«Πολιτικός σεισμός» στην Ουκρανία: Η παραίτηση Γερμάκ, ανοίγει τον δρόμο για μια σφοδρή μάχη για τη διακυβέρνηση της χώρας.

Η έξοδος του Αντρίι Γερμάκ από τη θέση του πανίσχυρου διευθυντή του γραφείου του Προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι συνιστά μια τεκτονική μετατόπιση για την Ουκρανία, που ανοίγει τον δρόμο για μια σφοδρή μάχη σχετικά με τον τρόπο διακυβέρνησης της χώρας.
Αποκαλούμενος «πράσινος καρδινάλιος» λόγω των στρατιωτικού τύπου ρούχων που φόρεσε ο Ζελένσκι και υιοθέτησε και ο ίδιος, ο άλλοτε άγνωστος δικηγόρος και παραγωγός ταινιών δεύτερης κατηγορίας ανέβηκε στην κορυφή της εξουσίας, ως ο στενότερος συνεργάτης του προέδρου. Πολλοί τον θεωρούσαν σχεδόν πρόεδρο β’.
Οι πολιτικοί της αντιπολίτευσης θα αξιοποιήσουν την αποπομπή του, που σχετίζεται με σκάνδαλο διαφθοράς ύψους 100 εκατ. δολαρίων, για να ενισχύσουν τις απαιτήσεις τους για σχηματισμό κυβέρνησης εθνικής ενότητας στο Κίεβο, κάτι που ζητούν ήδη από την έναρξη της ρωσικής εισβολής σχεδόν πριν από τέσσερα χρόνια. Η έξοδός του θα ενθαρρύνει αυτές τις φωνές.
Και δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι ο Ζελένσκι θα αισθανθεί για τα καλά την απουσία του ψύχραιμου πρώην δικηγόρου. Πολλοί Ουκρανοί αναλυτές χαρακτήριζαν τον Γερμάκ «παραγωγό» στο κυβερνητικό δίδυμο, με τον πρώην κωμικό – ηθοποιό Ζελένσκι «πρωταγωνιστή».
Τώρα ο Ζελένσκι θα είναι χωρίς τον «παραγωγό» του, την ώρα που προετοιμάζεται για δύσκολες διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ σχετικά με το διχαστικό «ειρηνευτικό σχέδιο» του Προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, ενώ ο χειμώνας πλησιάζει και οι ρωσικές δυνάμεις προσπαθούν να εκμεταλλευτούν την κατάσταση στα σκοτεινά πεδία μάχης του Ντονμπάς.
Τούτου λεχθέντος, τον Γερμάκ δεν θα τον θρηνήσουν ιδιαίτερα. Η συγκέντρωση εξουσιών στα χέρια του είχε προκαλέσει αυξανόμενη κριτική και απογοήτευση, τόσο στο εσωτερικό της Ουκρανίας όσο και από δυτικούς συμμάχους.
Δεν προκαλεί έκπληξη ότι πολιτικοί της αντιπολίτευσης και πρώην αξιωματούχοι που είχαν συγκρουστεί μαζί του χαιρέτισαν την είδηση της αποχώρησής του, εκφράζοντας την ελπίδα ότι αυτό θα σηματοδοτήσει μεγάλη αλλαγή στον τρόπο διακυβέρνησης του Ζελένσκι και απομάκρυνση από το αυστηρά συγκεντρωτικό στυλ που είχε υιοθετήσει.
«Δεν πίστευα ότι ήταν δυνατόν να φύγει ποτέ», είπε ένας πρώην ανώτερος Ουκρανός αξιωματούχος, που θέλησε να παραμείνει ανώνυμος ώστε «να μην φανεί ότι πανηγυρίζει πάνω στον τάφο του Γερμάκ».
Οι επικριτές του Γερμάκ είχαν επίσης αναφέρει τις κινήσεις του καλοκαιριού – που τελικά απορρίφθηκαν – για περιορισμό της ανεξαρτησίας των ουκρανικών αντιδιαφθοράς θεσμών, που αρχικά ενέτειναν τους φόβους ότι η κυβέρνηση ενίσχυε τον έλεγχό της πάνω σε θεσμούς που έχουν στόχο να συγκρατούν την προεδρική εξουσία.
Για τη βουλευτή της αντιπολίτευσης Λέσια Βασιλένκο, η αποχώρηση του Γερμάκ «δείχνει ότι υπάρχει μηδενική ανοχή στη διαφθορά και ότι ο πρόεδρος ακούει τις ανησυχίες του λαού». Άλλοι σχολίασαν ότι η εξέλιξη αυτή αποτελεί ανάσα φρέσκου αέρα.
Αλλά ορισμένοι βουλευτές της αντιπολίτευσης αμφισβητούν το κατά πόσον ο Ζελένσκι θα εκμεταλλευτεί τη στιγμή για πιο συμπεριληπτική πολιτική.
Η πρώην αναπληρώτρια πρωθυπουργός Ιβάνα Κλιμπούς-Τσιντσάντζε είπε στο POLITICO ότι παραμένει αβέβαιη εάν η αναταραχή αυτή θα αλλάξει τον τρόπο διακυβέρνησης του προέδρου. «Αυτό ακριβώς είναι το ερώτημα. Πρέπει να επιστρέψουμε στον συνταγματικό τρόπο διακυβέρνησης. Το κοινοβούλιο πρέπει να ανακτήσει τον ρόλο του», είπε.
«Αυτό σημαίνει ότι ο πρόεδρος πρέπει να συμφωνήσει να μιλήσει με όλες τις κοινοβουλευτικές ομάδες· πρέπει να επανεξετάσουμε τη σχέση στο κοινοβούλιο και να σχηματίσουμε μια πραγματική κυβέρνηση εθνικής ενότητας, η οποία θα λογοδοτεί στο κοινοβούλιο, όχι στο προεδρικό γραφείο», πρόσθεσε.
Η Γιούλια Μέντελ, Ουκρανή δημοσιογράφος και πρώην σύμβουλος του Ζελένσκι που αργότερα έγινε επικριτής του, είπε στο POLITICO ότι η παραίτηση του Γερμάκ ήταν «μια απελπισμένη αντίδραση σε αφόρητη πίεση».
«Ο Ζελένσκι δεν έχει κάποιον πραγματικό αντικαταστάτη έτοιμο, γιατί ποτέ δεν πίστεψε ότι τα πράγματα θα έφταναν τόσο μακριά. Αλλά η πίεση έγινε τόσο έντονη που η επιλογή απλουστεύτηκε στο δίλημμα: αυτός ή ο Γερμάκ. Και ο Ζελένσκι διάλεξε τον εαυτό του», πρόσθεσε.
Ωστόσο, η Μέντελ εκφράζει αμφιβολίες ότι τα πράγματα θα αλλάξουν πραγματικά. «Ο Γερμάκ μπορεί απλώς να παραμείνει ο παρασκηνιακός μαριονετίστας», προειδοποίησε.