Ενίσχυση της ανακύκλωσης: Ενέργειες για εφαρμογή συστήματος ΠΟΠ με κίνητρα €25 εκατομμύρια

Σε μια καθοριστική κίνηση για την προώθηση της κυκλικής οικονομίας και την επίτευξη των αυστηρών περιβαλλοντικών στόχων της Ευρωπαϊκής Ένωσης προχώρησε το Υπουργικό Συμβούλιο, εγκρίνοντας κονδύλι ύψους €636.899 για την οικονομική ενίσχυση Αρχών Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΑΤΑ).
Η απόφαση αφορά την επιβράβευση και στήριξη Δήμων και Κοινοτήτων που εφάρμοσαν προγράμματα χωριστής συλλογής αποβλήτων και το σύστημα «Πληρώνω Όσο Πετώ» (ΠΟΠ) κατά το έτος 2024, λειτουργώντας ως φάροι για την υπόλοιπη Κύπρο.
Η οικονομική ενίσχυση κατανέμεται στοχευμένα σε περιοχές που έχουν επιδείξει ενεργό δράση στη διαχείριση αποβλήτων, με τον Δήμο Αγλαντζιάς (πλέον διαμέρισμα του Δήμου Λευκωσίας) και τον Δήμο Αραδίππου να λαμβάνουν τα μεγαλύτερα ποσά. Συγκεκριμένα, για την Εφαρμογή συστήματος «Πληρώνω Όσο Πετώ» (ΠΟΠ), ο Δήμος Αγλαντζιάς θα λάβει €250.000. Για την χωριστή συλλογή ανακυκλώσιμων αποβλήτων ο Δήμος Αραδίππου θα λάβει €265.609. Για χωριστή συλλογή ανακυκλώσιμων υλικών θα πάρουν από τα €30.000 ο Δήμος Πόλης Χρυσοχούς και το Σύμπλεγμα Κοινοτήτων Ταμασού. Τέλος, οι Κοινότητες Αγ. Μαρίνας Χρυσοχούς – Γιαλιάς (Παχύαμμος, Πωμός, Νέα Δήμματα, Αγία Μαρίνα Χρυσοχούς, Γιαλιά, Πελαθούσα, Μακούντα, Κινούσα, Νέο Χωριό Πάφου) θα πάρουν €61.290 για τη λειτουργία προγράμματος διαχείρισης ανακυκλώσιμων υλικών και δράση από την εθελοντική οργάνωση «Πρεσβυτέρες».
Η κίνηση αυτή δεν είναι τυχαία. Η Κύπρος καλείται να συμμορφωθεί με την Ευρωπαϊκή Οδηγία που επιβάλλει την ανακύκλωση του 55% των αστικών αποβλήτων μέχρι το 2025, ποσοστό που πρέπει να αγγίξει το 65% έως το 2035.
Όπως αναφέρεται στην πρόταση του Υπουργείου Γεωργίας, η χωριστή συλλογή οργανικών αποβλήτων (υπολείμματα τροφίμων και πράσινα κλαδέματα) αποτελεί τη μεγαλύτερη πρόκληση για την κυπριακή κοινωνία. Το σύστημα ΠΟΠ, το οποίο πρωτοστάτησε η Αγλαντζιά, θεωρείται το «κλειδί» για να πειστούν οι πολίτες να μειώσουν τον όγκο των σκουπιδιών τους.
Ιδιαίτερη σημασία έχει η στήριξη απομακρυσμένων περιοχών, όπως το Σύμπλεγμα Ταμασού και η Πόλη Χρυσοχούς. Οι περιοχές αυτές δεν καλύπτονται επαρκώς από συστήματα όπως η Green Dot, με αποτέλεσμα οι τοπικές αρχές να επωμίζονται πρόσθετο κόστος για να προσφέρουν στους πολίτες τους τη δυνατότητα ανακύκλωσης. Η κρατική ενίσχυση έρχεται να καλύψει αυτό το κενό, διασφαλίζοντας ότι η πρόσβαση στην ανακύκλωση είναι ισότιμη για όλους, χωρίς να επιβαρύνονται δυσανάλογα οι κάτοικοι της υπαίθρου.
Ενώ η τρέχουσα ενίσχυση αφορά το 2024, το Υπουργείο Γεωργίας προετοιμάζει το έδαφος για το μεγάλο έργο των €25 εκατ. μέσω του προγράμματος «ΘΑλΕΙΑ». Στόχος είναι η καθολική εγκαθίδρυση συστημάτων διαλογής στην πηγή σε ολόκληρη την Κύπρο. Παρόλο που ορισμένες ΑΤΑ έχουν ήδη ολοκληρώσει τις απαραίτητες ενέργειες για την έναρξη του ΠΟΠ, ωστόσο, για να είναι αυτό δυνατό θα πρέπει να προηγηθούν άλλες δράσεις, εκτός του συγκεκριμένου έργου. Ωστόσο, για να προχωρήσει η πλήρης εφαρμογή του «Πληρώνω Όσο Πετώ» παντού, εκκρεμούν ακόμη νομοθετικές ρυθμίσεις σε συνεργασία με το Υπουργείο Εσωτερικών και υποδομές για τη διαχείριση των οργανικών αποβλήτων που θα συλλέγονται χωριστά για τις οποίες προωθεί σχετικές ενέργειες το Τμήμα Περιβάλλοντος.
«Η οικονομική ενίσχυση δεν ωφελεί επιχειρήσεις, αλλά το ευρύ κοινό», σημειώνει η Έφορος Ελέγχου Κρατικών Ενισχύσεων, δίνοντας το πράσινο φως για την εκταμίευση των κονδυλίων.
Η απόφαση αναμένεται να δημοσιευθεί άμεσα στην Επίσημη Εφημερίδα της Δημοκρατίας, στέλνοντας το μήνυμα ότι η περιβαλλοντική συνείδηση πλέον επιβραβεύεται και έμπρακτα από το κράτος. Εντός του 2026 ο στόχος είναι να ξεκινήσει το «Πληρώνω Όσο Πετώ» με τους μεγάλους παραγωγούς.