Δολοφονία στρατιωτικού αρχηγού Χεζμπολάχ – Τι σημαίνει για την ειρήνη στη Μέση Ανατολή

Από τότε που το Ισραήλ υπέγραψε κατάπαυση του πυρός με τον Λίβανο πριν από έναν χρόνο, έχει σκοτώσει 331 ανθρώπους στη χώρα. Η πιο σημαντική όμως για την Χεζμπολάχ ήταν η πρόσφατη δολοφονία του στρατιωτικού αρχηγού της Χάιθαμ Αλί Ταμπαταμπάι στις 23 Νοεμβρίου στην περιοχή Νταχίγε, στα νότια της Βηρυτού. Το Τελ Αβίβ φαίνεται να παίρνει τον δρόμο ξανά του πολέμου.
Το Ισραήλ επιμένει ότι το πλήγμα δεν παραβίασε την ανακωχή, καθώς ο Ταμπαταμπάι εργαζόταν για την επανασύσταση της ένοπλης παρουσίας της Χεζμπολάχ στα βόρεια σύνορα του Ισραήλ.
«Ο Ταμπαταμπάι έπαιξε κρίσιμο ρόλο στη δημιουργία της επίλεκτης μονάδας ειδικών επιχειρήσεων της Χεζμπολάχ, της Δύναμης Ραντγουάν, στην επίβλεψη των εξωτερικών επιχειρήσεων της οργάνωσης, συμπεριλαμβανομένων αυτών στη Συρία και στην Υεμένη, καθώς και στην ανασυγκρότηση των δυνατοτήτων της μετά τη σύγκρουση του 2023 με το Ισραήλ» σημείωσε σε ανάλυσή του ο διευθυντής έρευνας και ανάλυσης στο Αραβικό Κέντρο στην Ουάσιγκτον (ACW) Ιμάντ Χαρμπ.
Ωστόσο, όπως σημειώνει και ο Economist, αποτελεί υπενθύμιση ότι οι εκεχειρίες στην περιοχή «παραμένουν εύθραυστες».
Η αδυναμία Χεζμπολάχ και οι πιέσεις στον Λίβανο
Ειδικότερα, ο Ιμάντ Χαρμπ, λέει πως άμεση επίπτωση αυτής της δολοφονίας είναι η διατάραξη των προσπαθειών της Χεζμπολάχ να ανασυνταχθεί και να επανεξοπλιστεί, σημειώνοντας ότι το Ισραήλ έχει καταστήσει σαφές ότι θα προχωρά σε προληπτικά πλήγματα απέναντι σε οποιαδήποτε αντιλαμβανόμενη απειλή.
«Όμως η Χεζμπολάχ αντιλαμβάνεται ότι οποιαδήποτε αντίποινα θα προκαλούσαν σχεδόν με βεβαιότητα μια σημαντική ισραηλινή απάντηση, που θα αποδυνάμωνε περαιτέρω τις δυνάμεις της και θα αποστράγγιζε το εναπομείναν οπλοστάσιό της. Το κόμμα είναι, επομένως, πιθανό να επιλέξει τη ρητορική κλιμάκωση αντί της στρατιωτικής δράσης. Κατά παρόμοιο τρόπο, η οργάνωση προειδοποιεί την κυβέρνηση του Λιβάνου να επιβραδύνει τη διαδικασία αφοπλισμού που ηγείται ο Λιβανέζικος Στρατός (LAF), φτάνοντας μέχρι και σε απειλές για εμφύλιο πόλεμο, αλλά χωρίς να προχωρά σε ανοιχτή σύγκρουση».
Για τον ειδικό ακόμη σημαντικότερο είναι ότι ο επιτυχημένος εντοπισμός και η στοχοποίηση ενός ανώτατου διοικητή της Χεζμπολάχ σε μια πυκνοκατοικημένη αστική περιοχή επαναφέρει στο προσκήνιο το εύθραυστο της λιβανέζικης κυριαρχίας. «Οι τρέχοντες «κανόνες του παιχνιδιού» θέτουν τον Λίβανο σε κίνδυνο να μετατραπεί σε πεδίο αντιπαράθεσης εξωτερικών δυνάμεων, αλλά η κατάσταση αυτή δεν είναι βιώσιμη. Για πολλούς Λιβανέζους πολίτες, ανεξαρτήτως κοινοτικής ταυτότητας, οι σωρευτικές οικονομικές, κοινωνικές και προσφυγικές πιέσεις που συνδέονται με τις επαναλαμβανόμενες περιόδους σύγκρουσης γίνονται ολοένα και πιο δύσκολο να απορροφηθούν».
