Ενεργειακά και αγορά στρατιωτικών εξοπλισμών στη συνάντηση ΠτΔ-Νετανιάχου

Την ανάγκη να κλείσουν οι εκκρεμότητες σε σχέση με τη διαχείριση του κοιτάσματος Αφροδίτη-Ισάι, την πιθανότητα να δρομολογηθεί η κατασκευή του κομματιού Κύπρος-Ισραήλ του έργου Great Sea Interconnector (GSI), αλλά και τις ενέργειες της Τουρκίας την περιοχή συζήτησε ο Πρόεδρος της Δημορκατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, με τον Ισραηλινό Πρωθυπουργό, Βενιαμίν Νετανιάχου, κατά την διμερή συνάντησή τους τη Δευτέρα στα Ιεροσόλυμα, σύμφωνα με πληροφορίες του ΚΥΠΕ.
Συζητήθηκε ακόμη η αγορά στρατιωτικών εξοπλισμών από το Ισραήλ και συμπράξεις ισραηλινών και κυπριακών εταιρειών για άντληση πόρων από το πρόγραμμα της ΕΕ, SAFE.
Η Λευκωσία αξιολογεί ως πολύ σημαντική τη διμερή συνάντηση του Προέδρου Χριστοδουλίδη με τον Ισραηλινό Πρωθυπουργό, η οποία πραγματοποιήθηκε πριν την Τριμερή Συνάντηση Κορυφής Κύπρου-Ελλάδας-Ισραήλ, στα Ιεροσόλυμα, σύμφωνα με πληροφορίες του ΚΥΠΕ.
Όπως αναφέρθηκε, κατά τη συνάντηση, συζητήθηκαν οι εκκρεμότητες σε σχέση με τη διαχείριση του κοιτάσματος Αφροδίτη-Ισάι και εκφράστηκε η πρόθεση το ζήτημα να επιλυθεί ως το τέλος του Γενάρη. Η Κυπριακή Δημοκρατία έστειλε την προηγούμενη εβδομάδα το τελικό της σχόλιο, σημειώθηκε.
Υπήρξε επίσης εκτεταμένη συζήτηση για το έργο GSI, με τις ίδιες πηγές να μην αποκλείουν να ξεκινήσει το έργο από το "πόδι" Κύπρος-Ισραήλ, το οποίο είναι πιο μικρό. Ως εκ τούτου, η κατασκευή του θεωρείται πιο σύντομη και θα χρειαστούν λιγότερα χρήματα, σύμφωνα με τις ίδιες πηγές.
Στο πλαίσιο αυτό, ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός θα συζητήσει αυτό το θέμα με τον Αμερικανό Πρόεδρο, Ντόναλντ Τραμπ, κατά την επίσκεψη του στον Λευκό Οίκο στις 29 Δεκεμβρίου, και τη διασύνδεση αυτού του έργου με τον Οικονομικό Διάδρομο Ινδίας - Μέσης Ανατολής - Ευρώπης (IMEC), και συγκεκριμένα με τη δημιουργία του δικτύου Κύπρος-Ισραήλ-Ιορδανία-Σαουδική Αραβία-Ινδία.
Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης εισηγήθηκε και την ένταξη του Λιβάνου στο δίκτυο, όπως ανέφεραν οι ίδιες πηγές.
Οι δύο ηγέτες συζήτησαν εκτεταμένα για τον Λίβανο, τη Συρία και το Ιράν, με τις ίδιες πηγές να αναφέρουν ότι ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός εξέφρασε ανησυχία και έντονη δυσαρέσκεια για τις ενέργειες και την εμπλοκή της Τουρκίας στην περιοχή, μεταξύ άλλων, μέσω της στήριξης ομάδων όπως οι Μουσουλμάνοι Αδελφοί, κάτι που, όπως επισημάνθηκε, ούτε και μουσουλμανικές χώρες στην περιοχή όπως η Αίγυπτος, η Ιορδανία, και ο Λίβανος βλέπουν με καλό μάτι και το θεωρούν επικίνδυνο.
