Πώς ο Χακάν Φιντάν τορπιλίζει τον διάλογο Αθήνας - Άγκυρας

Aπαγορευτικό πλαίσιο στις πρωτοβουλίες της Αθήνας τόσο για τη δρομολόγηση του ΑΣΣ στις αρχές του 2026 όσο και στο φόρουμ 5x5 θέτει εκ των πραγμάτων η Τουρκία, βάζοντας πολύ ψηλά τον πήχη των προϋποθέσεων για συμμετοχή της και ένα πλαίσιο το οποίο δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό από την Αθήνα.
Ο Έλληνας πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, την περασμένη Παρασκευή άνοιξε το παράθυρο για να αρχίσει η διαβούλευση ώστε να δρομολογηθεί η συνεδρίαση του ΑΣΣ το πρώτο τρίμηνο του 2026 στην Άγκυρα, μετά από διαρκείς αναβολές 13 μηνών. Μια πρωτοβουλία που έχει σκοπό να προσφέρει «ανάσες» στη βαλτωμένη διαδικασία επαναπροσέγγισης, η οποία ξεκίνησε μετά τους σεισμούς στην Τουρκία και την υπογραφή της Διακήρυξης των Αθηνών τον Δεκέμβριο του 2023.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, δήλωσε ότι είναι ώριμες οι συνθήκες για το ΑΣΣ, κρατώντας βεβαίως χαμηλά τον πήχη των προσδοκιών για «θεαματικά» αποτελέσματα, δίνοντας προτεραιότητα στην προώθηση της θετικής ατζέντας.
Η προσπάθεια της Αθήνας να κρατήσει ζωντανή αυτή τη «λειτουργική σχέση», όπως την χαρακτηρίζει ο πρωθυπουργός, προσκρούει όμως στις διαθέσεις της Τουρκίας, η οποία επιμένει να συντηρεί υψηλούς τόνους και να προβάλλει τις γνωστές διεκδικήσεις της με κάθε ευκαιρία.
Ο Χακάν Φιντάν χθες, στην ομιλία του στην Εθνοσυνέλευση στην ειδική συνεδρίαση για την έγκριση του προϋπολογισμού του ΥΠΕΞ, επανέφερε το γνωστό πλαίσιο με το οποίο προσεγγίζει τα ελληνοτουρκικά η Άγκυρα και το οποίο αποτελεί ένα ανυπέρβλητο εμπόδιο όχι μόνο για την επίτευξη ουσιαστικής προόδου αλλά ακόμη και για μια τυπική διαχείριση των σχέσεων.
Ο Χ. Φιντάν, υπερασπίστηκε την αρχή του «δίκαιου διαμοιρασμού της Ανατολικής Μεσογείου», κάνοντας -όπως είπε- «με αποφασιστικότητα βήματα για την προστασία των δικαιωμάτων και των συμφερόντων μας».
Τόνισε ακόμη ότι η Τουρκία υποστηρίζει «την εξέταση όλων των διαφορών του Αιγαίου ως ένα σύνολο και την εξεύρεση λύσης σε αυτές μέσω ενός ουσιαστικού και εποικοδομητικού διαλόγου, στο πλαίσιο του διεθνούς δικαίου και των σχέσεων καλής γειτονίας. Θέλουμε να δούμε το Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο μία περιοχή σταθερότητας και ευημερίας , αυτή είναι και η βούληση του Προέδρου μας», κατέληξε ο Τούρκος ΥΠΕΞ.
Δείχνοντας την υψηλή θέση που έχει στις προτεραιότητες της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής το θέμα της Θράκης, ο Χ. Φιντάν δήλωσε ότι «συνεχίζονται οι προσπάθειες για την προστασία των δικαιωμάτων της “τουρκικής μειονότητας” στη Δυτική Θράκη, προβαίνοντας σε βήματα αμοιβαιότητας όταν είναι απαραίτητο».
