Ισραηλινή αναγνώριση της Σομαλιλάνδης: Ποιοι αντιδρούν, ποιοι σιωπούν και γιατί;

Ποικίλες και ενδιαφέρουσες είναι οι αντιδράσεις σε διεθνές και περιφερειακό επίπεδο μετά την χθεσινή διπλωματική αναγνώριση του Ισραήλ της αποσχιστικής οντότητας της Σομαλιλάνδης, που αυτοανακηρύχθηκε ανεξάρτητη στις 18 Μαΐου 1991, χωρίς να έχει αναγνωριστεί έκτοτε επίσημα από καμία άλλη χώρα-μέλος του ΟΗΕ.
Ποιοι καταδίκασαν την ισραηλινή αναγνώριση της Σομαλιλάνδης
Αναφερόμενος στον απόηχο της εξέλιξης, ο αναλυτής του ALPHA Κύπρου για ζητήματα Μέσης Ανατολής, Γαβριήλ Χαρίτος, μιλώντας στο αποψινό κεντρικό δελτίο ειδήσεων, τόνισε ότι η Σομαλία ήταν η πρώτη χώρα που, όπως ήταν αναμενόμενο, καταδίκασε την διπλωματική κίνηση του Ισραήλ, ενώ ανάλογες καταδικαστικές ανακοινώσεις εξέδωσε η Αφρικανική Ένωση, ο Αραβικός Σύνδεσμος και ο Οργανισμός Ισλαμικής Συνδιασκέψεως. Ιδιαίτερα έντονη ήταν η αρνητική αντίδραση της Τουρκίας, γεγονός που εξηγείται από την παρουσία μεγάλης τουρκικής στρατιωτικής βάσης στην Σομαλία και την μεγάλη επιρροή που διατηρεί η Άγκυρα σε τοπικό πολιτικό και οικονομικό επίπεδο. Αυξημένους τόνους τήρησε και η Αίγυπτος, με τον Υπουργό Εξωτερικών της χώρας, Μπαντρ Αμπντελάτι, να εκφράζει την ανησυχία του ότι η ισραηλινή αναγνώριση της Σομαλιλάνδης είναι ενδεχόμενο να αποτελέσει αφορμή να εξοριστεί στη συγκεκριμένη αποσχιστική αφρικανική οντότητα μεγάλη μερίδα Παλαιστινίων της Γάζας – χωρίς αργότερα να αποκλειστεί η πιθανότητα, ανάλογη τακτική να ακολουθηθεί και ως προς την αιγυπτιακή Χερσόνησο του Σινά, όπως σχολίασε σχετικά ο κ. Χαρίτος, εξηγώντας τη στάση της κυβέρνησης του Καΐρου. Τέλος, έντονη ανακοίνωση καταδίκης αυτής της εξέλιξης εξέδωσε και το Υπουργείο Εξωτερικών της Σαουδικής Αραβίας.
Σιγή ασυρμάτου από Εμιράτα, Αιθιοπία, Ταϊβάν – και η στάση των ΗΠΑ
Παρότι καμία χώρα δεν επικρότησε την ισραηλινή διπλωματική αναγνώριση της Σομαλιλάνδης, ενδεικτική ήταν η ‘θετική σιγή’ που τήρησαν συγκεκριμένα κράτη που διατηρούν ανεπίσημες σχέσεις με την de facto κυβέρνηση της αποσχιστικής οντότητας που εδρεύει στην πρωτεύουσα Χαργκέσα. Όπως επεσήμανε ο Γαβριήλ Χαρίτος, η οικονομία της Σομαλιλάνδης όλα αυτά τα χρόνια στηρίζεται σημαντικά από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, τα οποία, πέρα από την οικονομική στήριξη των δημόσιων υποδομών της, έχουν κατασκευάσει το μεγαλύτερο λιμάνι της στην πόλη Μπέρμπερα. Παράλληλα, σιγή τήρησε και η κυβέρνηση της Αιθιοπίας, που αποτελεί τον σημαντικότερο εμπορικό εταίρο της Σομαλιλάνδης, αλλά και την μοναδική χώρα που διατηρεί απ’ευθείας αεροπορική σύνδεση με το διεθνές αεροδρόμιο της Χαργκέσα. Στενές σχέσεις με την κυβέρνηση της Σομαλιλάνδης διατηρεί από την πρώτη στιγμή της απόσχισής της η κυβέρνηση της Ταϊβάν, η οποία και αυτή δεν είναι έχει την ιδιότητα του κράτους-μέλους του ΟΗΕ, διαθέτει όμως ένα εξαιρετικά σημαντικό εξαγωγικό αποτύπωμα διεθνώς, παρά το ιδιότυπο διεθνές διπλωματικό της στάτους. Τέλος, ο κ. Χαρίτος επεσήμανε ότι στη Σομαλιλάνδη δεν απουσιάζουν σημαντικά αμερικανικά οικονομικά συμφέροντα, που όμως τηρούν εξαιρετικά χαμηλό προφίλ επί δεκαετίες.
