Η στρεβλή ανάπτυξη οδήγησε στο αυξημένο κόστος της στέγης

Του Νεόφυτου Νεοφύτου
Το στεγαστικό ζήτημα αποτελεί ένα από τα πιο οξυμένα κοινωνικά προβλήματα στην Κύπρο. Τα τελευταία χρόνια, η ανεξέλεγκτη και χωρίς στρατηγικό σχεδιασμό πολιτική των «χρυσών διαβατηρίων», η άναρχη ανέγερση πύργων και η μαζική πώληση ακινήτων σε ξένους «επενδυτές» εκτόξευσαν τις τιμές και στρέβλωσαν πλήρως την αγορά κατοικίας. Τα θύματα αυτής της πολιτικής είναι πρωτίστως οι νέοι, που βρίσκονται πλέον αποκλεισμένοι από την προσιτή στέγη. Η πρόσβαση στην κατοικία μετατρέπεται σε προνόμιο για λίγους, ενώ για τη νέα γενιά καθίσταται σχεδόν ανέφικτη. Η ανάγκη αλλαγής πολιτικής είναι άμεση και επιτακτική. Απαιτείται μια νέα στεγαστική στρατηγική, με ουσιαστική παρέμβαση του κράτους και των τοπικών Αρχών και με στοχευμένα σχέδια στήριξης των νέων ζευγαριών για ιδιοκατοίκηση. Παράλληλα, επιβάλλεται επανεξέταση των πολεοδομικών ζωνών και των σχεδίων περιοχής, ώστε να υπάρξει ορθολογικός σχεδιασμός των οικιστικών μονάδων τόσο στις πόλεις όσο και στην ύπαιθρο. Με επενδύσεις σε υποδομές στο οδικό δίκτυο και με ουσιαστικά κίνητρα προς νεαρά ζευγάρια, θα μπορούσε -λόγω και των μικρών αποστάσεων της Κύπρου- να ενισχυθεί η κατοίκηση στα χωριά, αναζωογονώντας την εγκαταλελειμμένη ύπαιθρο. Το πρόβλημα απασχολεί πλέον και την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία συζητά κοινή πρόταση για την προσιτή στέγαση. Ωστόσο, χωρίς επαρκή και στοχευμένη ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, οι εξαγγελίες θα μείνουν κενό γράμμα. Χρειάζονται περισσότερα κονδύλια για κοινωνική και προσιτή κατοικία και λιγότερη εμμονή στην αύξηση των εξοπλιστικών δαπανών. Αναγκαία είναι και η αναθεώρηση των πολιτικών δανειοδότησης και επιτοκίων για την πρώτη κατοικία. Διαφορετικά, οι υψηλές τιμές, τα αυξημένα επιτόκια, οι αυστηροί τραπεζικοί όροι και οι αυξημένες απαιτήσεις ιδίων κεφαλαίων θα συνεχίσουν να αποκλείουν τους νέους εργαζόμενους και τις νέες οικογένειες, ιδιαίτερα στα αστικά κέντρα. Η Κύπρος, ενόψει της ανάληψης της Προεδρίας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, οφείλει να αναδείξει αποφασιστικά το στεγαστικό ως μείζον κοινωνικό ζήτημα. Να μελετήσει την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και σε συνεργασία με άλλα κράτη-μέλη να συμβάλει στη διαμόρφωση μιας ολοκληρωμένης ευρωπαϊκής στρατηγικής που θα αξιοποιεί τα διαθέσιμα χρηματοδοτικά εργαλεία. Απαιτούνται συντονισμένες πολιτικές παρεμβάσεις σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, με ενεργή εμπλοκή των τοπικών Αρχών, οι οποίες μπορούν και πρέπει να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στην παροχή κοινωνικής κατοικίας σε προσιτές τιμές.