Δημόσιες συγκοινωνίες… του κουτουρού και ο λογαριασμός στους φορολογούμενους

Το αίσθημα της κοινωνίας ότι και το σύστημα των δημοσίων επιβατικών μεταφορών λειτουργεί του κουτουρού –όπως σχεδόν όλο το κράτος– επιβεβαιώνεται πλέον και μέσα από έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας.
Η έκθεση, που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα, αφορά τα αποτελέσματα του ελέγχου για τις πληρωμές των συμβάσεων δημόσιων επιβατικών μεταφορών με λεωφορεία από το Υπουργείο Μεταφορών, Επικοινωνιών και Έργων (ΥΜΕΕ) και το Τμήμα Οδικών Μεταφορών (ΤΟΜ) για τα έτη 2022 και 2023, καθώς και για δείγμα εισπράξεων του ΤΟΜ το 2023. Σύμφωνα με σημείωμα του Γενικού Ελεγκτή, Ανδρέα Παπακωνσταντίνου, πέρα από τους οικονομικούς ελέγχους, θα ακολουθήσουν σύντομα δύο ξεχωριστές εκθέσεις για τις ενέργειες του ΤΟΜ σχετικά με την οδική ασφάλεια και για την εμπειρία των πολιτών στη χρήση των δημόσιων λεωφορείων.
Τα σημαντικότερα ευρήματα
• Πληρωμές του κουτουρού: Πέντε ανάδοχοι έχουν καταχωρίσει αγωγές κατά του κράτους, διεκδικώντας επιπρόσθετα ποσά άνω των 59 εκατ. ευρώ, πέραν όσων έχουν ήδη λάβει, για οικονομικές διαφορές της περιόδου 2010–2020. Παρά την παρέλευση μεγάλου χρονικού διαστήματος από τη λήξη των συμβάσεων εκείνης της δεκαετίας, το ΤΟΜ εξακολουθεί να μην μπορεί να ποσοτικοποιήσει το ύψος της πιθανής συνολικής οφειλής.
• Υπερπληρωμές του κουτουρού: Διαπιστώθηκαν καθυστερήσεις ή παραλείψεις στην επιβολή συμβατικών ποινών για εκπρόθεσμη υποβολή στοιχείων από αναδόχους. Ο δειγματοληπτικός έλεγχος αποκάλυψε σφάλματα σε δείκτες και υπολογισμούς αποζημιώσεων, που οδήγησαν σε υπερπληρωμές. Παρότι τα σφάλματα δεν είναι μεγάλα ως ποσοστό του συνολικού ύψους των συμβάσεων, καταδεικνύουν αδυναμία ακριβούς προσδιορισμού των οφειλών.
• Υπερχρεώσεις του κουτουρού: Οι διαδικασίες εισπράξεων στα Επαρχιακά Γραφεία του ΤΟΜ παρουσιάζουν κενά και μη τήρηση οδηγιών του Γενικού Λογιστηρίου, αυξάνοντας τον κίνδυνο λαθών και παράτυπων εισπράξεων. Επιπλέον, το μηχανογραφικό σύστημα TOMIS υπολογίζει λανθασμένα τις επιβαρύνσεις για καθυστερημένη πληρωμή τελών κυκλοφορίας, οδηγώντας σε υπερχρεώσεις πολιτών. Οι μηνιαίες προσπάθειες συμφιλίωσης εσόδων μεταξύ TOMIS και του κεντρικού συστήματος FIMAS δεν ολοκληρώνονται, αφήνοντας ασυμφωνίες που επηρεάζουν την αξιοπιστία των οικονομικών καταστάσεων.
• Έλεγχοι του κουτουρού: Δεν εφαρμόστηκε επαρκής διαχωρισμός ρόλων στη διαχείριση των συμβάσεων: Tο ίδιο άτομο υπολόγιζε και έλεγχε τις πληρωμές. Η εκτεταμένη χρήση Excel χωρίς ελεγκτικές δικλίδες αυξάνει τον κίνδυνο λαθών. Στη σύμβαση Τηλλυρίας, η απουσία πρόνοιας για κυρώσεις επέτρεψε σημαντικές καθυστερήσεις στην υποβολή απαιτούμενων εγγράφων.
• Αξιολογήσεις του κουτουρού: Παρά το γεγονός ότι οι συμβάσεις προβλέπουν μηχανισμούς παρακολούθησης δεικτών απόδοσης, αυτοί δεν εφαρμόζονται. Η Αναθέτουσα Αρχή δεν αξιολογεί την ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών ούτε επιβάλλει τις προβλεπόμενες οικονομικές κυρώσεις, με αποτέλεσμα απώλεια εσόδων.
Κωνσταντίνος Ζαχαρίου