Τι προσδοκίες έχει δημιουργήσει η συνάντηση της Πέμπτης Χριστοδουλίδη με Έρχιουρμαν στην παρουσία της απεσταλμένης του Γενικού Γραμματέα; Προφανώς μια αίσθηση ότι επιτέλους τα δεδομένα αλλάζουν, τουλάχιστον ως προς τις διαθέσεις των πλευρών και την ανάγκη να κινηθεί η διαδικασία σε έναν ορθολογιστικό δρόμο για να υπάρξουν απτά αποτελέσματα, όχι βεβαίως αμέσως αλλά με οριοθετημένο χρονικό ορίζοντα ώς το τέλος του 2026.
Αν θα σημειώναμε στη γενικότητά του το πλαίσιο εντός του οποίου άρχισε αυτή η νέα διαδικασία ανταλλαγής αλλά και επιβεβαίωσης καταγραμμένων θέσεων, τότε, μάλλον το κλίμα είναι καλό, κινείται αργά και σταθερά προς τους βραχυπρόθεσμους αλλά και μακροπρόθεσμους στόχους των πλευρών. Οι οποίες εμφανίζονται με θετική διάθεση συνειδητοποιώντας ότι επί του παρόντος δεν είναι δυνατόν, εκ των πραγμάτων και των ευρύτερων συγκυριών, να καταγραφούν ουσιαστικά στοιχεία και βήματα προόδου. Αναγνωρίζεται ωστόσο, και πιστώνεται στους δύο ηγέτες, η διάθεση και ετοιμότητά τους για τα μικρά βήματα δημιουργίας εύκρατου κλίματος αλλά και οι κινήσεις τους για τα μεγάλα και ουσιώδη θέματα.
Επί του παρόντος η ουσία του ζητήματος δεν άνοιξε, οι δύο πλευρές παρουσιάζονται σε επικοινωνιακό επίπεδο θετικές, ενώ βλέπουμε και μια παράλληλη στάση των ηγετών να στείλουν στις κοινότητές τους ένα αισιόδοξο μήνυμα, προσδίδοντας ωστόσο περιεχόμενο τέτοιο το οποίο συμβαδίζει και ολίγον με τις επιθυμίες των ίδιων των κοινοτήτων.
Αν και στην ουσία αποτυπώνονται ζητήματα τα οποία έχουν τον χαρακτήρα της επανάληψης, εντούτοις, είναι ιδιαίτερης σημασίας η αναφορά «για τον στόχο που είναι η επίλυση του Κυπριακού με πολιτική ισότητα, όπως περιγράφεται στις αποφάσεις του ΣΑ των ΗΕ». Μια γενική θέση της οποίας το περιεχόμενο δεν αγγίζεται αφού δεν υπάρχει αναφορά για το πώς αυτός ο στόχος επιτυγχάνεται, δεν γίνεται καμία νύξη στις συγκλίσεις και το κεκτημένο των συνομιλιών όπως προέκυψαν πριν από οκτώ χρόνια στο Κραν Μοντανά.
Είναι πασιφανές πως κανένας τέτοιος στόχος, ο οποίος καταγράφεται στο ανακοινωθέν της συνάντησης της Πέμπτης, δεν μπορεί να επιτευχθεί χωρίς να υπάρξει μια συνολική προσέγγιση στα ζητήματα των εγγυήσεων και της ασφάλειας, κάτι στο οποίο τα μέρη έφθασαν πολύ κοντά το 2017.
Εν ολίγοις, υπάρχει ακόμη πολύς δρόμος για να γίνει λόγος για συνομιλίες επί της ουσίας. Για να μην υπάρχει οποιαδήποτε ψευδαίσθηση ότι είναι δυνατόν με την «ανταλλαγή» πακέτων ΜΟΕ να οδηγηθούμε σε λύση με βάση και τις προτεραιότητες των Ηνωμένων Εθνών τα οποία κάνουν λόγο «για συνομιλίες στοχευμένες στο ουσιαστικό αποτέλεσμα».
Μακρύς είναι ακόμη ο δρόμος
Το άρθρο επικεντρώνεται στην κριτική της προσέγγισης της Κύπρου όσον αφορά τις μεταρρυθμίσεις. Ο συγγραφέας υποστηρίζει ότι οι μεταρρυθμίσεις συχνά αποτυγχάνουν επειδή δεν είναι αρκετά ριζικές και καταλήγουν σε συμβιβασμούς που εξυπηρετούν συγκεκριμένα συμφέροντα. Παραθέτει συγκεκριμένα παραδείγματα, όπως η συνταξιοδοτική πολιτική, η παιδεία, η ιατρική περίθαλψη και η φορολογία, για να δείξει πώς οι μεταρρυθμίσεις συχνά δεν επιτυγχάνουν τους επιδιωκόμενους στόχους. Ο συγγραφέας τονίζει ότι η Κύπρος έχει μια ευνοϊκή περίοδο για την υλοποίηση μεταρρυθμίσεων, λόγω της καλής οικονομικής κατάστασης και των πολιτικών εξελίξεων. Ωστόσο, προειδοποιεί ότι εάν δεν υιοθετηθεί μια πιο αποφασιστική και ολοκληρωμένη προσέγγιση, οι μεταρρυθμίσεις θα αποτύχουν και πάλι. Το άρθρο καλεί την κυβέρνηση και την κοινωνία να μάθουν από τα λάθη του παρελθόντος και να προχωρήσουν σε ριζικές μεταρρυθμίσεις που θα βελτιώσουν την ποιότητα ζωής των πολιτών και θα ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητα της κυπριακής οικονομίας.
