Διπλωματικός πυρετός για Ουκρανία. Σκληρά παζάρια στην Γενεύη

Ένας έντονος διπλωματικός μαραθώνιος βρίσκεται σε εξέλιξη καθώς συνομιλίες για το ειρηνευτικό σχέδιο του Ντόναλντ Τραμπ για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία θα πραγματοποιηθούν σήμερα στη Γενεύη.
Σύμβουλοι εθνικής ασφάλειας από τη Γαλλία, τη Βρετανία και τη Γερμανία συναντιούνται με αξιωματούχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των ΗΠΑ και της Ουκρανίας στη Γενεύη για να συζητήσουν το ειρηνευτικό σχέδιο που πρότεινε η Ουάσιγκτον για την Ουκρανία, ανέφεραν αξιωματούχοι στο περιθώριο της συνόδου κορυφής της G20 στο Γιοχάνεσμπουργκ.
Η Γαλλία, η Βρετανία και η Γερμανία έχουν μια άτυπη συμμαχία ασφάλειας που ονομάζεται E3. Αμερικανός αξιωματούχος δήλωσε στο Reuters ότι ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Ντάνιελ Ντρίσκολ έχει ήδη προσγειωθεί στη Γενεύη από χθες. Ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ Στιβ Γουίτκοφ και ο υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο αναμένεται να φτάσουν σήμερα, Κυριακή.
Ο επικεφαλής του γραφείου της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, Μπιόρν Ζάιμπερτ, θα εκπροσωπήσει την ΕΕ, στη Γενεύη.
Σκληρά παζάρια στην Γενεύη
Οι ευρωπαϊκές πρωτεύουσες αντιμετωπίζουν το σχέδιο Τραμπ με ιδιαίτερη επιφυλακτικότητα, ανησυχώντας ότι η τρέχουσα μορφή του είναι επικίνδυνα ευνοϊκή προς τη Ρωσία και ενδέχεται να νομιμοποιήσει εδαφικές κατακτήσεις που έγιναν με τη βία.
Οι Ευρωπαίοι σύμμαχοι της Ουκρανίας αναμένεται να πιέσουν έντονα την αμερικανική ομάδα να μετριάσει την απαίτηση για παράδοση εδαφών στην περιοχή του Ντονμπάς. Η ευρωπαϊκή θέση είναι ξεκάθαρη στην λογική ότι δεν μπορεί να υπάρξει ειρήνη που να προβλέπει μόνιμη τροποποίηση των συνόρων υπό απειλή όπλων. Γι’ αυτό προτείνουν μια εκεχειρία βασισμένη στην τρέχουσα γραμμή επαφής, χωρίς όμως αυτή να θεωρηθεί τελική λύση, αλλά ένα προσωρινό πλαίσιο που θα επιτρέψει τη συνέχιση των συνομιλιών.
Οι φόβοι των Ευρωπαίων δεν είναι αβάσιμοι. Η παραχώρηση εδαφών, θα μπορούσε να ενθαρρύνει τον Βλαντιμίρ Πούτιν να επεκτείνει ακόμη περισσότερο τις φιλοδοξίες του, θέτοντας σε κίνδυνο την ασφάλεια ολόκληρης της ηπείρου. Όπως υπογράμμισε ο Γερμανός καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς, «αν η Ουκρανία χάσει αυτόν τον πόλεμο ή αν καταρρεύσει, οι συνέπειες θα είναι τεράστιες για την ευρωπαϊκή ήπειρο στο σύνολό της».
Η σχετική ανησυχία φάνηκε ξεκάθαρα και στη σύνοδο κορυφής της G20 στο Γιοχάνεσμπουργκ, όπου περισσότεροι από δώδεκα ηγέτες της Ευρώπης, της Ιαπωνίας και του Καναδά συνομίλησαν με τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι. Σε κοινή δήλωσή τους τόνισαν ότι το αμερικανικό σχέδιο αποτελεί μεν «βάση», αλλά απαιτεί σημαντική πρόσθετη εργασία, κυρίως σε ό,τι αφορά τους κινδύνους που δημιουργούν οι προτεινόμενοι περιορισμοί στην ουκρανική στρατιωτική ισχύ. Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν σε ξεχωριστή του δήλωση αναγνώρισε κι αυτός το υπάρχον σχέδιο ως βάση για συζήτηση όχι όμως για τελική λύση.