Η παρέμβαση αυτή του Χ. Φιντάν, δεν μπορούσε να μείνει αναπάντητη από την Αθήνα, καθώς ήρθε λίγο μετά τη δημόσια αναφορά του πρωθυπουργού στη σύγκληση του ΑΣΣ και τη δήλωση του κ. Φιντάν ότι η Τουρκία είναι έτοιμη να υποδεχθεί τον Έλληνα πρωθυπουργό στην Άγκυρα για τη συνεδρίαση του ΑΣΣ. Η απάντηση από την Αθήνα ήταν επιβεβλημένη ώστε να μην δημιουργηθεί η λανθασμένη εικόνα ότι είναι τόσο διακαής ο πόθος για τη σύγκληση του ΑΣΣ ώστε να γίνει υπό τους όρους που επιθυμεί η Τουρκία.
Διπλωματικές πηγές στην Αθήνα τόνιζαν ότι : «η οριοθέτηση Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης και υφαλοκρηπίδας είναι η μία και μόνη διαφορά μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, ως εκ τούτου αναθεωρητικές θέσεις και προτάσεις είναι καθολικά απορριπτέες.
Η Ελλάδα παραμένει προσηλωμένη στις αρχές του Διεθνούς Δικαίου και επιθυμεί, πάντοτε με γνώμονα το εθνικό συμφέρον, να συνεχίσει τον δομημένο διάλογο με την Τουρκία επί τη βάση αυτών των αρχών. Ως προς το καθεστώς της μουσουλμανικής μειονότητας, η Συνθήκη της Λωζάνης, καθορίζει σαφώς τον χαρακτήρα της μειονότητας στη Θράκη ως θρησκευτικό, στα μέλη της οποίας η Ελλάδα επιφυλάσσει πλήρη ισονομία και ισοπολιτεία».
Η παρέμβαση του Χακάν Φιντάν, στην Εθνοσυνέλευση ήρθε μετά από μια περίοδο ελεγχόμενης όξυνσης της έντασης, τουλάχιστον σε ρητορικό επίπεδο, από την Άγκυρα, με αφορμή όχι μόνο τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό, αλλά και τον ανασχεδιασμό της άμυνας των νησιών στο Αιγαίο.
Η Τουρκία έχει επαναφέρει πλήρως τη θεωρία των γκρίζων ζωνών, αλλά και τη μονομερή και αυθαίρετη ερμηνεία των διατάξεων του Δικαίου της Θάλασσας, με την αντίδρασή της στη δημοσίευση του χάρτη για τον ελληνικό Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό στην ιστοσελίδα της Κομισιόν.
Επίσης, τις προηγούμενες ημέρες υπήρξε η υστερική αντίδραση της τουρκικής πλευράς στην εξαγγελία από τον Ν. Δένδια του δόγματος άμυνας των νησιών, το οποίο θα περιλαμβάνει και πυραυλικό πυροβολικό. Οι αντιδράσεις δεν αφορούσαν μόνο τον ισχυρισμό περί υποχρέωσης αποστρατιωτικοποίησης των νησιών, αλλά η Άγκυρα ανησυχεί ιδιαιτέρως από τη συνεχιζόμενη και διαρκώς επεκτεινόμενη συνεργασία της Αθήνας αλλά και της Λευκωσίας με το Ισραήλ στον τομέα των εξοπλισμών.
Με δεδομένη και την προβολή βέτο από την Αθήνα και τη Λευκωσία στην ένταξη της Τουρκίας στο πρόγραμμα SAFE της ΕΕ, έχει διαμορφωθεί ένα πολύ βαρύ κλίμα στα ελληνοτουρκικά.
Το επόμενο διάστημα θα είναι περίοδος δύσκολης δοκιμασίας για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, με δεδομένες και τις αναταράξεις που προκαλεί η απρόβλεπτη και αντιφατική παρεμβατική πολιτική του Ν. Τραμπ στις υποθέσεις της Μέσης Ανατολής και της Ανατολικής Μεσογείου.
Όσο «παγώνουν» οι διμερείς επαφές και αναβάλλονται διαρκώς οι υψηλού επιπέδου συναντήσεις, ενώ δεν υπάρχει πρόοδος στα μείζονα ζητήματα, είναι προφανές ότι αποτελματώνεται η διαδικασία της επαναπροσέγγισης και δημιουργούνται συνθήκες επιστροφής στην ένταση, με την Τουρκία να επιχειρεί να εκβιάσει την αποδοχή των δικών της όρων για την επαναπροσέγγιση, κάτι που οδηγεί εκ των πραγμάτων σε αδιέξοδο.
Πηγή: Liberal.gr