Ο Χαρμπ εκτιμά πως η δολοφονία του Ταμπαταμπάι θα έπρεπε να λειτουργήσει ως υπενθύμιση ότι, αν το κράτος δεν ενισχυθεί και αν οι ένοπλες δυνάμεις του δεν ενδυναμωθούν, ο Λίβανος θα παραμένει όμηρος αποφάσεων που λαμβάνονται πολύ πέρα από τα σύνορά του.
Τι μπορεί να κάνει η Χεσμπολάχ
Προς το παρό η Χεζμπολάχ δεν έχει ακόμη απαντήσει στη δολοφονία του Ταμπαταμπάι. Όπως αναφέρει και ο Economist οι ισραηλινές υπηρεσίες πληροφοριών πιστεύουν ότι η οργάνωση είναι απίθανο, σε αυτό το στάδιο, να προβεί σε δικές της επιθέσεις πέρα από τα σύνορα, αν και ως προληπτικό μέτρο έναντι επιθέσεων με μη επανδρωμένα αεροσκάφη έχουν διακοπεί τα σήματα GPS στη βόρεια πλευρά του Ισραήλ.
Εν τω μεταξύ, ο Λίβανος διαμαρτύρεται ότι οι ισραηλινές αεροπορικές επιδρομές και η συνεχιζόμενη κατοχή πέντε φυλακίων εντός λιβανικού εδάφους από τις Ισραηλινές Αμυντικές Δυνάμεις παραβιάζουν την εκεχειρία. Το Ισραήλ δεν έχει καμία πρόθεση να αλλάξει πορεία. «Μετά την 7η Οκτωβρίου, η στρατηγική μας πρέπει να είναι η αποτροπή οποιασδήποτε απειλής από το να υπάρχει στα σύνορά μας», λέει Ισραηλινός στρατηγός. «Αν αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω εκεχειριών, υπέροχα. Αν όχι, θα συνεχίσουμε να επιτιθέμεθα».
Σύμφωνα με τον Ναμπίλ Χούρι, ερευνητή στο Αραβικό Κέντρο στην Ουάσιγκτον (ACW) από η Χεζμπολάχ έχει τώρα τρεις επιλογές:
1. Να τερματίσει την πολιτική αυτοσυγκράτησης και να εξαπολύσει μια μεγάλης κλίμακας επίθεση εναντίον ισραηλινών δυνάμεων στον Λίβανο και στόχων στο βόρειο Ισραήλ. Μια τέτοια απόφαση θα μπορούσε να οδηγήσει στη σταδιακή εξόντωση της ηγεσίας, των υποδομών και των δυνάμεών της, μέσα από έναν πόλεμο φθοράς. Αν και οι περισσότεροι αναλυτές συμφωνούν ότι το κόμμα διατηρεί αρκετή ισχύ πυρός για να προκαλέσει σοβαρές ζημιές στο Ισραήλ, ένας ολοκληρωτικός πόλεμος θα ήταν καταστροφικός για τον Λίβανο.
2. Ο Γενικός Γραμματέας της Χεζμπολάχ, Ναΐμ Κασέμ, θα μπορούσε να αποφασίσει ότι ήρθε η ώρα να εγκαταλείψει τον ένοπλο αγώνα και να παραδώσει τα όπλα της οργάνωσης στο πλαίσιο μιας διαπραγματευμένης συμφωνίας με τη λιβανέζικη κυβέρνηση. Αυτή η επιλογή θα επέτρεπε στον Κασέμ να διαδραματίσει σημαντικό πολιτικό ρόλο και να έχει λόγο στη συνολική στρατηγική του Λιβάνου απέναντι στο Ισραήλ.
