Επαναξιολόγηση και διόρθωση των στρεβλώσεων για το e-kalathi

Του Νεόφυτου Νεοφύτου
Με τυμπανοκρουσίες και δεκάδες επικοινωνιακού χαρακτήρα δηλώσεις από την κυβέρνηση του Νίκου Χριστοδουλίδη, τέθηκε σε εφαρμογή το e-kalathi. Ωστόσο, έξι μήνες μετά την πρακτική εφαρμογή του θεσμού, διαπιστώνεται πως δεν ανταποκρίνεται στο σκοπό για τον οποίο δημιουργήθηκε. Τις επισημάνσεις αυτές δεν τις διατυπώνει η αντιπολίτευση ή οι συντεχνίες, που από την αρχή είχαν εκφράσει τις δικές τους επιφυλάξεις, αλλά ο Κυπριακός Σύνδεσμος Καταναλωτών.
Ο τρόπος λειτουργίας του e-kalathi δεν διευκολύνει τους καταναλωτές να εντοπίζουν τις φθηνότερες επιλογές, ούτε έχει συμβάλει στη δημιουργία πραγματικού ανταγωνισμού που θα οδηγούσε σε μειώσεις τιμών. Αντίθετα, παρατηρείται το φαινόμενο κάποιες από τις φθηνότερες, βάσει συγκρίσεων 200 κοινών προϊόντων, υπεραγορές να αυξάνουν σταδιακά τις τιμές τους, ώστε να προσεγγίσουν εκείνες που πωλούν ακριβότερα προϊόντα. Συνεπώς, οι τιμές δεν πιέζονται προς τα κάτω, αλλά τείνουν να αυξάνονται, επιβαρύνοντας την τσέπη των καταναλωτών.
Παράλληλα, όπως τονίζει και ο Σύνδεσμος Καταναλωτών, σε πολλές υπεραγορές ο συνολικός αριθμός προϊόντων που καταχωρούνται στο e-kalathi είναι περιορισμένος, γεγονός που μειώνει τις επιλογές του καταναλωτικού κοινού. Επιπλέον, φαίνεται πως υπάρχουν σκόπιμες διαφοροποιήσεις τιμών μεταξύ καταστημάτων της ίδιας αλυσίδας, ανάλογα με την περιοχή στην οποία βρίσκονται, ώστε να παρουσιάζονται σε ορισμένες περιπτώσεις ως «φθηνές» και σε άλλες ως «ακριβές».
Επομένως, το e-kalathi παρέχει μόνο μια ενδεικτική εικόνα των τιμών από υπεραγορά σε υπεραγορά. Στην πράξη, για να επωφεληθούν πραγματικά οι καταναλωτές θα πρέπει να μεταβαίνουν από κατάστημα σε κατάστημα για να βρουν τα χαμηλότερα διαθέσιμα προϊόντα. Αν επιλέξουν να ψωνίζουν από μία μόνο υπεραγορά, τα φθηνά προϊόντα που εμφανίζονται στο e-kalathi είναι περιορισμένα και αναπόφευκτα θα πρέπει να αγοράσουν και ακριβότερα, είτε αυτά βρίσκονται στο e-kalathi είτε όχι. Έτσι, το συνολικό κόστος συχνά εξουδετερώνει οποιοδήποτε όφελος.
Καθίσταται, λοιπόν, αναγκαίο να αναθεωρηθεί και να επανεκτιμηθεί ο θεσμός, με στόχο την υιοθέτηση πιο συγκρίσιμων και καθολικών κριτηρίων για όλες τις υπεραγορές, ώστε οι καταναλωτές να αποκομίζουν πραγματικό όφελος. Κυρίως, απαιτείται αυστηρότερος έλεγχος των τιμών, για την πάταξη της αισχροκέρδειας, την αντιμετώπιση των ολιγοπωλιακών πρακτικών και τον τερματισμό ενδεχόμενων προσυνεννοήσεων μεταξύ υπεραγορών.