Ο Ερντογάν στους δρόμους της Λευκωσίας

Μπορεί να δούμε τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στις ελεύθερες περιοχές, στη Λευκωσία; Όπως είναι γνωστό, η κυπριακή Προεδρία στην Ε.Ε., το πρώτο εξάμηνο του 2026, προτίθεται να προσκαλέσει στο άτυπο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, που θα γίνει στην Κύπρο στις 23 – 24 Απριλίου, τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.
Θα προσκληθούν όλοι οι ηγέτες των κρατών της περιοχής, η κατοχική Τουρκία, ωστόσο, είναι και υποψήφια για ένταξη χώρα. Στο πλαίσιο, λοιπόν, της Προεδρίας σ’ ένα από τα συμβούλια των υπουργών Εξωτερικών, θα προσκληθεί και ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν.
Την πρόθεση αυτή της Λευκωσίας, που θεσμικά οφείλει να πράξει, επανέλαβε την περασμένη Δευτέρα ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, ενώπιον της Προέδρου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Ρομπέρτα Μέτσολα, κατά την επίσκεψη της τελευταίας στη Λευκωσία.
Ποια θα είναι η απάντηση της κατοχικής δύναμης; Δεν αναμένεται ότι θα αποδεχθεί την πρόσκληση. Γιατί εάν την αποδεχθεί τότε στέλνει στα αζήτητα την πολιτική της για την «εκλιπούσα» Κυπριακή Δημοκρατία. Δεν πρόκειται να θυσιάσει αυτή την πολιτική, την οποία οικοδομεί χρόνια τώρα, για να παρακαθίσει στο ίδιο τραπέζι με τους ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Άλλωστε την μια προσκαλείται από τους Ευρωπαίους και την άλλη όχι. Δεν έχει μόνιμη θέση στο τραπέζι. Και δεν μπορεί να έχει.
Θα είναι, όμως, η πρώτη φορά που η κατοχική δύναμη θα απορρίψει πρόσκληση της Προεδρίας της Ε.Ε. για συμμετοχή σε συνάντηση υψηλού επιπέδου. Και στην περίπτωση αυτή, ο Ερντογάν και ο παρατρεχάμενός του, αρχικατάσκοπος, Χακάν Φιντάν, θα χάσουν και την ευκαιρία να προσκληθούν μελλοντικά σε συνόδους της Ένωσης. Γιατί εάν απορρίψουν την πρόσκληση της κυπριακής Προεδρίας, τότε η Λευκωσία θα έχει κάθε λόγο να μπλοκάρει μελλοντική παρουσία της Άγκυρας σε άτυπα συμβούλια της Ε.Ε. Γιατί ένα ενδεχόμενο τουρκικό όχι στην πρόσκληση, προφανώς δεν αφορά μόνο την Προεδρία, την οποία στη συγκεκριμένη περίπτωση θα ασκεί η Κυπριακή Δημοκρατία, αλλά όλα τα κράτη-μέλη. Θα πρόκειται για μια προσβλητική ενέργεια έναντι ευρωπαϊκών θεσμών.
Βέβαια, ο Ερντογάν ή και ο Φιντάν, ο άνθρωπος των ειδικών αποστολών, μπορούν να επιχειρήσουν να αλλάξουν την εικόνα της απόρριψης χρησιμοποιώντας τον πάντα πρόθυμο Τουφάν Έρχιουρμαν. Να θέλουν για παράδειγμα να προσκληθεί μαζί τους και ο νέος κατοχικός ηγέτης. Ως τι, όμως, να προσκληθεί; Και γιατί να προσκληθεί σε ένα συμβούλιο με ατζέντα ευρωπαϊκά ζητήματα, στο οποίο συμμετέχουν αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων; Δεν έχει καμία θέση και εάν επιχειρήσουν οι Τούρκοι να θέσουν ζήτημα να προσκληθεί, μπορεί να δημιουργηθούν εντυπώσεις σε όσους είναι επιρρεπείς στα τουρκικά τερτίπια, αλλά θα είναι προφανείς οι λόγοι του ελιγμού.
Η Κύπρος όπως και η Αθήνα, από τη δεκαετία του ΄90 οικοδόμησαν την πολιτική για τον «καταλύτη» των ευρωτουρκικών στο Κυπριακό και στα ελληνοτουρκικά. Είναι προφανές πως σήμερα δεν υπάρχει ενδιαφέρον του καθεστώτος Ερντογάν για την ένταξη, αλλά της διατήρησης σχέσεων. Σχέσεις από τις οποίες θα αποκομίζει κέρδος χωρίς να έχει κόστος. Παρά το γεγονός ότι ο Ερντογάν επανέλαβε προχθές πως στρατηγικός στόχος της Τουρκίας είναι η ένταξη στην Ε.Ε. Το είπε, αλλά δεν το πιστεύει.
Είναι προφανές ότι η επιλογή, από τη δεκαετία του ΄90, για στήριξη της ενταξιακής διαδικασίας της Τουρκίας δεν απέδωσε. Ο χρόνος έδειξε πως, τελικά, το θηρίο αντί να εξημερωθεί αποθρασύνθηκε και έγινε πιο επιθετικό. Γι’ αυτό, εκτός από τις διαπιστώσεις, χρειάζεται απαραιτήτως να επαναξιολογηθεί η ακολουθούμενη πολιτική.
Δεν μπορεί να επιμένουμε στον… καταλύτη της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας στις προσπάθειες λύσης του Κυπριακού, την ώρα που η Άγκυρα απομακρύνεται από την Ευρώπη. Επενδύει σε άλλες περιοχές, όπως τα τουρκογενή κράτη, όπου μπορεί να έχει και την πρωτοκαθεδρία.
Προφανώς και πρέπει να συντηρούνται τα ευρωπαϊκά κανάλια επικοινωνίας. Δίαυλοι επικοινωνίας και συνεννόησης. Δεν φαίνεται, όμως, να μπορεί να λειτουργήσει ως καταλύτης.