Η αναφορά του κ. Νετανιάχου κατά τις κοινές δηλώσεις των τριών ηγετών μετά την Τριμερή Σύνοδο σε ‘όσους φαντάζονται ότι μπορούν να αποκαταστήσουν την αυτοκρατορία τους και την κυριαρχία τους πάνω στις χώρες μας’, αναφερόταν στην Τουρκία, σημείωσαν οι ίδιες πηγές. Όπως σημείωσαν αυτή είναι η ανάγνωση και της Λευκωσίας και της Αίγυπτου, αφού η Τουρκία προσπάθησε να ακυρώσει τη συμφωνία της Κυπριακής Δημοκρατίας με τον Λίβανο μέσω της Χεζμπολάχ, ενώ προσπαθεί να ελέγξει τη Συρία.
Κατά τη συνάντηση, συζητήθηκε και το ενδεχόμενο αγοράς τριών στρατιωτικών εξοπλισμών, συστήματα που είναι πολύ σημαντικά για την Εθνική Φρουρά, αναφέρθηκε.
Έγινε επίσης συζήτηση για κοινές ασκήσεις μεταξύ Κύπρου και Ισραήλ και το ενδεχόμενο ισραηλινές εταιρείες να κάνουν κοινοπραξίες με κυπριακές εταιρείες για να έχουν πρόσβαση στα χρήματα ΕΕ στο πλαίσιο του προγράμματος SAFE.
Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός ζήτησε βοήθεια από την Κυπριακή Προεδρία της ΕΕ για να αλλάξει η εικόνα του Ισραήλ στην Ευρώπη.
Εξέφρασε επίσης την επιθυμία το Ισραήλ να συμμετάσχει στο κέντρο της ΕΕ για πυρασφάλεια που θα έχει έδρα την Κύπρο.
«Καθοριστική η χρονική συνισταμένη της Τριμερούς Συνόδου για την Κυπριακή Δημοκρατία»
Η χρονική συνισταμένη της Τριμερούς Συνόδου Κύπρου-Ελλάδας-Ισραήλ, είναι καθοριστική για την Κυπριακή Δημοκρατία, καθώς λαμβάνει χώρα λίγες ημέρες πριν την ανάληψη της Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ, ενώ συμπίπτει με μια περίοδο πυκνού πολιτικού χρόνου στην εξωτερική πολιτική, στον άξονα Ανατολικής Μεσογείου και Κόλπου, ανέφεραν οι πηγές στο ΚΥΠΕ.
Για την Κυπριακή Δημοκρατία, η Σύνοδος υπογραμμίζει τον ρόλο της ως αξιόπιστου εταίρου, ως πυλώνα ασφάλειας και ως κράτους μέλους που, ενόψει της Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ, μπορεί να συνδέει αποτελεσματικά την Ανατολική Μεσόγειο με τις ευρωπαϊκές πολιτικές προτεραιότητες σε ενέργεια, διασυνδεσιμότητα, ασφάλεια και ανθεκτικότητα, αναφέρθηκε.
Όπως σημειώθηκε, είναι η πρώτη σε επίπεδο ηγετών μετά την 9η Τριμερή στη Λευκωσία λίγες εβδομάδες πριν τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 7ης Οκτωβρίου και την ευρύτερη περιφερειακή κλιμάκωση που ακολούθησε.
Η διετία που μεσολάβησε κατέστησε πιο εμφανή την ανάγκη η Ανατολική Μεσόγειος να αποκτήσει σταθερότερους κανόνες ασφάλειας, διασυνδεσιμότητας και πολιτικής συνεννόησης, με την Κυπριακή Δημοκρατία να λειτουργεί ως αξιόπιστος πυλώνας και ευρωπαϊκή πύλη στην περιοχή, ανέφεραν οι ίδιες πηγές.
