Επικίνδυνα υλικά παντού: Τρύπιο το σύστημα διαχείρισης αποβλήτων στην Κύπρο

«Ανεπαρκή» χαρακτήρισαν τον προγραμματισμό της Κυβέρνησης για την διαχείριση των αποβλήτων ο Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Περιβάλλοντος, βουλευτής των Οικολόγων, Χαράλαμπος Θεοπέμπτου και το μέλος της, βουλευτής του ΑΚΕΛ, Νίκος Κέττηρος, οι οποίοι μετά την σχετική συζήτηση σήμερα, Τετάρτη, στην Επιτροπή εξέφρασαν ανησυχίες για τους ανεξέλεγκτους σκυβαλότοπους και τα μη ανακυκλώσιμα επικίνδυνα υλικά.
Η συζήτηση στην Επιτροπή Περιβάλλοντος αφορούσε το πρόγραμμα διαχείρισης των στερεών αποβλήτων, συμπεριλαμβανομένων των παλαιών αυτοκινήτων, των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών, των ελαστικών, καθώς και των αδρανών υλικών, και την ανάγκη ενίσχυσης των προγραμμάτων ανακύκλωσης, κατόπιν αυτεπάγγελτης εξέτασης έπειτα από εισήγηση των βουλευτών Χαράλαμπου Θεοπέμπτου, Χρίστου Ορφανίδη, Χρύσανθου Σαββίδη, Νίκου Κέττηρου, Αντρέα Καυκαλιά και Μαρίνας Νικολάου.
Ο κ. Θεοπέμπτου δήλωσε δε ότι «ντρέπομαι από τώρα για το τι θα δουν έξω στη φύση όλοι αυτοί που θα έρθουν για την Προεδρία της ΕΕ το πρώτο εξάμηνο του 2026». Εξήγησε ότι από το 2004 που η Κύπρος μπήκε στην ΕΕ «μας έλεγαν ότι πρέπει να δούμε με ποιον τρόπο θα μειώσουμε τα απόβλητά μας. Δεν το έκαμαμε. Είναι το νούμερο ένα πράγμα που έπρεπε να κάνουμε».
Το νούμερο δύο, είπε, ήταν η επαναχρησιμοποίηση υλικών που ούτε εκείνο κάναμε, το νούμερο τρια η ανακύκλωση, το νούμερο τέσσερα είναι η καύση για ενέργεια και το νούμερο πέντε «να τα θάψεις. Εμείς πήγαμε κατευθείαν στο νούμερο πέντε». Πρόσθεσε δε ότι η νομοθεσία της ΕΕ για την ανακύκλωση έχει αλλάξει και θα υπάρξουν αλλαγές όσον αφορά την ανακύκλωση συσκευασιών, δηλώνοντας ότι είναι ένα από τα πιο καυτά θέματα στο οποίο πρέπει να εστιάσουν για να βρουν λύσεις.
Η Κυβέρνηση, συνέχισε, πρέπει να αλλάξει τις δημόσιες συμβάσεις για την ανακύκλωση υλικών από κατασκευές και κατεδαφίσεις ώστε να υπάρχει και ένα ποσοστό χρησιμοποίησης ανακυκλωμένων υλικών, κάτι που οι πράσινες συμβάσεις επιτρέπουν.
Η Επιτροπή, ανέφερε, ενημερώθηκε ότι στο 70% των φαρμακείων έχουν μπει κάδοι για την ανακύκλωση παλιών φαρμάκων, ενώ για την ανακύκλωση των νάυλον των θερμοκηπίων ακόμα δεν έχει οργανωθεί η συλλογή και το σύστημα και σε πολλά νάυλον βάζουν φωτιά και εκπέμπονται βλαβεροί ρύποι.
Ενημερώθηκαν επίσης, είπε ο κ. Θεοπέμπτου, ότι πάει καλά η ανακύκλωση του χαρτιού, ενώ για την ανακύκλωσή μηχανέλαιων είπε ότι αντί την ευθύνη για την συλλογή τους να έχουν οι εισαγωγείς, πληρώνουν γι’ αυτό οι μηχανικοί κι αυτό πρέπει να αλλάξει.
