Η Ευρώπη εξοπλίζεται για να μην ξαναγίνει εμπόλεμη ήπειρος

Του Πατριάρχη
Η Ευρώπη δεν ετοιμάζεται «για πόλεμο». Ετοιμάζεται για να μην ξαναζήσει πόλεμο στο έδαφός της. Αυτή είναι η ουσία, όσο κι αν ακούγεται παράδοξο σε μια ήπειρο που συνήθισε επί δεκαετίες την αυταπάτη πως η ιστορία τελείωσε και οι στρατοί είναι απλώς για παρελάσεις.
Για να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι, η ρωσική επιθετικότητα δεν είναι μια θεωρία συνωμοσίας όπως οι χιλιάδες για τα εμβόλια. Είναι η Γεωργία το 2008, η Κριμαία το 2014, ο πόλεμος στο Ντονμπάς, η πλήρους κλίμακας εισβολή στην Ουκρανία το 2022, οι καθημερινές απειλές προς χώρες της Βαλτικής και την Πολωνία. Είναι οι κυβερνοεπιθέσεις, οι παρεμβάσεις σε εκλογές, η χρηματοδότηση ακραίων κομμάτων στην Ευρώπη. Όλα αυτά δεν τα διαβάζουμε σε μυθιστόρημα, τα βλέπουμε στις ειδήσεις και τείνουμε να τα συνηθίσουμε.
Τι έκανε η Ευρώπη όλα αυτά τα χρόνια; Μείωνε αμυντικούς προϋπολογισμούς, διέλυε βιομηχανίες όπλων, επαναπαυόταν στην ομπρέλα του ΝΑΤΟ και κυρίως των Ηνωμένων Πολιτειών. Ως ένα σημείο αυτό λειτούργησε. Όταν όμως ένας αδίστακτος ηγέτης στη Μόσχα αποφάσισε ότι τα σύνορα αλλάζουν με τα τανκς, διαπιστώσαμε ότι η ήπειρος που παράγει τα πιο ακριβά αυτοκίνητα δεν παράγει αρκετά πυρομαχικά για έναν πόλεμο στην αυλή της.
Ο εξοπλισμός της Ευρώπης δεν είναι επιλογή κάποιων πολεμοχαρών ηγετών που ξύπνησαν ένα πρωί και αποφάσισαν να γίνουν στρατηγοί. Είναι αναγκαστική προσαρμογή στην πραγματικότητα. Γιατί ειρήνη χωρίς αποτροπή είναι μια κενή κόλλα χαρτί. Όταν η άλλη πλευρά επενδύει συστηματικά σε στρατό, πυραύλους, προπαγάνδα, «τσάγια», «παράθυρα» και εκβιασμούς, η μονομερής ειρηνική στάση δεν είναι ηθική ανωτερότητα. Είναι πρόσκληση στην επόμενη εισβολή.
Απαραίτητος είναι επίσης ο κοινός ευρωπαϊκός σχεδιασμός. Όχι είκοσι επτά μικροί στρατοί, με είκοσι επτά τύπους οπλικών συστημάτων, αλλά συντονισμένη παραγωγή, κοινές παραγγελίες, επενδύσεις στην αεράμυνα, στην προστασία κρίσιμων υποδομών, στις νέες τεχνολογίες. Αυτό δεν υπηρετεί κάποια «πολεμική μηχανή», αλλά υπηρετεί την απλή ιδέα ότι κανένας πολεμοκάπηλος δεν πρέπει να πιστέψει πως μπορεί να εκβιάσει ή να διαμελίσει κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Υπάρχει κι άλλη διάσταση. Η άμυνα της Ευρώπης δεν αφορά μόνο τα σύνορα με τη Ρωσία. Αφορά τη Μεσόγειο, την ενεργειακή ασφάλεια, τις θαλάσσιες οδούς, την προστασία από τρομοκρατικές επιθέσεις και από καθεστώτα που χρησιμοποιούν τη μεταναστευτική πίεση ως όπλο, όπως η Τουρκία. Μια αδύναμη Ευρώπη, που δεν μπορεί να προστατεύσει ούτε τα δικά της σύνορα, καταλήγει πεδίο ανταγωνισμού άλλων δυνάμεων. Μια Ευρώπη που επενδύει σοβαρά στην άμυνα, έχει λόγο στο τραπέζι και μπορεί να επιβάλλει κανόνες.
Υπάρχει βέβαια ο φόβος. «Αν εξοπλιζόμαστε, δεν θα γίνουμε ίδιοι με αυτούς που φοβόμαστε;» Η απάντηση κρίνεται από τον σκοπό. Η Ρωσία εξοπλίζεται για να αλλάξει σύνορα και καθεστώτα. Η Ευρώπη εξοπλίζεται για να διασφαλίσει ότι τα σύνορα και τα καθεστώτα που αποφασίζουν οι πολίτες της θα παραμείνουν εκεί. Η διαφορά δεν είναι λεπτή. Είναι ο διαχωρισμός ανάμεσα στην αυτοάμυνα και στην επιθετικότητα.
Στην πραγματικότητα, η Ευρώπη δίνει μια καθυστερημένη αλλά αναγκαία απάντηση στο παλιό ρητό ότι όποιος θέλει ειρήνη πρέπει να είναι έτοιμος να την υπερασπιστεί και με πόλεμο. Χωρίς αυτή την προετοιμασία, τα ωραία λόγια για «Ήπειρο της ειρήνης» κινδυνεύουν να μείνουν κενό σύνθημα μπροστά σε άρματα που δεν σταματούν σε δηλώσεις.
Οι Βόρειοι εταίροι μας βλέπουν την Ρωσία. Εμείς βλέπουμε την Τουρκία και ίσως η συγκυρία πείσει και αυτούς που θέτουν τα στενά εθνικά τους συμφέροντα, πάνω από τις δικές μας υπαρκτές ανησυχίες, να αντιληφθούν ότι τα ευρωπαϊκά σύνορα βρίσκονται στο Αιγαίο και τη Κύπρο.