Ο βασικός πολιτικός στόχος της Συνόδου ήταν η επαναεπιβεβαίωση του στρατηγικού πλέγματος του σχήματος, το οποίο εκτείνεται και καλύπτει θεματικές όπως ενέργεια, οικονομία, άμυνα, κυβερνοασφάλεια, θαλάσσια ασφάλεια, πολιτική προστασία και διαχείριση κρίσεων, σημειώθηκε.
Επισημάνθηκε ακόμη ότι αναδεικνύεται η προοπτική αναβίωσης και αναβάθμισης του σχήματος 3+1 ενώ καταγράφεται και αυξημένο ενδιαφέρον του αμερικανικού Κογκρέσου για θεσμική στήριξη του 3+1, με πρωτοβουλίες που ενισχύουν την κοινοβουλευτική διάσταση της συνεργασίας σε αντιτρομοκρατία και θαλάσσια ασφάλεια.
Στα ενεργειακά και ευρύτερα στο πεδίο υποδομών και διασυνδεσιμότητας, η Σύνοδος δίνει ευκαιρία πολιτικής ώθησης σε έργα ηλεκτρικής διασύνδεσης και ψηφιακής συνδεσιμότητας, όπως το GSI και τα υποθαλάσσια τηλεπικοινωνιακά καλώδια, καθώς και σε συνέργειες που ευθυγραμμίζονται με τον IMEC, αναφέρθηκε. Οι ίδιες πηγές σημείωσαν ότι σημαντικό μομέντουμ δημιουργείται από την υπογραφή της Συμφωνίας Οριοθέτησης ΑΟΖ Κύπρου και Λιβάνου στις 26 Νοεμβρίου 2025, εξέλιξη που, όπως σημειώθηκε, ενισχύει την περιφερειακή ενεργειακή ασφάλεια, στηρίζει την περιφερειακή σταθερότητα και δημιουργεί προϋποθέσεις για επόμενα βήματα σε διασυνοριακές διευθετήσεις και ενεργειακό σχεδιασμό.
Ως προς την Γάζα, σημειώθηκε ότι η Κύπρος προβάλλει το συγκριτικό της πλεονέκτημα ως ασφαλής ευρωπαϊκός κόμβος, με δυνατότητες σε logistics, λιμενικές εξυπηρετήσεις, διακομιδές, αποθήκευση, και ειδικές εκπαιδεύσεις, συμπεριλαμβανομένης της αξιοποίησης δομών όπως το CYCLOPS, σε συνέργεια με ευρωπαϊκές αποστολές και διεθνείς οργανισμούς. Στο πλαίσιο αυτό, ο ανθρωπιστικός διάδρομος "Αμάλθεια" καταγράφεται ως επιχειρησιακό παράδειγμα προβλεψιμότητας και αποτελεσματικότητας, με πρόσφατες αποστολές και συνολικές ποσότητες που έχουν φθάσει τους 30.000 τόνους ανθρωπιστικής βοήθειας από την ενεργοποίηση του σχεδίου, ανέφεραν οι ίδιες πηγές.
Σημειώθηκε ακόμη ότι αποφάσεις με ορίζοντα υλοποίησης εντός του 2026 με στόχο την ενίσχυση της ανθεκτικότητας, την ετοιμότητα και την κοινή επιχειρησιακή κουλτούρα, όπως η δημιουργία του Μaritime Cybersecurity Center of Excellence στην Κύπρο, η σύσταση ομάδων εργασίας για Emergency Preparedness, και για θέματα υγείας, και η κοινή άσκηση εντός του 2026 για αντιμετώπιση θαλάσσιων περιβαλλοντικών ρυπάνσεων, μεταξύ άλλων, ενισχύουν την ουσία του σχήματος και δίνουν περιεχόμενο σε τομείς άμεσου δημόσιου ενδιαφέροντος, από την κυβερνοασφάλεια μέχρι την πολιτική προστασία και την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος.
Διαβάστε επίσης: Διακήρυξη Ισραήλ-Κύπρου-Ελλάδας: Δέσμευση για GSI και προώθηση IMEC
Πηγή: ΚΥΠΕ