Οι συνταξιούχοι στο περιθώριο, η Πολιτεία τούς γυρίζει την πλάτη

Του Κώστα Σκαρπάρη*
Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για τα Άτομα της Τρίτης Ηλικίας, το Παγκύπριο Συνέδριο της Ένωσης Κυπρίων Συνταξιούχων (ΕΚΥΣΥ), που πραγματοποιήθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου, όπως και η σύνοδος της Βουλής των Γερόντων στις 29 Οκτωβρίου 2025, έφεραν ξανά στην επιφάνεια τη σκληρή πραγματικότητα που βιώνουν οι ηλικιωμένοι στην Κύπρο.
Παρά τα τρία υπομνήματα που στάλθηκαν από την ΕΚΥΣΥ προς τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας –το 2023, 2024 και 2025– και τις εκθέσεις της Βουλής των Γερόντων, η κυβέρνηση εξακολουθεί να αδιαφορεί. Οι διακηρύξεις περί «κοινωνικής ευαισθησίας» μένουν απλώς στα λόγια.
Η ΕΚΥΣΥ, που έχει πραγματοποιήσει πάνω από 50 διαμαρτυρίες και εκδηλώσεις έξω από υπουργεία, τη Βουλή και το Προεδρικό, καταγγέλλει την αδράνεια της κυβέρνησης Χριστοδουλίδη. Μια αδράνεια που συνεχίζει πιστά την πολιτική εγκατάλειψη της προηγούμενης κυβέρνησης Αναστασιάδη. Δύο διαφορετικές κυβερνήσεις, ένα ίδιο αποτέλεσμα: οι συνταξιούχοι παραμένουν στο περιθώριο μιας Πολιτείας που δείχνει να έχει ξεχάσει τις θυσίες εκείνων που κράτησαν όρθια την κυπριακή κοινωνία στα δύσκολα χρόνια.
Ανάμεσα στα πιο σοβαρά προβλήματα που καταγράφονται, ξεχωρίζει η ανάγκη αναβάθμισης των συνταξιοδοτικών παροχών και η κατάργηση του άδικου «πέναλτι» 12% για όσους συνταξιοδοτούνται στα 63. Την ίδια στιγμή, το κράτος εξακολουθεί να οφείλει περίπου 12 δισεκατομμύρια ευρώ στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων, χωρίς να προγραμματίζει τη σταδιακή αποπληρωμή του, κάτι που έκανε μόνο η κυβέρνηση Χριστόφια. Οι στρεβλώσεις στις συντάξεις χηρείας και η ελλιπής φροντίδα για άτομα με αναπηρίες ή ανικανότητα παραμένουν πληγές που η κυβέρνηση αρνείται να θεραπεύσει.
Η ακρίβεια έχει πλήξει ανελέητα τους συνταξιούχους, κτυπώντας αλύπητα ιδιαίτερα αυτούς που οι συντάξεις τους είναι χαμηλές. Οι τιμές στα βασικά είδη, στο ηλεκτρικό ρεύμα, στα καύσιμα και στα ενοίκια έχουν εκτοξευθεί, ενώ οι χαμηλοσυνταξιούχοι βλέπουν το εισόδημά τους να εξανεμίζεται. Η ΕΚΥΣΥ απαιτεί μηδενικό ΦΠΑ στο ηλεκτρισμό και στα είδη πρώτης ανάγκης, αναθεώρηση των ορίων φτώχειας και του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος –που παραμένουν στάσιμα από το 2013– και ουσιαστική στήριξη των συνταξιούχων.
Εξίσου οξύ είναι το πρόβλημα με το κόστος για την υγεία. Η ΕΚΥΣΥ καταγγέλλει πως, παρά τις επανειλημμένες παρεμβάσεις της, δεν έχει επιλυθεί το ζήτημα της μη κάλυψης των μη συνταγογραφούμενων φαρμάκων. Το αποτέλεσμα είναι ένα μεγάλο μέρος της –ήδη πενιχρής– σύνταξης να καταναλώνεται για φάρμακα, αφήνοντας τους ηλικιωμένους να παλεύουν να τα βγάλουν πέρα. «Τι να πρωτοπληρώσεις; Φάρμακα, τρόφιμα, ηλεκτρισμό, καύσιμα, δημοτικούς φόρους, ασφάλεια αυτοκινήτου; Κι όταν είσαι μεγάλος σε ηλικία, οι ασφαλιστικές σε τιμωρούν με υπερχρεώσεις;» διερωτώνται αγανακτισμένοι συνταξιούχοι.
Άνοια, η σιωπηλή κρίση που το κράτος αγνοεί
Τέλος, να αναφερθεί η άνοια, η οποία αποτελεί μια από τις σοβαρότερες μορφές αναπηρίας, πλήττοντας ολοένα και περισσότερους ηλικιωμένους. Παρά τις εκκλήσεις για δημιουργία και ενίσχυση εξειδικευμένων Κέντρων Ημερήσιας Ενασχόλησης και για παραχώρηση επιδόματος φροντίδας, η Πολιτεία επιμένει στη σιωπή της. Η πρόσφατη υπόθεση ηλικιωμένης στη Λάρνακα, που βρέθηκε να ζει κλειδωμένη και εγκαταλελειμμένη, αποκάλυψε το μέγεθος της κρατικής ανεπάρκειας.
Η φωνή της ΕΚΥΣΥ είναι ξεκάθαρη: οι συνταξιούχοι δεν ζητούν προνόμια, αλλά αξιοπρέπεια. Όσο η κυβέρνηση παραμένει αδρανής, ο αγώνας θα συνεχιστεί. Γιατί, όπως ειπώθηκε και στο συνέδριο, «οι συνταξιούχοι μας δεν αντέχουν άλλο».
*Τέως Γενικός Γραμματέας ΕΚΥΣΥ – ΠΕΟ