Οι νέες «κόκκινες γραμμές» του Πούτιν – Πού βρίσκεται το αμερικανικό σχέδιο ειρήνης για την Ουκρανία

Αμετακίνητος παρουσιάζεται ο Ρώσος Πρόεδρος Βλάντιμιρ Πούτιν, ο οποίος προβάλει ξανά τις πάγιες απαιτήσεις του για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία, δηλώνοντας ότι θα σταματήσει τις επιχειρήσεις μόνο εάν οι ουκρανικές δυνάμεις αποσυρθούν από το Ντονμπάς και αναγνωριστεί de facto ο ρωσικός έλεγχος σε περιοχές όπως η Κριμαία και η ανατολική Ουκρανία. Οι δηλώσεις του έγιναν τη στιγμή που η Ουάσιγκτον και το Κίεβο επεξεργάζονται νέα εκδοχή σχεδίου ειρήνης, με την αμερικανική πλευρά να αναμένει συνάντηση υψηλού επιπέδου στη Μόσχα τις επόμενες ημέρες.
Οι αμετακίνητες απαιτήσεις της Μόσχας
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν, μιλώντας σε δημοσιογράφους κατά τη διάρκεια επίσκεψής του στο Κιργιστάν, ξεκαθάρισε ότι η Μόσχα δεν πρόκειται να τερματίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία χωρίς την πλήρη απόσυρση των ουκρανικών στρατευμάτων από το Ντονμπάς, το οποίο περιλαμβάνει τις περιοχές Λουχάνσκ και Ντονέτσκ. «Αν δεν αποχωρήσουν, θα το πετύχουμε δια της ισχύος των όπλων», τόνισε, υποστηρίζοντας ότι η Ρωσία «έχει την πρωτοβουλία» στο πεδίο της μάχης.
Ο Ρώσος πρόεδρος επανέλαβε επίσης τη μακρόχρονη απαίτησή του για νομική αναγνώριση των εδαφών που η Ρωσία έχει καταλάβει από το 2014 και μετά, συμπεριλαμβανομένης της Κριμαίας και των περιοχών της ανατολικής Ουκρανίας που τελούν σήμερα υπό ρωσικό έλεγχο. Το Κίεβο έχει αποκλείσει κάθε συζήτηση για παραχώρηση εδαφών, χαρακτηρίζοντας τέτοιες αξιώσεις ως «ανταμοιβή της επιθετικότητας». Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, δήλωσε ότι η Ρωσία «περιφρονεί τις προσπάθειες για πραγματικό τερματισμό του πολέμου».
Το αναθεωρημένο αμερικανικό σχέδιο ειρήνης
Παρά τις σκληρές τοποθετήσεις, ο Πούτιν αναγνώρισε πως η Μόσχα έχει λάβει νέο σχέδιο ειρήνης, το οποίο, όπως είπε, «θα μπορούσε να αποτελέσει βάση» μελλοντικής συμφωνίας, εφόσον συζητηθούν ορισμένα «σημεία που πρέπει να διατυπωθούν σε διπλωματική γλώσσα». Το σχέδιο, το οποίο είχε αρχικά συνταχθεί τον Οκτώβριο από Αμερικανούς και Ρώσους αξιωματούχους, αναθεωρήθηκε στη Γενεύη κατά τις συνομιλίες μεταξύ ΗΠΑ και Ουκρανίας, με συμμετοχή και Ευρωπαίων εκπροσώπων. Ωστόσο, δεν φαίνεται να επιλύει το μεγαλύτερο εμπόδιο των διαπραγματεύσεων: την τύχη των κατεχόμενων ουκρανικών εδαφών και τις μελλοντικές εγγυήσεις ασφαλείας.
Σύμφωνα με τον Πούτιν, αμερικανική αντιπροσωπεία με επικεφαλής τον ειδικό απεσταλμένο Στιβ Γουίτκοφ αναμένεται στη Μόσχα στις αρχές της επόμενης εβδομάδας, ενώ επιβεβαίωσε ότι ενδέχεται να συνοδεύεται και από τον γαμπρό του προέδρου των ΗΠΑ, Τζάρεντ Κούσνερ. Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει δηλώσει πως απομένουν «λίγα σημεία διαφωνίας» μεταξύ των δύο πλευρών, ενώ πιθανή συνάντηση με τον Ζελένσκι συνδέεται άμεσα με την επίτευξη συμφωνίας.
Η στάση της Ουκρανίας και οι ευρωπαϊκές ανησυχίες
Από την πλευρά του, ο Ζελένσκι ανακοίνωσε ότι οι ουκρανικές και αμερικανικές αποστολές θα συνεχίσουν τις συνομιλίες, προκειμένου να «μεταφράσουν τα σημεία που συμφωνήθηκαν στη Γενεύη σε μορφή που οδηγεί σε ειρήνη και εγγυήσεις ασφαλείας». Παράλληλα, ο επικεφαλής του προεδρικού γραφείου, Αντρίι Γερμάκ, είχε προαναγγείλει επίσκεψη του υπουργού Στρατού των ΗΠΑ, Νταν Ντρίσκολ, στο Κίεβο εντός της εβδομάδας.
Ο Πούτιν, αναφερόμενος στην ουκρανική ηγεσία, επανέλαβε ότι τη θεωρεί «παράνομη» λόγω της αναστολής των εκλογών από το 2022, υποστηρίζοντας πως «δεν έχει νόημα» να υπογραφεί οποιοδήποτε έγγραφο μαζί της. Η Ουκρανία τελεί υπό στρατιωτικό νόμο από την έναρξη της ρωσικής εισβολής και το κοινοβούλιο της έχει επιβεβαιώσει ομόφωνα τη νομιμότητα του προέδρου Ζελένσκι, του οποίου η θητεία είχε τυπικά λήξει την άνοιξη.
Την ίδια στιγμή, ο Ρώσος πρόεδρος απέρριψε τις προειδοποιήσεις Ευρωπαίων ηγετών ότι η Μόσχα θα μπορούσε να απειλήσει κράτη της ηπείρου στο μέλλον, χαρακτηρίζοντάς τις «γελοίες». Από την πλευρά της, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, κατηγόρησε τη Ρωσία ότι αντιμετωπίζει την Ευρώπη ως «ζώνη επιρροής» η οποία μπορεί να «τεμαχίζεται» με βάση ρωσικά συμφέροντα.