Ξεχειλίζουν από ρευστό τα ταμεία τραπεζών αλλά δάνεια με φειδώ

Μεγάλο πλεονέκτημα αποτελεί για τις τράπεζες η τεράστια ρευστότητα που διαθέτουν, η φθηνή χρηματοδότηση που λαμβάνουν από τις καταθέσεις των νοικοκυριών που συνεπάγεται μεγάλα περιθώρια χρηματοδοτήσεων, αλλά προς το παρόν οι πιστώσεις δίνονται με φειδώ.
Αν οι τράπεζες δεν αξιοποιήσουν επαρκώς τη ρευστότητά τους να δώσουν γενναιόδωρα δάνεια στην αγορά, θα πέσουν οι δείκτες κερδοφορίας τους ενώ με χαμηλά επιτόκια έχουν ευκαιρίες να δώσουν νέες χορηγήσεις για να αυξήσουν τα έσοδά τους ακόμα κι αν τα περιθώριά τους μειωθούν, συμβάλλοντας στην ανάπτυξη της οικονομίας. Με βάση τα τελευταία επίσημα στοιχεία στατιστικά της ΕΚΤ (τρίτο τρίμηνο 2025) οι κυπριακές τράπεζες έχουν το χαμηλότερο δείκτη δανείων προς καταθέσεις (loan to deposit rario) στην Ευρώπη, στο 50,4% και ακολουθεί το ελληνικό με 60%. Στο τραπεζικό σύστημα της Λετονίας ο δείκτης loan to deposit είναι 64,9%, της Σλοβενίας 65,1%, της Λιθουανίας 67,8%, της Κροατίας 71,4%, της Μάλτας 72,9%, της Ιταλίας 76,5%, του Βελγίου 77,1%, της Ιρλανδίας 77,4%, της Πορτογαλίας 78,2%, της Ισπανίας 85,2%, της Εσθονίας 92,8%. Δείκτη δανείων προς καταθέσεις πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο έχει το τραπεζικό σύστημα της Γερμανίας 95%, του Λουξεμβούργου 98,8%, της Ολλανδίας 100%, της Γαλλίας 106,8%, της Αυστρίας 107,2%, της Σλοβακίας 113,5% και της Φιλανδίας 156,7%.
Για να γίνει κατανοητό, ο δείκτης δανείων προς καταθέσεις δείχνει το ποσοστό των καταθέσεων που μια τράπεζα μετατρέπει σε δάνεια. Εκφράζει την εξάρτηση της τράπεζας από εξωτερική χρηματοδότηση για δανειοδοτική δραστηριότητα, όπου υψηλότερος δείκτης σημαίνει μεγαλύτερη εξάρτηση από μη-καταθετικές πηγές χρηματοδότησης, ενώ ένας χαμηλότερος δείκτης υποδηλώνει ισχυρότερη βάση καταθέσεων για την κάλυψη των δανείων της. Εάν ο δείκτης δανείων προς καταθέσεις είναι στο 100%, αυτό σημαίνει ότι μια τράπεζα δάνεισε ένα ευρώ στους πελάτες της για κάθε ένα ευρώ που έλαβε ως καταθέσεις. Αυτό σημαίνει ότι η τράπεζα δεν θα διαθέτει σημαντικά αποθεματικά ρευστότητας για να αντιμετωπίσει αναμενόμενα ή απροσδόκητα προβλήματα.
Οι κυπριακές τράπεζες έχουν από τους υψηλότερους δείκτες ρευστότητας στην Ευρώπη. Ενδεικτικά, ο Δείκτης Κάλυψης Ρευστότητας (Liquidity Coverage Ratio – LCR) στην Κύπρο τον Οκτώβριο του 2025 διαμορφώθηκε στο 329%, σε σύγκριση με τον διάμεσο 183% και τον μέσο όρο 162% στην Ευρωπαϊκή Ένωση τον Ιούνιο 2025), καθώς και στην μικρή εμβέλεια της τραπεζικής αγοράς της Κύπρου. Στην ουσία ο δείκτης δείχνει την ικανότητα ενός πιστωτικού ιδρύματος να καλύψει τις καθαρές εκροές ρευστότητας για περίοδο 30 ημερών, σε συνθήκες έντονης χρηματοοικονομικής πίεσης, χρησιμοποιώντας υψηλής ποιότητας ρευστοποιήσιμα περιουσιακά στοιχεία (HighQuality Liquid Assets). Αποτελεί βασικό εποπτικό δείκτη που θεσπίστηκε στο πλαίσιο των μεταρρυθμίσεων της Βασιλείας ΙΙΙ, με στόχο την ενίσχυση της βραχυπρόθεσμης ανθεκτικότητας των τραπεζών απέναντι σε κρίσεις ρευστότητας. Ένας δείκτης κάλυψης ρευστότητας μεγαλύτερος ή ίσος του 100% (εποπτικό ελάχιστο όριο) υποδηλώνει ότι η τράπεζα διαθέτει επαρκή ρευστότητα για να καλύψει πλήρως τις εκτιμώμενες εκροές 30 ημερών, ενισχύοντας την εμπιστοσύνη των καταθετών και των εποπτικών αρχών στο χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Τα στοιχεία που ανακοίνωσε πρόσφατα η Κεντρική Τράπεζα δείχνουν ότι οι εκταμιεύσεις δανείων τον Οκτώβριο ήταν σε μικρή κλίμακα. Συγκεκριμένα, τον Οκτώβριο του 2025 τα καθαρά νέα δάνεια παρουσίασαν μείωση και έφτασαν στα €429,4 εκατ., (από σύνολο €624,9 εκατ. νέων δανείων) σε σύγκριση με €447,9 εκατ. (από σύνολο €770,5 εκατ. νέων δανείων) τον προηγούμενο μήνα. Τα καθαρά νέα δάνεια για αγορά κατοικίας παρουσίασαν αύξηση στα €117,5 εκατ. (από σύνολο €158,7 εκατ. νέων δανείων), σε σύγκριση με €112,9 εκατ. τον προηγούμενο μήνα (από σύνολο €165,4 εκατ. νέων δανείων). Τα καθαρά νέα δάνεια προς μη χρηματοοικονομικές εταιρείες για ποσά μέχρι €1 εκατ. σημείωσαν μείωση στα €50,8 εκατ. (από σύνολο €68,3 εκατ. νέων δανείων), σε σύγκριση με €62,7 εκατ. τον προηγούμενο μήνα (από σύνολο €83,7 εκατ. νέων δανείων). Τα καθαρά νέα δάνεια προς μη χρηματοοικονομικές εταιρείες για ποσά άνω του €1 εκατ. κατέγραψαν μείωση στα €232,0 εκατ. (από σύνολο €359,6 εκατ. νέων δανείων), σε σύγκριση με €246,7 εκατ. τον προηγούμενο μήνα (από σύνολο €492,5 εκατ. νέων δανείων).