ΕΚΤ: Αξιολογήσεις «εξπρές» για κεφάλαια τραπεζών

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα βελτιστοποιεί από τον Ιανουάριο του 2026 τον τρόπο αξιολόγησης των τυποποιημένων πράξεων κεφαλαίων και τιτλοποίησης των τραπεζών.
Όπως ανακοινώθηκε πρόσφατα, ο χρόνος έγκρισης μειώνεται σε δύο εβδομάδες, από τους τρεις μήνες που είναι σήμερα.
«Η κίνηση αυτή επιτρέπει στις εποπτικές αρχές να επικεντρωθούν σε πιο σύνθετες αξιολογήσεις», αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση.
Από τον Ιανουάριο του 2026, οι τράπεζες θα μπορούν να λαμβάνουν ταχύτερη ανταπόκριση από την ΕΚΤ όταν επιδιώκουν να μειώσουν το κεφάλαιό τους επαναγοράζοντας μετοχές ή άλλα κεφαλαιακά μέσα ή να μειώσουν τις κεφαλαιακές τους απαιτήσεις μετά από μια σημαντική μεταφορά κινδύνου.
«Οι ταχύτερες διαδικασίες θα ισχύουν για τυποποιημένες λειτουργίες. Παρά την ταχύτερη διαδικασία, όλα τα παγκόσμια πρότυπα και οι ευρωπαϊκοί κανονισμοί εξακολουθούν να ισχύουν πλήρως. Η κανονική διαδικασία, η οποία συνεπάγεται μια πιο λεπτομερή αξιολόγηση της λειτουργίας και των κινδύνων που ενέχει, θα εξακολουθεί να ισχύει για λειτουργίες που δεν είναι επιλέξιμες για ταχεία επεξεργασία», επισημαίνεται.
Σύμφωνα με την ΕΚΤ, οι δύο νέες διαδικασίες ταχείας έγκρισης στοχεύουν στη μείωση του χρόνου έγκρισης σε δύο εβδομάδες, από τρεις μήνες που είναι σήμερα. Στο ευρύτερο πλαίσιο της απλοποίησης της εποπτείας και της αύξησης της αποδοτικότητας και αποτελεσματικότητάς της, αυτές οι διαδικασίες ταχείας έγκρισης θα εξοικονομήσουν χρόνο στις συνήθεις λειτουργίες και θα επιτρέψουν στους επόπτες να επικεντρωθούν σε πιο σύνθετες αξιολογήσεις.
Ταχεία διαδικασία κεφαλαιακής ενίσχυσης
Οι τραπεζικοί κανόνες της ΕΕ απαιτούν από τις τράπεζες να λαμβάνουν την έγκριση της ΕΚΤ πριν από την επαναγορά μετοχών ή την επαναγορά άλλων κεφαλαιακών μέσων, καθώς αυτές οι πράξεις μειώνουν την ικανότητα των τραπεζών να απορροφούν ζημιές.
Συνεπώς, η ΕΚΤ ελέγχει ότι αυτές οι συναλλαγές συμμορφώνονται με όλες τις ισχύουσες κανονιστικές απαιτήσεις. Η ΕΚΤ βελτιστοποιεί τη διαδικασία έγκρισης ώστε να γίνει πιο αποτελεσματική, διατηρώντας παράλληλα τα ίδια προληπτικά πρότυπα όπως και πριν.
Προϋποθέσεις
Όπως αναφέρεται, το σχέδιο μιας τράπεζας για επαναγορά κεφαλαιακών μέσων εκτός από μετοχές μπορεί να πληροί τις προϋποθέσεις για την ταχεία διαδικασία εάν ο αντίκτυπός του στον δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας της τράπεζας είναι κάτω από 100 μονάδες βάσης και εάν το κεφάλαιο της τράπεζας εκτιμάται ότι θα συνεχίσει να υπερβαίνει τις κεφαλαιακές απαιτήσεις και τις κατευθυντήριες γραμμές για τουλάχιστον τρία χρόνια.
