Σαν σήμερα 30 Δεκεμβρίου: Χαράσσεται η «Πράσινη Γραμμή» στη Λευκωσία

Στις 30 Δεκεμβρίου 1963 σημειώνεται ένα από τα πρώτα και πιο καθοριστικά βήματα προς τη διαίρεση της Κύπρου. Μετά από εβδομάδες αιματηρών συγκρούσεων μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, συμφωνείται πρώτη κατάπαυση του πυρός στη Λευκωσία και χαράσσεται η λεγόμενη «Πράσινη Γραμμή», που θα γίνει αργότερα συμβολικό και πρακτικό όριο ανάμεσα στις δύο κοινότητες.
Τα επεισόδια που οδήγησαν σε αυτή τη «διχοτόμηση» ξεκινούν γύρω στις 21 Δεκεμβρίου και μένουν στην Ιστορία ως «Ματωμένα Χριστούγεννα» 1963. Βασική αιτία είναι η έκρηξη ενδοκοινοτικής βίας, εν μέρει λόγω της κρίσης του Συντάγματος του 1960, που όριζε δύσκαμπτο σύστημα διακυβέρνησης με ειδικά δικαιώματα και βέτο ανάμεσα στις δύο κοινότητες.
Καθώς οι συγκρούσεις επεκτείνονται και οι απώλειες και στις δύο πλευρές αυξάνονται, οι Βρετανοί επενέβησαν ως εγγυήτρια δύναμη για να σταματήσουν τη βία. Στο πλαίσιο αυτό, πραγματοποιείται η πρώτη προσπάθεια καθορισμού ουδέτερης ζώνης μέσα στη Λευκωσία.
Τη νύχτα της 30ης Δεκεμβρίου, ο Βρετανός στρατηγός Peter Young — επικεφαλής της Βρετανικής Δύναμης — χαράσσει μία γραμμή πάνω σε έναν χάρτη της Λευκωσίας με πράσινο μολύβι, που οριοθετεί τις περιοχές όπου αντιστοιχούν οι δύο κοινότητες και σταματά τις μάχες. Από αυτό το πράσινο σχήμα πήρε το όνομα «Πράσινη Γραμμή».
Αν και αρχικά αντιμετωπίστηκε ως προσωρινός διαχωρισμός των ελληνοκυπριακών και τουρκοκυπριακών κατοικημένων ζωνών, η γραμμή αυτή θα παραμείνει και θα εξελιχθεί σε μονιμότερο σύνορο διαχωρισμού, ειδικά μετά τα γεγονότα του 1974, οπότε επεκτάθηκε και εκτός Λευκωσίας με τη μορφή της σημερινής παρεμβαλλόμενης ζώνης του ΟΗΕ στην Κύπρο, που χωρίζει de facto το νησί.
Σε αυτή την πρώτη μορφή της, η «Πράσινη Γραμμή» λειτουργεί ως γραμμή κατάπαυσης του πυρός ανάμεσα σε γειτονιές που πριν ήταν μικτές ή/και γειτονικές, και πρακτικά αποτυπώνει την αρχή της διχοτόμησης εντός της πρωτεύουσας.