Παρέμεινε 7,5 χρόνια στο κελί για ανθρωποκτονία και δικαιώθηκε από το ΕΔΑΔ – Αποζημίωση, όμως μόνο για αναγνώριση μη δίκαιης δίκης

Παρέμεινε 7,5 χρόνια στη φυλακή για υπόθεση ανθρωποκτονίας και ληστείας, το ΕΔΑΔ έκρινε ότι δεν ήταν δίκαιη η δίκη του, αλλά πήρε μόνο €10.000 αποζημίωση αφού η καταδίκη του δεν ακυρώθηκε ποτέ.
Ο επηρεαζόμενος, μετά την αποφυλάκισή του ύστερα από την απόφαση του ΕΔΑΔ, καταχώρησε αγωγή κατά της Δημοκρατίας, αξιώνοντας αποζημιώσεις για τη φυλάκισή του για 7,5 χρόνια. Το Επαρχιακό Δικαστήριο του επιδίκασε μόνο €10.000 ως αποζημιώσεις για τη μη δίκαιη δίκη αλλά όχι για τη φυλάκιση. Αυτός κατέθεσε έφεση κατά της απόφασης αυτής, με το Ανώτατο Δικαστήριο να αποφαίνεται ότι η φυλάκιση που του επιβλήθηκε με δικαστική απόφαση, η οποία δεν ανατράπηκε και δεν ακυρώθηκε, είναι νόμιμη, ακόμα και αν η δίκη κριθεί άδικη από το ΕΔΑΔ.
Ο επηρεαζόμενος πολίτης καταδικάστηκε το 2001 από το Κακουργιοδικείο Λεμεσού για ανθρωποκτονία και ληστεία. Του επιβλήθηκαν συντρέχουσες ποινές φυλάκισης 14 και 6 ετών αντίστοιχα. Η έφεση που άσκησε τότε κατά της καταδίκης του απορρίφθηκε από το Ανώτατο Δικαστήριο. Στη συνέχεια προσέφυγε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΑΔ), το οποίο το 2008 διαπίστωσε ότι στην υπόθεσή του παραβιάστηκε το δικαίωμά του σε δίκαιη δίκη, κυρίως επειδή δεν είχε νομική αρωγή στα πρώτα στάδια της αστυνομικής ανάκρισης, ενώ κρίσιμο στοιχείο της ομολογίας, που λήφθηκε τότε, χρησιμοποιήθηκε στη δίκη εις βάρος του. Αυτός είχε ήδη αφεθεί ελεύθερος το 2007 με προεδρική χάρη, έχοντας παραμείνει στις Κεντρικές Φυλακές συνολικά περίπου 7,5 χρόνια, ως υπόδικος και κατάδικος.
Το 2009 καταχώρισε αγωγή στο Επαρχιακό Δικαστήριο Λευκωσίας εναντίον της Δημοκρατίας, ζητώντας αποζημιώσεις. Το πρωτόδικο Δικαστήριο έκρινε ότι η απόφαση του ΕΔΑΔ παρείχε στον ενάγοντα απευθείας αγώγιμο δικαίωμα εναντίον της Δημοκρατίας και επιδίκασε υπέρ του €10.000 ως δίκαιη και εύλογη αποζημίωση για τη διαπιστωμένη παραβίαση του δικαιώματός του σε δίκαιη δίκη. Όμως, δεν του αναγνώρισε άλλο δικαίωμα σε αποζημίωση για ζημιογόνες πράξεις ή παραλείψεις των οργάνων της Δημοκρατίας.
Στην απόφασή του το Ανώτατο Δικαστήριο κατέστησε σαφές πως οι αποφάσεις του ΕΔΑΔ είναι δεσμευτικές για τα κράτη, και οι διαπιστώσεις του για την παραβίαση θεμελιωδών δικαιωμάτων δεν μπορούν να αμφισβητηθούν εκ των υστέρων από τα εθνικά δικαστήρια. Με τον τρόπο αυτό απάντησε στη Νομική Υπηρεσία που έθετε μέσω αντέφεσης, θέμα επανεκδίκασης της υπόθεσης που κρίθηκε στο ΕΔΑΔ.
Το Ανώτατο απέρριψε την αντέφεση του Γενικού Εισαγγελέα, με την οποία υποστηριζόταν πως το Επαρχιακό Δικαστήριο όφειλε να ξανακούσει μαρτυρία για να «ξαναβρεί» μόνο του την παραβίαση του άρθρου 6 της Σύμβασης. «Αν συνέβαινε αυτό, σημειώνει το Ανώτατο Δικαστήριο, θα μπορούσαμε να φτάσουμε στο παράδοξο σημείο, ένας πολίτης να κερδίζει υπόθεση στο ΕΔΑΔ, να έχει αναγνωριστεί ότι παραβιάστηκαν τα δικαιώματά του, και τελικά να μην υπάρχει καμία πρακτική θεραπεία, επειδή ένα κυπριακό δικαστήριο δεν βρήκε “αρκετή τη μαρτυρία” για κάτι που ήδη κρίθηκε».
Όσον αφορά στο αίτημα του πολίτη για περαιτέρω αποζημιώσεις, το Ανώτατο, αναγνώρισε πως η παραβίαση του δικαιώματός του διαπράχθηκε κατά το στάδιο της ανάκρισης, από την Αστυνομία, που ενεργούσε στο πλαίσιο των καθηκόντων της και άρα τα γεγονότα εμπίπτουν όντως στο πεδίο του άρθρου 172 του Συντάγματος. Ο πολίτης ζητούσε αποζημίωση για τη φυλάκισή του, επικαλούμενος και τη σωματική και ψυχική ταλαιπωρία που υπέστη.
Το Ανώτατο εξήγησε ότι αποζημίωση για στέρηση της ελευθερίας μπορεί να τεθεί προς συζήτηση μόνο όταν η καταδικαστική απόφαση έχει ακυρωθεί ή έχει ανατραπεί με οποιονδήποτε τρόπο. Όταν η ποινική καταδίκη παραμένει σε ισχύ, η κράτηση θεωρείται «νόμιμη κράτηση» βάσει απόφασης αρμόδιου δικαστηρίου, επισημάνθηκε.