Για να είναι οι επαναγορές μετοχών επιλέξιμες για ταχεία επεξεργασία, ισχύουν πρόσθετες προϋποθέσεις: η τράπεζα πρέπει να βαθμολογείται μεσαίου ή χαμηλού κινδύνου στην αξιολόγηση κεφαλαιακής επάρκειας, πρέπει να διατηρεί επαρκές μέρος των κερδών της και πρέπει να αποδεικνύει την ικανότητα να πληροί τις κεφαλαιακές απαιτήσεις και τις κατευθυντήριες γραμμές της υπό σοβαρές οικονομικές πιέσεις.
Η ΕΚΤ δρομολογεί επίσης μια απλοποιημένη διαδικασία για τις τράπεζες ώστε να υποβάλλουν τις αιτήσεις τους για μείωση των ιδίων κεφαλαίων. Οι τράπεζες θα γνωρίζουν αμέσως εάν η αίτησή τους είναι πλήρης και κατ' αρχήν επιλέξιμη για ταχεία επεξεργασία. Η αίτηση θα εξεταστεί και θα αξιολογηθεί στη συνέχεια από την Κοινή Εποπτική Ομάδα, η οποία διατηρεί τη διακριτική ευχέρεια να ζητήσει πρόσθετες πληροφορίες, εάν χρειαστεί.
Ταχεία διαδικασία τιτλοποίησης
Όταν οι τράπεζες μεταφέρουν κινδύνους μέσω τιτλοποίησης, οι τραπεζικοί κανόνες της ΕΕ προβλέπουν ότι οι κεφαλαιακές απαιτήσεις για τα τιτλοποιημένα ανοίγματα μπορούν να μειωθούν μόνο εάν η ΕΚΤ αναγνωρίσει ότι η τιτλοποίηση μεταφέρει σημαντικό ποσό κινδύνου σε τρίτους - αυτό είναι γνωστό ως «μεταφορά σημαντικού κινδύνου» (SRT).
Η διαδικασία ταχείας διαδικασίας SRT εφαρμόζεται σε τυποποιημένες τιτλοποιήσεις, δηλαδή όταν το τιτλοποιημένο χαρτοφυλάκιο είναι εξυπηρετούμενο, όχι συγκεντρωμένο και δεν περιέχει περισσότερο από 20% μοχλευμένα δάνεια, όταν ο αντίκτυπος στους δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας της τράπεζας από τη μεταφορά σημαντικού κινδύνου είναι χαμηλότερος από 25 μονάδες βάσης και όταν χρησιμοποιούνται τυποποιημένες συμβατικές ρήτρες πρόωρης λήξης.
Για να διασφαλιστεί ότι η διαδικασία SRT δεν οδηγεί σε αδικαιολόγητη ανάληψη κινδύνων και σε αποδυνάμωση της ανθεκτικότητας, θα συνοδεύεται από αυξημένο έλεγχο των μικροπροληπτικών και μακροπροληπτικών κινδύνων.
Σε περίπτωση που η χρήση τιτλοποιήσεων εγείρει προληπτικά ζητήματα, η ΕΚΤ θα λάβει επαρκή μέτρα. Πιο συγκεκριμένα, η εποπτεία θα επικεντρωθεί σε σύνθετες περιπτώσεις και σε αξιολογήσεις των δραστηριοτήτων τιτλοποίησης σε επίπεδο τράπεζας.
Η ΕΚΤ θα συνεχίσει να αξιολογεί την επάρκεια των εσωτερικών πλαισίων διακυβέρνησης, διαχείρισης κινδύνων και διαχείρισης κεφαλαίων των τραπεζών, συμπεριλαμβανομένων των ασκήσεων προσομοίωσης ακραίων καταστάσεων, ώστε να αποτρέπεται η υπερβολική εξάρτησή τους από τα κεφαλαιακά οφέλη που παράγονται από τις τιτλοποιήσεις SRT και από τον αυξημένο κίνδυνο αναχρηματοδότησης που δημιουργείται από τη χρήση σύνθετων τιτλοποιήσεων σε μεγάλη κλίμακα.
Επιπλέον, τα λεπτομερή δεδομένα που συλλέγονται μέσω του προτύπου ταχείας διαδικασίας θα συμβάλουν στην ενισχυμένη παρακολούθηση της αγοράς τιτλοποιήσεων από την ΕΚΤ στις εποπτικές και μακροπροληπτικές λειτουργίες της.