3. Η τρίτη επιλογή -και η πιο πιθανή αυτή τη στιγμή- είναι να μην πάει σε κανένα από τα δύο άκρα, αλλά να κρατήσει μια ενδιάμεση γραμμή, διατηρώντας μια ισορροπία ανάμεσα στην αποφυγή ανοιχτής σύγκρουσης με την κυβέρνηση του Λιβάνου και στη διατήρηση στρατιωτικών επιλογών για οποιαδήποτε μελλοντική αντιπαράθεση με το Ισραήλ. Σε αυτό το σενάριο, η Χεζμπολάχ θα είχε σίγουρα μια πιο αξιόπιστη στρατιωτική επιλογή: πόλεμο ανταρτοπόλεμου απέναντι σε μια ισραηλινή κατοχή.
Κίνδυνος ανοιχτού πολέμου στη Μέση Ανατολή
Ο Ναμπίλ Α. Χούρι, εκτιμά πως ο Ταμπαταμπάι δεν θα είναι ο τελευταίος ηγέτης της Χεζμπολάχ που δολοφονείται από το Ισραήλ. «Ο διετής πόλεμος, η συντονισμένη επίθεση μέσω συσκευών τηλεειδοποίησης (pager) τον Ιούλιο του 2024 και οι αεροπορικές επιδρομές που σκότωσαν τον Γενικό Γραμματέα της Χεζμπολάχ Χασάν Νασράλα και τον θεωρούμενο διάδοχό του Χάσεμ Σαφιεντίν έχουν προκαλέσει βαρύ πλήγμα από το οποίο η λιβανέζικη ένοπλη οργάνωση δεν έχει ακόμα ανακάμψει. Αξιοποιώντας την τεχνολογική και αεροπορική της υπεροχή, η ισραηλινή πλευρά έχει επανειλημμένα στοχοποιήσει ιρανικές, λιβανέζικες, παλαιστινιακές και υεμενίτικες ηγετικές φυσιογνωμίες που, όλα αυτά τα χρόνια, οικοδομούσαν έναν «άξονα αντίστασης» εναντίον της».
Εύλογα, συνεχίζει ο ειδικός, η στρατηγική του Ισραήλ φαίνεται να είναι η σταδιακή αποδυνάμωση των στρατιωτικών δυνατοτήτων των εχθρών του, χωρίς να επωμιστεί τους κινδύνους και τα κόστη που συνεπάγεται ένας ολοκληρωτικός πόλεμος ή η κατοχή νέων εδαφών. «Ωστόσο, μια τέτοια στρατηγική δεν αποκλείει την επιλογή επέκτασης πέρα από τα σύνορα του 1967, όπως δείχνουν οι πρόσφατες βαθύτερες διεισδύσεις του Ισραήλ στη Συρία και η συνεχιζόμενη κατοχή πέντε νέων στρατηγικών σημείων στο νότιο Λίβανο» προειδοποιεί.
«Αυτή η τελευταία δολοφονία δεν συνιστά απαραίτητα την υπέρβαση κάποιας «κόκκινης γραμμής» που θα ωθούσε τη Χεζμπολάχ να απαντήσει μαζικά, κινδυνεύοντας να πέσει σε παγίδα που θα μπορούσε να πυροδοτήσει έναν πολύ ευρύτερο πόλεμο, για τον οποίο ίσως δεν είναι πλήρως προετοιμασμένη» λέει.
Ο Economist, βάζει στην εξίσωση και το Ιράν με το οποίο υπάρχει εκεχειρία μετά τον 12ήμερο πόλεμο τον Ιούνιο. Ωστόσο, Ισραηλινοί αξιωματούχοι προειδοποιούν σχεδόν αδιάκοπα από τότε ότι ένας νέος πόλεμος με το Ιράν «είναι απλώς θέμα χρόνου» αν η Ισλαμική Δημοκρατία συνεχίσει να αναπτύσσει τα πυρηνικά και βαλλιστικά της προγράμματα. Και η συμφωνία για τη Γάζα και η συμφωνία με το Ιράν είχαν μεσολαβηθεί από τον Ντόναλντ Τραμπ. Μια αμερικανική προσπάθεια επίλυσης της διαμάχης μεταξύ Ισραήλ και Συρίας για τα Υψίπεδα του Γκολάν δεν έχει ακόμη αποδώσει καρπούς.
Πηγή: in.gr