Ενδιαφέρον, πάντως, παρουσιάζει η πληροφορία που μεταδίδουν σήμερα ισραηλινά κρατικά μέσα, που φέρουν τον Μπραντ Κούπερ, διοικητή των αμερικανικών στρατιωτικών δυνάμεων της περιοχής (CENTCOM) να επισκέφθηκε πρόσφατα την de facto πρωτεύουσα της Σομαλιλάνδης για διαβουλεύσεις με την τοπική κυβέρνηση. Παρότι αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου διαβεβαιώνουν ότι η Ουάσιγκτον δεν πρόκειται να αναγνωρίσει την αποσχιστική αφρικανική οντότητα, ο Πρόεδρος Τραμπ εξέφρασε μπροστά στις κάμερες την απορία του «ποια είναι τέλος πάντων αυτή η Σομαλιλάνδη», αφήνοντας το ενδεχόμενο να ενημερωθεί καλύτερα για το θέμα κάποια στιγμή κατά το ερχόμενο διάστημα.
Γιατί τώρα;
Πάντως, η χθεσινοβραδινή διπλωματική αναγνώριση του Ισραήλ δεν συνέβη ξαφνικά. Αξίζει να σημειωθεί ότι ήδη από τον περασμένο Μάρτιο ο ALPHA Κύπρου και ο αναλυτής του σταθμού μας, Γαβριήλ Χαρίτος, είχαν αναδείξει λεπτομερώς τις πληροφορίες που έφεραν ανώτατους αξιωματούχους της κυβέρνησης Νετανιάχου και των μυστικών υπηρεσιών της χώρας να διατηρούν εντατικές παρασκηνιακές επαφές με την κυβέρνηση της Σομαλιλάνδης. Στόχος των Ισραηλινών ήταν να εξασφαλίσουν την απόφαση της κυβέρνησης της Χαργκέσα να αποδεχθεί στο έδαφος που ελέγχει Παλαιστινίους κατοίκους της Γάζας σε περίπτωση κατά την οποίαν θα εφαρμοζόταν το «σχέδιο εκκένωσης» του θύλακα, το οποίο είχε υποστηριχθεί σε επανειλημμένες δηλώσεις του ο ίδιος ο Πρόεδρος Τραμπ. Η ιδέα της εκκένωσης της Λωρίδας της Γάζας από τους κατοίκους της, είτε μόνιμα είτε προσωρινά, υιοθετήθηκε με δημόσιες δηλώσεις τόσο εκ μέρους του Νετανιάχου, όσο και άλλων στελεχών της ισραηλινής κυβέρνησης, τη στιγμή μάλιστα που πλήθαιναν οι φήμες πως είχαν αρχίσει να πραγματοποιούνται σχετικές επαφές και με άλλες χώρες της Αφρικής, μεταξύ των οποίων φέρονταν να συγκαταλέγονται η Ρουάντα, η Ζάμπια, το Νότιο Σουδάν και το Μαλάουι. Ανάλογες διαρροές έφεραν ακόμα και την Ινδονησία να συζητά ένα τέτοιο ενδεχόμενο, προκαλώντας την επίσημη διάψευση της κυβέρνησης της Τζακάρτα στα μέσα του 2025.
Σχολιάζοντας το πιθανό κίνητρο του Ισραήλ να προχωρήσει στην αναγνώριση της Σομαλιλάνδης, ο κ. Χαρίτος επεσήμανε ότι από την υπογραφή της εκεχειρίας στη Γάζα τον περασμένο Οκτώβριο και μέχρι σήμερα, το 53% των εδαφών της Λωρίδας της Γάζας ελέγχεται από τον ισραηλινό στρατό, προσθέτοντας ότι στα συγκεκριμένα εδάφη, εκτός από στρατεύματα, κατοικεί και σημαντική μερίδα του παλαιστινιακού πληθυσμού του θύλακα.
Παρακολουθήστε την παρέμβαση του Γαβριήλ Χαρίτου στο αποψινό κεντρικό δελτίο ειδήσεων του ALPHA Κύπρου με τον Γιάννη Ξενοφώντος: