Ο πρώτος άνθρωπος στην Κύπρο με βιονικό χέρι: Εκατοντάδες με προσθετικά μέλη – 70% των νέων περιστατικών είναι διαβητικοί

«Όταν άρχισα να κάνω αυτή τη δουλειά κάποιος μου είπε, ότι από τον δικό του πόνο εγώ βγάζω χρήματα. “Φκάλλεις λεφτά πάνω στον πόνο μου”, το κράτησα μέσα μου και με στενοχωρούσε. Αργότερα συνάντησα τον μέντορα μου στο εξωτερικό, του το είπα και μου υπέδειξε: “εσύ τον ανεβάζεις ξανά στα πόδια του και του δίνεις πίσω το χέρι του και οι άνθρωποι παίρνουν πίσω τη ζωή τους”. Αυτό κράτησα και με το πέρασμα των χρόνων το ζω κάθε μέρα και πιο πολύ. Μέχρι που φθάσαμε τώρα να τοποθετούμε βιονικά πόδια και χέρια και οι άνθρωποι παίρνουν πίσω και την κίνηση με τη δική μας συμβολή».
Αφορμή για να μιλήσουμε με τον κύριο Σάββα Σάββα από το Κέντρο Ορθοπεδικών Εφαρμογών, η τοποθέτηση βιονικού χεριού, την περασμένη εβδομάδα σε 45χρόνο με την επέμβαση να γίνεται στην Κύπρο από τον γιατρό Στέλιο Χατζηχριστοφή στο Αμερικανικό Ιατρικό Κέντρο.
Στην Κύπρο, είπε ο κ. Σάββα, «έχουμε άλλους δύο ανθρώπους που ζουν με βιονικό πόδι. Μάλιστα ο πρώτος που απέκτησε το βιονικό πόδι στην Κύπρο ήταν και ο πρώτος στον ελληνικό χώρο γενικά και τα Βαλκάνια».
Προσθετικά μέλη «εφαρμόζουμε στην Κύπρο εδώ και δεκαετίες. Σκεφτείτε ότι μόνο το δικό μας κέντρο εξυπηρετεί γύρω στους 6-8 ανθρώπους κάθε μήνα. Μόνο τον Νοέμβριο φέτος ήρθαν κοντά μας έξι άνθρωποι για να τους κάνουμε προσθετικά μέλη. Είναι μεγάλος ο αριθμός».
Το 70% περιστατικών, είπε ο κ. Σάββα, «αφορούν ακρωτηριασμένα άτομα λόγω διαβήτη. 15% αφορούν ακρωτηριασμούς λόγω καρκίνου και 15% δυστυχήματα. Δυστυχώς βλέπουμε και νεαρούς που πάσχουν από διαβήτη να φθάνουν σε ακρωτηριασμό».
Τα πάντα βεβαίως εξελίσσονται και «ο δικός μας τομέας σίγουρα έχει εξελιχθεί. Από τα απλά προσθετικά μέλη έχουμε προχωρήσει τώρα και με την τοποθέτηση ενός βιονικού χεριού, σημαίνει ότι ο άνθρωπος αποκτά κίνηση στο χέρι και τα δάκτυλα του και αυτό γίνεται με εκπαίδευση, πριν και μετά την επέμβαση και την τοποθέτηση και αρκετή προετοιμασία».
«Σκεφτείτε τον τρόπο που μπαίνει ένα εμφύτευμα δοντιού. Μπαίνει πρώτα μια βίδα και μετά βιδώνεται εκεί το δόντι. Η φιλοσοφία είναι η ίδια. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται «οστεοενσωμάτωση». Δηλαδή έρχεται ο γιατρός στο χειρουργείο τοποθετεί τον πύρο, (μεταλλική ράβδος) στο οστό. Μετά περιμένουμε να σταθεροποιηθεί/ενσωματωθεί και προχωράμε».
Η διαδικασία αυτή ακολουθείτο και με την τεχνική που εφαρμοζόταν μέχρι πριν μερικά χρόνια «χωρίς βεβαίως τα πλεονεκτήματα που η νέα τεχνική και τα νέα υλικά που χρησιμοποιούμε τώρα προσφέρουν. Για παράδειγμα, η διαδικασία εκείνη χρειαζόταν ενάμισι χρόνο για να ολοκληρωθεί. Με τη νέα τεχνική και τα νέα υλικά περιμένουμε τα αποτελέσματα σε διάστημα 5-6 μηνών».
Μετά την τοποθέτηση της μεταλλικής ράβδου και αφού περάσουν κάποιες εβδομάδες «έρχεται η δική μας η δουλειά να μπει στο ουσιαστικό μέρος. Όπως θα γίνει και στην περίπτωση του 45χρόνου στον οποίο έγινε η επέμβαση την περασμένη εβδομάδα. Κάθε εβδομάδα θα προσθέτουμε λίγο βάρος, 150-200 γραμμάρια. Αυτό θα συνεχίζεται μέχρι που να φθάσουμε το κανονικό βάρος ενός χεριού. Ταυτόχρονα θα γίνεται και φυσιοθεραπεία. Όταν ολοκληρωθεί η διαδικασία αυτή θα τοποθετηθεί το βιονικό χέρι».
Το άτομο που λαμβάνει το βιονικό μέλος, «στην περίπτωση μας ο 45χρόνος έχει ήδη εκπαιδευτεί στον τρόπο με τον οποίο πρέπει να χειρίζεται τους μυς του προκειμένου να προκαλείται μετά την τοποθέτηση του χεριού η κίνηση. Αυτή η εκπαίδευση θα εξακολουθήσει να γίνεται βεβαίως και μετά».
Η νοοτροπία που αρχίσαμε να ξεπερνάμε
«Θα ήθελα πολύ να μπορώ να πω ότι έχουμε ξεπεράσει εντελώς τις αντιλήψεις και νοοτροπίες του παρελθόντος τόσο εμείς όλοι ως κοινωνία όσο και τα άτομα που ζουν με προσθετικά μέλη. Δεν μπορώ να το πω. Μπορώ όμως να πω ότι αρχίσαμε να ξεπερνάμε εκείνη τη νοοτροπία. Τώρα όλο και περισσότεροι άνθρωποι με προσθετικά μέλη δεν χρησιμοποιούν τα διακοσμητικά καλύμματα ή για παράδειγμα δεν φοράνε μόνο μακριά παντελόνια όταν πρόκειται για πόδι ή μακριά μανίκια όταν μιλάμε για χέρι. Αυτό σημαίνει ότι και η κοινωνία αντιμετωπίζει με διαφορετικό τρόπο τους ανθρώπους αυτούς. Είμαστε σε ένα καλό δρόμο. Χρειαζόμαστε ακόμα προσπάθεια φυσικά.
Για τα προσθετικά μέλη, είπε ο κ. Σάββα, υπάρχουν και τα είδη αισθητικής, «τα διακοσμητικά που καλύπτουν τους μηχανισμούς κ.λπ.. Ενδεχομένως να δίνουν μια εικόνα διαφορετική από εκείνη ενός ακάλυπτου προσθετικού μέλους. Όμως όσο πιο διακοσμημένο είναι ένα μέλος τόσο λιγότερο λειτουργικό καθίσταται. Εκείνο που πρέπει να έχουμε περισσότερο στο μυαλό μας είναι η λειτουργικότητα του ατόμου, η ανεξαρτησία του και η δυνατότητα του να περπατά, να κινείται και ζει».
«Οι περισσότεροι νομίζουν πως το μεγαλύτερο πρόβλημα είναι ο ακρωτηριασμός ενός ποδιού. Είναι λάθος. Ένα ακρωτηριασμένο χέρι δυσκολεύει πολύ περισσότερο τον άνθρωπο. Ας δέσει ο καθένας μας το χέρι του ώστε να μην μπορεί να το χρησιμοποιεί και ας δοκιμάσει να κάνει τις δουλειές της καθημερινότητας. Δεν μπορεί».
Το δυστύχημα διέλυσε κυριολεκτικά τον 45χρονο
«Η παρακολούθηση δεν τελειώνει ποτέ» λέει ο δρ Στέλιος Χατζηχριστοφή
Η χειρουργική επέμβαση στην οποία υποβλήθηκε στις 28 Νοεμβρίου το 45χρόνος, διενεργήθηκε από τον ορθοπεδικό χειρουργό δρα Στέλιο Χατζηχριστοφή.
Ο 45χρονος είχε εμπλακεί τον Σεπτέμβριο του 2024 σε σοβαρό τροχαίο δυστύχημα με μοτοσυκλέτα. Του προκάλεσε πολλαπλούς τραυματισμούς και στα πόδια και βαρύτατες κακώσεις. Υποβλήθηκε σε διαδοχικές χειρουργικές επεμβάσεις, ακρωτηριασμό του αριστερού βραχίονα πάνω από τον αγκώνα, νοσηλεύθηκε σε Μονάδας Εντατικής Θεραπείας, ακολούθησε εντατική φυσιοθεραπεία και έξι μήνες μετά το δυστύχημα κατάφερε να σταθεί ξανά στα πόδια του.
Όταν απέκτησε ξανά τη λειτουργικότητα του, ανέφερε στον «Φ» ο δρ Χατζηχριστοφή, «τον απασχολούσε ο ακρωτηριασμός. Η ηλικία του, η κλινική του κατάσταση και το σημείο από το οποίο έγινε ο ακρωτηριασμός, που θα αποτελούσε εμπόδιο στην εφαρμογή απλού προσθετικού μέλους, τον καθιστούσαν κατάλληλο υποψήφιο για την τοποθέτηση ενός τέτοιου προσθετικού χεριού. Η διαδικασία εγκρίθηκε από το υπουργείο Υγείας και φθάσαμε στο χειρουργείο».
«Το προσθετικό χέρι κατασκευάστηκε από το Κέντρο Ορθοπεδικών Εφαρμογών (ΚΕΟ), το οποίο είχε επίσης αναλάβει και την εκπαίδευση του 45χρονου τους προηγούμενους τρεις μήνες».
Μετά την επέμβαση «που έχουμε κάθε λόγο να πιστεύουμε ότι όλα θα πάνε καλά, πρέπει να υπάρξει κάποιος χρόνος αναμονής και μετά θα ξεκινήσει σταδιακά η φόρτιση του χεριού με σταδιακή προσθήκη βάρους μέχρι να πραγματοποιηθεί η οριστική προσαρμογή του βιονικού άκρου και η εκπαίδευση του 45χρονου στη χρήση του».
Το βιονικό χέρι αποτελείται από μυοηλεκτρικό αγκώνα, μυοηλεκτρικό καρπό και πολυαρθρική παλάμη, επιτρέποντας την επανάκτηση σημαντικών λειτουργιών μετά τον ακρωτηριασμό του βραχίονα πάνω από τον αγκώνα.
Όπως εξήγησε ο δρ Χατζηχριστοφή, «μετά την οριστική προσαρμογή του βιονικού άκρου θα παρακολουθούμε τον 45χρονο. Η παρακολούθηση αυτή είναι επιβεβλημένη προς αποφυγή για παράδειγμα πιθανών μολύνσεων κ.λπ.».