Όπως έχουν τα πράγματα, οι όροι που θέτει το σχέδιο είναι ανησυχητικοί. Το σημείο στο οποίο οι Ευρωπαίοι θα επιμείνουν πραγματικά είναι το μέγεθος του ουκρανικού στρατού. Σύμφωνα με ένα πρόσωπο που είναι εξοικειωμένο με την αντιπρόταση που ετοιμάζει η ευρωπαϊκή πλευρά και μίλησε στο Bloomberg, δεν μπορεί να υπάρχει κανένας περιορισμός σε αυτό το θέμα για τους Ουκρανούς, και την μελλοντική τους ασφάλεια.
Ο Φινλανδός Αλεξάντερ Στουμπ, ο οποίος θεωρείται ότι έχει επίσης την προσοχή του Τραμπ, δήλωσε ότι οι Ευρωπαίοι δεν γνώριζαν καν το σχέδιο. Εξέφρασε τις αντιρρήσεις τους χωρίς περιστροφές.
«Αυτό το ειρηνευτικό σχέδιο είναι ελλιπές και ασυνεπές», δήλωσε ο πρόεδρος στο φινλανδικό ραδιοτηλεοπτικό δίκτυο YLE. «Η πρόταση, όπως έχει, έχει πολλά μειονεκτήματα -σίγουρα δεν θα εγκριθεί στην τρέχουσα μορφή της».
Το τελεσίγραφο Τραμπ και το «παράθυρο» για συζήτηση
Υπενθυμίζεται ότι ο Τραμπ έχει θέσει την Ημέρα των Ευχαριστιών- 27 Νοεμβρίου ως προθεσμία για αποδοχή της συμφωνίας κατά βάση από την Ουκρανία. Η χρονική αυτή πίεση, σε συνδυασμό με μια περίοδο πολιτικής αναταραχής στο εσωτερικό της Ουκρανίας λόγω σκανδάλων διαφθοράς, δημιουργεί ένα πλεονέκτημα για την Ουάσιγκτον στις διαπραγματεύσεις.
Όπως αναφέρουν Αμερικανοί αξιωματούχοι, η εσωτερική αδυναμία του Ζελένσκι ενδέχεται να τον καταστήσει πιο πρόθυμο να αποδεχτεί έναν συμβιβασμό. Παράλληλα, υπάρχει ανησυχία ότι ο Τραμπ θα μπορούσε να περιορίσει την παροχή ζωτικών πληροφοριών προς την Ουκρανία για στρατιωτικούς σκοπούς, ασκώντας πίεση για να γίνει δεκτό το σχέδιο.
Ο Αμερικανός πρόεδρος όμως έδειξε να μαλακώνει την στάση του με νέες δηλώσεις του έξω από τον Λευκό Οίκο. Εξερχόμενος από τον Λευκό Οίκο, ο Τραμπ ρωτήθηκε αν το σχέδιο που πρότειναν οι ΗΠΑ αποτελεί τελική προσφορά προς την Ουκρανία. Η απάντησή του ήταν κατηγορηματική: «Όχι, καθόλου». Πρόσθεσε ότι η Ουάσινγκτον επιδιώκει ειρήνη «που θα έπρεπε να είχε επιτευχθεί εδώ και πολύ καιρό», υποστηρίζοντας ότι ο πόλεμος δεν θα είχε ξεσπάσει ποτέ εάν ο ίδιος ήταν πρόεδρος το 2022.
