία Απεικονιστικών Κέντρων, την ένταξη των εργοθεραπευτών στο ΓΕΣΥ, την άμεση ανάγκη ρυθμιστικής θωράκισης των «Εργαστηρίων Αναφοράς» για την ασφάλεια και φροντίδα ασθενών με καρκίνο, λευχαιμία και σπάνια νοσήματα και διάφορα άλλα.
Η ΔΗΠΑ χαιρετίζει την πρόσφατη απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου για τη δημιουργία Εθνικού Κέντρου Ασθενοφόρων και εκπροσώπηση της Ομοσπονδίας Συνδέσμων Ασθενών Κύπρου στο Διοικητικό Συμβούλιο του ΟΚΥΠΥ.
Το δικαίωμα στη στέγη αποτελεί βασική προϋπόθεση για την κοινωνική σταθερότητα. Οι συνεχείς αυξήσεις στις τιμές ακινήτων και ενοικίων καθιστούν τη στέγαση σοβαρό ζήτημα για χιλιάδες οικογένειες και νέους ανθρώπους.
Η ΔΗΠΑ είχε θέσει την προσιτή στέγαση ως κεντρικό πυλώνα κοινωνικής πολιτικής, προτείνοντας πολλές φορές αναθεώρηση των Στεγαστικών Σχεδίων Πολιτικής και ειδικά του Σχεδίου Κινήτρων Στέγασης για τους νέους τόσο στις πόλεις όσο και στην ύπαιθρο. Και το πετύχαμε με την πρόσφατη εξαγγελία του Προέδρου της Δημοκρατίας, για την κατασκευή πολλών προσιτών κατοικιών και τη στήριξη και την ανάπτυξη Στεγαστικής Πολιτικής μέσα από τα προγράμματα διαφορών χορηγιών.
Γιατί ένα σύγχρονο κράτος οφείλει να εξασφαλίσει ότι οι πολίτες του μπορούν να έχουν πρόσβαση σε αξιοπρεπή κατοικία, χωρίς να θυσιάζουν την οικονομική τους σταθερότητα.
Η Κύπρος χρειάζεται οργανωμένη πολιτική κοινωνικής πρόνοιας, με κρατικές ή μη κερδοσκοπικές δομές που θα προσφέρουν οικονομικά προσβάσιμες λύσεις σε όσους το έχουν ανάγκη, και προς αυτή την κατεύθυνση κινούμαστε. Η στεγαστική πολιτική πρέπει να ενταχθεί σε μακροπρόθεσμο σχεδιασμό που λαμβάνει υπόψη την πολεοδομία, τις μεταφορές, το περιβάλλον και τις ανάγκες των τοπικών κοινοτήτων. Μόνο έτσι μπορούμε να δημιουργήσουμε ισορροπημένη και βιώσιμη ανάπτυξη.
Ο σχεδιασμός αυτός θα πρέπει να λάβει υπόψη και τα πολλά προβλήματα προσβασιμότητας σε χώρους διαμονής είτε αφορά συμπολίτες μας με αναπηρίες είτε ηλικιωμένους.
Είναι πρόδηλο ότι οι οικονομικοί δείκτες στην Κύπρο ευημερούν εξ ου και η κατ΄ επανάληψη τα τελευταία χρόνια αναγνώριση από διεθνείς οίκους αξιολόγησης.
Όμως διαπιστώνουμε ότι αυτή η ευημερία των αριθμών δεν φτάνει σε όλα τα στρώματα του λαού και ιδιαίτερα των ευάλωτων ομάδων και των χαμηλά αμειβόμενων συμπολιτών μας. Αυτό δημιουργεί μια ανισότητα μεταξύ των πολιτών, που σίγουρα δεν είναι ευχάριστη. Η ακρίβεια που παρατηρείται είτε στα είδη πρώτης ανάγκης είτε στα ενοίκια και την απόκτηση πρώτης κατοικίας, πλήττει βαριά κάθε νοικοκυριό.
Αυτό που χρειάζεται ο λαός είναι ολοένα και περισσότερο κράτος πρόνοιας ώστε οι πολίτες να νιώθουν ίσοι στην κοινωνία και ταυτόχρονα να παίρνουν μερίδιο από τον πλούτο που παράγεται, σύμφωνα με τους οικονομικούς δείκτες.
Προερχόμενος από το εθελοντικό κίνημα δεν μπορώ να μην αναφερθώ στον εθελοντισμό, ο οποίος αποτελεί μέρος του πολιτισμού και της κουλτούρας μίας χώρας.
Το εθελοντικό κίνημα στην Κύπρο είναι πάρα πολύ ανεπτυγμένο, χάρις στο φιλότιμο, την ευαισθησία, την αλληλεγγύη και την ενσυναίσθηση που επιδεικνύει ο κυπριακός λαός, από τον απλό άνθρωπο μέχρι τους μικρούς και μεγάλους οργανισμούς, τις μικρές και μεγάλες επιχειρήσεις, στο πλαίσιο της κοινωνικής τους ευθύνης.
Η αλληλεγγύη είναι βαθιά ριζωμένη στην κυπριακή κοινωνία. Χρειάζεται, όμως, σταθερή θεσμική υποστήριξη, χρηματοδότηση, εκπαίδευση και συνεργασία με το Κράτος, για να συνεχίσουν τα φιλανθρωπικά ιδρύματα και σωματεία να προσφέρουν ουσιαστικές υπηρεσίες στις κοινότητες.
Δεν αξίζει στο λαό μας, με τα τόσα προτερήματά του, και με τέτοιους ρυθμούς ανάπτυξης, να ζει σε μία χώρα, η οποία να εμφανίζεται ως προτελευταία στην Ευρώπη στο Κράτος Πρόνοιας ως προς τα άτομα με αναπηρία.
Δεν μπορεί το κράτος να «επαναπαύεται», κατά κάποιο τρόπο, και να αναπληρώνεται ή να αντικαθίσταται σε πολλές περιπτώσεις από τις φιλανθρωπικές οργανώσεις. Χρειαζόμαστε πολύ περισσότερο Κράτος Πρόνοιας, το οποίο θα πρέπει, βεβαίως, να συνυπάρχει με τον εθελοντισμό για να καλλιεργείται, έτσι, η αγάπη και η αλληλεγγύη προς τους λιγότερο τυχερούς και λιγότερο προνομιούχους της κοινωνίας μας.
Ο εθελοντισμός δεν είναι μόνο έργο, είναι αξία.
Είναι ο τρόπος με τον οποίο κτίζουμε μια κοινωνία ανθρώπινη, χωρίς αποκλεισμούς, χωρίς αδιαφορία και χωρίς ρατσιστικές τάσεις.
Η Δημοκρατική Παράταξη έχει ως προτεραιότητα τον πολίτη. Όχι γενικά και αόριστα — αλλά τον πολίτη της καθημερινότητας: τον εργαζόμενο που παλεύει, το νέο που προσπαθεί να σταθεί στα πόδια του, τον ασθενή που ζητά ίση μεταχείριση και αξιοπρέπεια, τον άνθρωπο που χρειάζεται ένα σπίτι για να νιώσει ασφάλεια και μια εργασία που του εξασφαλίζει σιγουριά για το μέλλον του.
Με συνεργασία, σοβαρότητα και συλλογικότητα μπορούμε να δημιουργήσουμε το μέλλον που αξίζει σε όλους μας.
Αγαπητοί συνάδελφοι, εύχομαι σε σας και σε ολόκληρο το λαό ειρήνη, γαλήνη, αγάπη στις καρδιές μας. Να είστε πάμπλουτοι από χαρά πάμφτωχοι από πόνο.