Η αληθινή σιωπή έρχεται όταν αρχίσεις να μιλάς την αλήθεια
Του Δρος Γιώργου Πισιάρα*
Τίποτα πιο σπουδαίο δεν ξέρω από το μέτρο στον άνθρωπο. Τίποτα δεν είναι σαν κι αυτό.
Γιατί; Γιατί είναι η πιο μεγάλη αρετή; Γιατί καταστρέφει το εγώ. Και το εγώ είναι η μόνη αμαρτία. Εξαιτίας του ξαστοχάς το θεϊκό. Όντας στο κανονικό, στο μέσο, στο μέτρο, για τι μπορείς να καυχιέσαι; Ότι τρως τη σωστή ποσότητα τροφής; Ότι στον έρωτα έχεις μέτρο; Τι να καυχηθείς από το μέσο; Τίποτα. Όμως πέσε με τα μούτρα στο σεξ, τότε θα μπορείς να λες πως και στα πενήντα σου ακόμη μπορείς να κάνεις έρωτα και τρεις φορές τη μέρα. Ή γίνε καλόγηρος, και λέγε πως είσαι παρθένος, πως ποτέ δεν γνώρισες τον έρωτα. Αλλά όταν είσαι στο μέσο, τι μπορείς να αξιώσεις; Τίποτα. Κι όταν δεν υπάρχει τίποτα να αξιώσεις, τίποτα να διαλαλήσεις, το εγώ δεν τρέφεται. Μείνε κανονικός, μετρημένος, στο μέσο -αυτή είναι η πιο μεγάλη αρετή. Να είσαι κανονικός είναι η πιο μεγάλη αρετή, γιατί όταν είσαι απλώς κανονικός, δίχως τίποτα να αξιώνεις, σε αυτόν τον κόσμο ή τον άλλο, το εγώ εξαφανίζεται.
Το εγώ τρέφεται στην έλλειψη ισορροπίας. Το εγώ τρέφεται στα άκρα. Το εγώ ζει στους πόλους και στο μέσο χάνεται. Σε κάθε τομέα, σε κάθε διάσταση της ζωής, θυμήσου αυτό: σταμάτα στο μέσο και γρήγορα θα ανακαλύψεις ότι ο νους έχει σταματήσει, ότι το εγώ έχει σταματήσει. Χωρίς τίποτα για να αξιώνει, χάνεται. Και όταν το εγώ έχει χαθεί, έχεις γίνει ενάρετος. Τότε η πόρτα είναι ανοικτή για το θεϊκό. Στο μέσο συναντάς Αυτόν. Στα άκρα τον χάνεις. Προσπάθησε, γιατί η γνώση της αλήθειας είναι μακρύ ταξίδι, θα χρειαστεί πολλή προετοιμασία. Πριν η αλήθεια μπορέσει να κατέβει σε εσένα, θα πρέπει να γίνεις όχημα, θα πρέπει να είσαι τελείως άδειος για τον επισκέπτη που έρχεται, γιατί μόνο η αδειοσύνη σου αυτή μπορεί να γίνει ο οικοδεσπότης της αλήθειας. Τι να κάνεις τώρα; Αν γυρεύεις την αλήθεια, «τότε», λέει ο Ηράκλειτος, «λέγε και πράττε την αλήθεια». Όταν λες την αλήθεια, δεν υπάρχουν πολλά για να πεις, ολοένα και πιο σιωπηλός θα γίνεσαι. Αν θέλεις να είσαι αληθινός, θα γίνεις σιωπηλός, γιατί το 99% από όσα λέει ο άνθρωπος δεν είναι αληθινά. Η σιωπή θα έρθει μόνη της. Και υπάρχουν δύο είδη σιωπής: η σιωπή στην οποία εξαναγκάζεις τον εαυτό σου και που δεν είναι πραγματική σιωπή. Μπορείς να κόψεις τη γλώσσα σου, όμως αυτό δεν θα είναι σιωπή. Μπορείς να ράψεις το στόμα σου, όμως αυτό δεν θα είναι αληθινή σιωπή, γιατί μέσα σου η πολυλογία θα συνεχίζεται. Η αληθινή σιωπή έρχεται όταν αρχίσεις να μιλάς την αλήθεια. Λέγε μόνο ό,τι ξέρεις πως είναι αληθινό, αλλιώς μη μιλάς. Τι μένει τότε να ειπωθεί; Όχι πολλά. Και τότε κατεβαίνει σε εσένα μια σιωπή τελείως διαφορετική. Δεν είναι σιωπή εξαναγκασμένη.
Έρχεται αυθόρμητα, γιατί δεν υπάρχει τίποτα να πεις. Και όταν δεν υπάρχει τίποτα να πεις, πρώτα αρχίζεις να σιωπάς με τους ανθρώπους, μιλάς λιγότερο κι ακούς περισσότερο. Τότε σταματά και μέσα σου η κουβέντα, λίγο-λίγο, γιατί αν δεν μπορείς να μιλάς ψεύτικα στους άλλους, πώς θα το κάνεις μέσα σου; Το πράγμα γίνεται παράλογο.
* Παθολόγος – Βελονιστής – Παραψυχολόγος (πρόεδρος Παγκύπριου Ομίλου Παραψυχολογίας)
Dialogos
Η αληθινή σιωπή έρχεται όταν αρχίσεις να μιλάς την αλήθεια
Published November 16, 2025
Το άρθρο πραγματεύεται τη σημασία της μετριοπάθειας και της αυτογνωσίας στην ανθρώπινη ζωή. Ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι η αρετή έγκειται στην αποφυγή των άκρων και στην εύρεση της ισορροπίας, καθώς η επιδίωξη της υπερβολής τρέφει το "εγώ" και απομακρύνει από το "θεϊκό". Η μετριοπάθεια, αντίθετα, οδηγεί στην εξαφάνιση του εγούς και στην πνευματική ολοκλήρωση. Η ουσία του μηνύματος είναι ότι η αληθινή σιωπή και η εσωτερική γαλήνη επιτυγχάνονται όταν κανείς σταματήσει να επιδιώκει την αυτοπροβολή και να προσπαθεί να ξεχωρίσει.