Για την ανακύκλωση των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών ο Χαράλαμπος Θεοπέμπτου εξέφρασε ιδιαίτερη ανησυχία για τις πλακέτες των παλιών πλυντηρίων που φέρουν επικίνδυνα χημικά και το αέριο των παλιών κλιματιστικών που είναι επίσης επικίνδυνο. Υπάρχει κενό, είπε, και πρέπει η Κυβέρνηση να δράσει σύντομα για να βρούμε λύση.
Ο κ. Θεοπέμπτου, ερωτηθείς σχετικά, είπε επίσης ότι ένα ποσοστό 40% των συσκευασιών που στέλνονται για ανακύκλωση δεν μπορούν να ανακυκλωθούν και διερωτήθηκε που πάνε αυτά τα υλικά. Το γεγονός αυτό, πρόσθεσε, σημαίνει ότι δεν εκπαιδεύουμε τον κόσμο για το πώς να κάνει ανακύκλωση και ότι πρέπει να δούμε τι υλικά είναι αυτά που δεν ανακυκλώνονται, τις συσκευασίες, κι αν είναι κυπριακή η εταιρεία που τα παράγει και να την βοηθήσουμε ν’ αλλάξει αυτές τις συσκευασίες.
Τα μη ανακυκλώσιμα υλικά θα πρέπει κανονικά, ο ανακυκλωτής να τα μεταφέρει στο τσιμεντοποιείο για καύση, πρόσθεσε. Κάποια, όμως καταλήγουν στην Κόση και κάποια έξω στη φύση, είπε.
Είναι προβληματικό το πρόγραμμα διαχείρισης αποβλήτων, ανέφερε από την πλευρά του ο Βουλευτής του ΑΚΕΛ, Νίκος Κέττηρος λέγοντας πως από την εξέλιξη της συζήτησης στην Επιτροπή Περιβάλλοντος διαφάνηκε πως κανείς δεν μπορεί να είναι βέβαιος πως θα καταλήξει αυτό το πρόγραμμα.
Πρόσθεσε πως το 1/3 των μηχανέλαιων μόνο συλλέγονται, ενώ το υπόλοιπο κανείς δεν ξέρει που καταλήγει. Είπε ακόμη ότι τα ποσοστά συλλογής ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού κυμαίνονται μεταξύ 25% και 32%, ενώ διερωτήθηκε πού καταλήγει το υπόλοιπο. Πρόσθεσε επίσης ότι το 70% των ψυγείων μόνο συλλέγονται – που είναι τοξικό προϊόν – και διερωτήθηκε πού καταλήγει.
«Είναι με αυτά τα προϊόντα που έχουν γεμίσει τα ποτάμια και τα χωράφια, με παράνομους σκυβαλότοπους που κανείς δεν μπορεί να διαχειριστεί. Δυστυχώς ο προγραμματισμός της Κυβέρνησης και σε αυτό το θέμα είναι προβληματικός κι αναμένουμε τον προγραμματισμό που μας υποσχέθηκαν ότι θα έρθει το 2026».
Ο κ. Κέττηρος είπε ότι το Τμήμα Περιβάλλοντος είχε δώσει οδηγίες για καθαρισμό κάποιων παράνομων σκυβαλότοπων και από τις τοπικές αρχές έγιναν προσπάθειες, αλλά – συμπλήρωσε – «όταν δεν μπορέσουν να ελέγξουν τα απόβλητα τα οποία παράγονται τότε θα καθαρίζουν ένα σκυβαλότοπο και θα γεννιούνται άλλοι. Όταν το κόστος για τη διαχείριση αυτών των αποβλήτων είναι μεγάλο κάποιοι θα επιλέγουν, δυστυχώς να πετούν σε ποτάμια και σε χωράφια αυτά τα υλικά».
Πέραν του καθαρισμού, πρόσθεσε, πρέπει να δοθούν κίνητρα ώστε ο κόσμος να επιλέγει να μην πετά υλικά αλλά να τα στέλνει στην ανακύκλωση ή και στην επαναχρησιμοποίηση την οποία ποτέ δεν εφαρμόσαμε στην Κύπρο.
ΠΗΓΗ: ΚΥΠΕ