Κυπριακό FBI και άλλα πολλά ανέκδοτα

Το μόνο που μας έλειπε τώρα ήταν ένα «κυπριακό FBI» για να αισθανθούμε ότι το οργανωμένο έγκλημα τρέμει και από χθες έχασε τον ύπνο του.
Ανακοίνωσε λοιπόν ο Μάριος Χαρτσιώτης τη δημιουργία ειδικής Μονάδας για την αντιμετώπισή του και για λίγο ακούστηκαν στο βάθος σειρήνες, ελικόπτερα και μουσική από τηλεοπτική αστυνομική σειρά. Μόνο που δεν γυρίζουμε ταινία και στην πραγματικότητα οι τίτλοι και οι εξαγγελίες αντί να προκαλούν τρόμο προκαλούν γέλια μέχρι δακρύων. Αν κάποιος κάνει μια αναδρομή στις επιτυχίες της κυπριακής αστυνομίας θα αντιληφθεί ότι θα ζήσουμε μια νέα φάρσα. Όχι γιατί είναι ανίκανοι οι αστυνομικοί, αλλά γιατί δεν υπάρχει πραγματική πολιτική βούληση και στην αστυνομία κυριαρχεί η νοοτροπία του «κρύψε να περάσουμε» και να πάρουμε καμιά προαγωγή.
Δεν πέρασαν πολλά χρόνια από τη δημιουργία της Μονάδας «Αδιάφθορων», όταν αυτό που θα γινόταν μας έπεισαν ότι θα έφερνε επανάσταση. Μια επίλεκτη ομάδα που θα ξερίζωνε τη σαπίλα εντός της αστυνομίας και στην πράξη, το μόνο που κατάφερε ήταν να δώσει την εικόνα ότι η Αστυνομία στελεχώνεται από αγγέλους. Ούτε μια σοβαρή υπόθεση διαφθοράς, ούτε ένα ηχηρό αποτέλεσμα. Σχεδόν να πιστέψουμε ότι ζούμε σε χώρα με σκανδιναβικό αστυνομικό πρότυπο και απλώς δεν το έχουμε καταλάβει.
Αν όμως κάποιος θέλει στ’ αλήθεια να χτυπήσει το οργανωμένο έγκλημα, ξέρει πολύ καλά από πού πρέπει να αρχίσει. Μέσα από την Αστυνομία, γιατί το οργανωμένο έγκλημα δεν γεννιέται στο κενό. Ανθίζει εκεί όπου βρίσκει πόρτες και παράθυρα, πληροφόρηση, κάλυψη, ανθρώπους που κάνουν πως δεν βλέπουν, που χάνουν φακέλους, που δεν θυμούνται λεπτομέρειες κλπ. Εκεί ακριβώς που η θεωρία συναντά την πράξη, γεννιέται η ανάγκη για ένα πραγματικό, όχι τηλεοπτικό, «FBI».
Μόνο που για να λειτουργήσει κάτι τέτοιο, πρέπει πρώτα να υπάρχει η βούληση να σπάσουν αυγά. Και εδώ είναι που χαλάει η ομελέτα. Διαχρονικά, όσοι τόλμησαν να ασχοληθούν με φαινόμενα διαφθοράς μέσα στην αστυνομία συνάντησαν ένα τείχος «συναδελφικής αλληλεγγύης», το οποίο είναι εξόχως συγκινητικό. Κανείς δεν ενθουσιάζεται με την ιδέα να ελέγξει τον συνάδελφό του με τον οποίο πίνει καφέ.
Πώς θα παταχθεί το οργανωμένο έγκλημα όταν η ίδια η αστυνομία επιλέγει να σπρώχνει κάτω από το χαλί υποθέσεις που βγάζουν μάτι; Η υπόθεση του Θανάση Νικολάου, το θανατηφόρο του 2012, οι καταγγελίες για σχέσεις αστυνομικών με ανθρώπους του υποκόσμου, προαγωγές σε πρόσωπα με βαριά σκιά πάνω τους, μένουν σε εκκρεμότητα η οποία μας υπενθυμίζει πως δεν φταίει το ότι δεν είχαμε «FBI», αλλά το ότι δεν υπήρχε πραγματική βούληση. Όλα αυτά δεν είναι σενάρια. Είναι υποθέσεις, αποφάσεις, πορίσματα… είναι ολόκληρη ιστορική διαδρομή. Αν αυτά μένουν μισά, ξεχασμένα ή «τακτοποιημένα», τι μήνυμα στέλνεται σε όποιον θέλει να στήσει δίκτυα οργανωμένου εγκλήματος;
Η ιδέα ενός κυπριακού FBI θα είχε νόημα αν συνοδευόταν από μια ειλικρινή παραδοχή. Ότι έχουμε πρόβλημα μέσα στο ίδιο το Σώμα. Ως εύκολη λύση, επιλέγουμε ξανά μία νέα εντυπωσιακή εξαγγελία για να καλύψουμε μια παλιά αδυναμία. Βαφτίζουμε τη νέα υπηρεσία με κάποιο βαρύ όνομα και ελπίζουμε ότι από μόνο του θα εμπνεύσει φόβο στους κακοποιούς. Συνήθως τέτοιες κινήσεις εμπνέουν περισσότερο γέλιο στους πολίτες.
Ζούμε σε μια εποχή που περισσεύουν τα μεγάλα λόγια και λείπουν τα απλά, χειροπιαστά αποτελέσματα. Κάθε φορά που αποτυγχάνει ένα σχέδιο, δεν το αξιολογούμε, δεν το διορθώνουμε, αλλά το θάβουμε στα κρυφά και ανακοινώνουμε το επόμενο.
Αν κάτι οργανώνεται συστηματικά, δεν είναι το έγκλημα, αλλά η επικοινωνία.
Το πραγματικό ερώτημα είναι αν θέλουμε μια αστυνομία που να μπορεί να κοιτά τον πολίτη στα μάτια ή μια αστυνομία που να κοιτά τον εαυτό της στον καθρέφτη και να χαμογελάει αυτάρεσκα. Η πρώτη χρειάζεται θάρρος, ρήξεις, συγκρούσεις με συμφέροντα και ρίσκο. Η δεύτερη αρκείται σε συνεντεύξεις Τύπου.