Μεταρρυθμίσεις… ή ιδεολογικές εμμονές;

Κωνσταντίνος Ζαχαρίου
Την ώρα που η κυβέρνηση παρουσιάζει ως «μεταρρυθμίσεις» μια σειρά μέτρων που προκύπτουν από ιδεολογικές εμμονές –όπως οι λεγόμενες πράσινες φορολογίες που επιβαρύνουν την κοινωνία, η φορολόγηση των Ταμείων Προνοίας ή το θολό σύστημα αξιολόγησης στην εκπαίδευση, το οποίο κανείς δεν έχει κατανοήσει ακόμη– στην υπόλοιπη Ευρώπη σχεδιάζονται και εφαρμόζονται πολιτικές που συνδέονται με τις πραγματικές ανάγκες των πολιτών.
Στην Ισπανία, μια οικονομία με συγκρίσιμα χαρακτηριστικά με την κυπριακή, η κυβέρνηση ανακοίνωσε την καθιέρωση νέου δείκτη που θα ενσωματώνεται στις μακροοικονομικές αναλύσεις. Η ανάπτυξη δεν θα αποτιμάται πλέον μόνο με δημοσιονομικά μεγέθη, αλλά και με βάση την πρόοδο στην αντιμετώπιση της φτώχειας και των ανισοτήτων. Πρόκειται για μια ουσιαστική αλλαγή, που αναγνωρίζει ότι η «υγεία» της οικονομίας δεν μετριέται αποκλειστικά με ποσοστά ΑΕΠ, αλλά με το κατά πόσον η ευημερία φτάνει στους πολλούς.
Την ίδια στιγμή, στην Κύπρο –όπου οι μισθοί παραμένουν 30% χαμηλότεροι από τον μέσο όρο της ΕΕ και η ανισότητα διευρύνεται– η κυβέρνηση εξακολουθεί να αγνοεί ακόμη και ευρωπαϊκές οδηγίες που προστατεύουν τους εργαζομένους. Ενδεικτικά, η οδηγία για επαρκείς μισθούς και ενίσχυση των συλλογικών συμβάσεων εγκρίθηκε το 2022, αλλά τρία χρόνια μετά δεν υπάρχει καν οδικός χάρτης εφαρμογής.
Αντί για κοινωνικά ισορροπημένες παρεμβάσεις, προωθείται ένα φορολογικό πλαίσιο που μεταφέρει βάρη στη μεσαία και χαμηλή εισοδηματική τάξη, ενώ προσφέρει φοροαπαλλαγές στους μετόχους τραπεζών και στα υψηλά εισοδήματα. Δεν είναι τυχαίο ότι ΟΕΒ και ΚΕΒΕ χαιρέτισαν τις προτάσεις, την ώρα που συνδικάτα, οργανώσεις πολύτεκνων, μικρομεσαίων και κοινωνικοί φορείς εκφράζουν έντονες ανησυχίες.
Δεν είναι επίσης τυχαίο ότι τα κοινωνικά επιδόματα –όπως το ΕΕΕ– παραμένουν καθηλωμένα σε επίπεδα προηγούμενης δεκαετίας. Ούτε ότι 164 χιλιάδες άνθρωποι ζουν σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού. Ούτε ότι η Κύπρος καταγράφει τα υψηλότερα επιτόκια στην ΕΕ, με νοικοκυριά και επιχειρήσεις να σηκώνουν δυσβάσταχτο βάρος, ενώ η κυβέρνηση αρνείται να φορολογήσει τα υπερκέρδη των τραπεζών.
Η κοινωνία χρειάζεται μεταρρυθμίσεις. Αλλά όχι εφήμερες ή επικοινωνιακές. Χρειάζεται πολιτικές που βελτιώνουν τη ζωή των πολλών, που στηρίζουν την εργασία, που μειώνουν την ανασφάλεια, που αποκαθιστούν την εμπιστοσύνη στους θεσμούς και στην οικονομία.
Οι πραγματικές μεταρρυθμίσεις δεν επιβάλλονται από τα πάνω ούτε υπηρετούν τους λίγους. Διαμορφώνονται με κοινωνικό διάλογο, λογοδοσία και στόχευση στην ισότητα. Και κυρίως, δεν χρειάζονται νέο όνομα για να φανούν –αρκεί να εφαρμόζονται.