Σε μια πιο αινιγματική φράση, ανέφερε πως μετά τη συμφωνία ο Ζελένσκι «μπορεί να συνεχίσει να πολεμά με όλη του την καρδιά», αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο μελλοντικών επιχειρήσεων υπό διαφορετικό πλαίσιο ασφαλείας, χωρίς την στήριξη των ΗΠΑ, ενδεχομένως.
Ο Ζελένσκι, σε δραματικό διάγγελμα την Παρασκευή προς τον ουκρανικό λαό, αναγνώρισε ότι η χώρα βρίσκεται μπροστά σε «μία από τις πιο δύσκολες στιγμές της ιστορίας της» και μίλησε για μια «επώδυνη επιλογή»: είτε απώλεια της αξιοπρέπειας είτε απώλεια ενός βασικού συμμάχου. Ωστόσο δεσμεύτηκε να συνεχίσει «εποικοδομητικά» τις διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ.
Το περιεχόμενο του αμερικανικού σχεδίου που προκαλεί αντιδράσεις
Η διαρροή του 28-σημείου σχεδίου Τραμπ προκάλεσε ισχυρές αντιδράσεις σε Κίεβο, Βρυξέλλες και πολλές άλλες πρωτεύουσες. Οι βασικές του προβλέψεις περιλαμβάνουν:
-την αποχώρηση των ουκρανικών δυνάμεων από τα ανατολικά τμήματα του Ντονέτσκ που ελέγχουν ακόμη,
-τον de facto έλεγχο των περιοχών Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ από τη Ρωσία,
-τη διατήρηση της ρωσικής κατοχής στην Κριμαία,
το «πάγωμα» των συνόρων σε Χερσώνα και Ζαπορίζια κατά μήκος της τρέχουσας γραμμής μάχης,
-δραστικούς περιορισμούς στον ουκρανικό στρατό (έως 600.000 προσωπικό),
-την απαγόρευση της ένταξης της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ,
-την τοποθέτηση ευρωπαϊκών μαχητικών αεροσκαφών στην Πολωνία αντί για την Ουκρανία,
-την επαναφορά της Ρωσίας στην παγκόσμια οικονομία, με άρση κυρώσεων και πρόσκληση επανένταξης στη G7.
Οι ευρωπαϊκές χώρες ξεκαθάρισαν ότι οποιεσδήποτε προβλέψεις που επηρεάζουν το ΝΑΤΟ ή την ΕΕ απαιτούν τη δική τους έγκριση. Οι περισσότεροι ηγέτες εξέφρασαν ανησυχία για το ενδεχόμενο μια τέτοια συμφωνία να αφήσει την Ουκρανία στρατιωτικά αποδυναμωμένη και ευάλωτη σε μελλοντική ρωσική επιθετικότητα.
Την ίδια στιγμή, στο πεδίο της μάχης, οι ρωσικές δυνάμεις σημειώνουν αργή αλλά σταθερή πρόοδο στη νοτιοανατολική Ουκρανία, παρά τις μεγάλες απώλειες. Η συνέχιση των ρωσικών επιχειρήσεων δημιουργεί επιπλέον πίεση στο Κίεβο, ενισχύοντας το επιχείρημα των ΗΠΑ ότι η Ουκρανία χρειάζεται μια συμφωνία το συντομότερο.Τ
Στο περιθώριο της G20, ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ συνομίλησε διαδοχικά με τον Ζελένσκι και τον Τραμπ, μεταφέροντας στον Αμερικανό πρόεδρο τις κοινές ανησυχίες των ευρωπαϊκών κρατών. Παράλληλα, οι ευρωπαϊκές χώρες συμμετείχαν στη σύνταξη της κοινής δήλωσης που χαρακτήρισε το αμερικανικό σχέδιο «μια βάση που απαιτεί επιπλέον εργασία».
Το Σάββατο, ο Ζελένσκι ανακοίνωσε ότι την ουκρανική ομάδα στις συνομιλίες θα ηγηθεί ο επικεφαλής του προεδρικού γραφείου, Αντρίι Γερμάκ, ένας από τους πιο έμπειρους διαπραγματευτές της χώρας.
Πηγή: iefimerida.gr