Σοκαριστικά ποσοστά βίας κατά γυναικών βουλευτών στην Ευρώπη – Σχεδόν το 25% έχει υποστεί σεξουαλική βία

Εκτεταμένο είναι το φαινόμενο άσκησης βίας, σεξουαλικής, ψυχολογικής ή άλλης μορφής, στα Ευρωπαϊκά Κοινοβούλια, σύμφωνα με τα αποτελέσματα μελέτης με τίτλο “Από τη θεσμική σιωπή στη θεσμική ευθύνη – Συγκριτική μελέτη Κοινοβουλίων για τη σεξουαλική παρενόχληση”, η οποία εκπονήθηκε από την Επιτροπή Ισότητας των Φύλων στην Απασχόληση και την Επαγγελματική Εκπαίδευση.
Η παρουσίαση της συγκριτικής μελέτης πραγματοποιήθηκε την Τετάρτη στη Βουλή των Αντιπροσώπων από την Πρόεδρο της Επιτροπής, Ελένη Κουζουπή, Δικηγόρο της Δημοκρατίας Α’ στη Νομική Υπηρεσία και όπως προκύπτει το 85,2% των γυναικών βουλευτών που συμμετείχαν στη μελέτη πανευρωπαϊκά δήλωσαν ότι είχαν υποστεί ψυχολογική βία κατά τη διάρκεια της θητείας τους, 46,9% είχε λάβει απειλές θανάτου ή βιασμού ή ξυλοδαρμού, ενώ το 58,2% είχε γίνει στόχος σεξιστικών επιθέσεων στο διαδίκτυο και στα κοινωνικά δίκτυα.
Επίσης, το 67,9% των γυναικών βουλευτών που συμμετείχαν στην έρευνα, είχε γίνει στόχος σχολίων σχετικά με την εξωτερική τους εμφάνιση, το 24,7% είχε υποστεί σεξουαλική βία, 14,8% είχε υποστεί σωματική βία. Οπως προκύπτει από τη μελέτη οι γυναίκες κάτω των 40 ετών υφίσταντο συχνότερα ψυχολογική και σεξουαλική παρενόχληση, ενώ οι γυναίκες βουλευτές που δραστηριοποιούνταν στον αγώνα κατά της ανισότητας των φύλων και της βίας κατά γυναικών ήταν συχνά στόχος επιθέσεων.
Αναφορικά με τις πρακτικές που ακολουθούνται στα κοινοβούλια των κρατών – μελών της ΕΕ για πρόληψη και καταπολέμηση της σεξουαλικής παρενόχλησης, η μελέτη κατέδειξε ότι διαφέρουν από χώρα σε χώρα. Για την κυπριακή Βουλή, επισημαίνεται ότι έχει τεθεί σε ισχύ ο Κώδικας Αρχών και Κανόνων Δεοντολογίας για όλα τα μέλη της, σύμφωνα με τον οποίο κάθε βουλευτής κατά την άσκηση των καθηκόντων του οφείλει να απέχει από συμπεριφορές που, μεταξύ άλλων, ενέχουν σεξιστικό ή προσβλητικό χαρακτήρα.
Συγκεκριμένα, βάσει του κώδικα, δύναται να διερευνηθούν καταγγελίες από την Επιτροπή Δεοντολογίας εναντίον βουλευτών, ανδρών και γυναικών, που υποβάλλονται από πολίτες ή άλλα μέλη της Βουλής σε σχέση με αντιδεοντολογική συμπεριφορά.
Για το κεφάλαιο ασυλία σε σχέση με την περίπτωση της Βουλής των Αντιπροσώπων, σημειώνεται ότι για να αρθεί η βουλευτική ασυλία εάν προκύψει καταγγελία για σεξουαλική παρενόχληση, απαιτείται απόφαση από το Ανώτατο Δικαστήριο.
Στην εκδήλωση της παρουσίασης της μελέτης και στη συζήτηση που ακολούθησε επρόκειτο να συμμετάσχει και η Πρόεδρος της Βουλής, Αννίτα Δημητρίου, η οποία ωστόσο, λόγω έκτακτης υποχρέωσης δεν παρέστη. Τον χαιρετισμό της, ανέγνωσε εκ μέρους της, ο Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής της Βουλής, Ανδρέας Χριστοδούλου.
Η Πρόεδρος της Βουλής στον χαιρετισμό της είπε ότι “η κουλτούρα που κυριαρχεί σε πολλούς χώρους εργασίας σήμερα είναι μια κουλτούρα σιωπής και η σεξουαλική παρενόχληση ευδοκιμεί σε αυτά τα περιβάλλοντα, ενώ τα φαινόμενα σεξουαλικής παρενόχλησης στους χώρους εργασίας δεν περιορίζονται μόνο στον θύτη και το θύμα, αλλά έχουν σοβαρές επιπτώσεις και για τον ίδιο τον οργανισμό”.
Πρόσθεσε ότι η εκπαίδευση όλων των εργαζομένων και των εργοδοτών σχετικά με το εν λόγω θέμα, η πρόληψη, η αντιμετώπιση καταχρηστικών συμπεριφορών, καθώς και η επιβολή αυστηρών κυρώσεων στους θύτες, συνιστούν επιτακτική ανάγκη.
Στον χαιρετισμό της σημείωσε ότι “τα κοινοβούλια ως δημοκρατικοί θεσμοί έχουν πρώτιστα την πολιτική υποχρέωση να διασφαλίσουν και να εφαρμόσουν τις συστάσεις των διεθνών οργανισμών για τη λήψη των απαραίτητων νομοθετικών και άλλων μέτρων προς υιοθέτηση και εφαρμογή αποτελεσματικών, περιεκτικών και συντονισμένων πολιτικών, ώστε να προσφέρουν την απάντηση στην πρόληψη και την καταπολέμηση όλων των μορφών βίας”.
Όσον αφορά στη Βουλή των Αντιπροσώπων, η κ. Δημητρίου, παρέθεσε τις ενέργειες στις οποίες έχει προβεί προς τον σκοπό αυτό λέγοντας ότι τον Φεβρουάριο του 2021 η Βουλή με απόφασή της ενέκρινε τον Κώδικα Αρχών και Κανόνων Δεοντολογίας για τα Μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων.
Σύμφωνα με τις πρόνοιες του κώδικα, ο βουλευτής οφείλει να ασκεί τα καθήκοντά του με σεβασμό προς όλα τα μέλη της Βουλής και τους συνεργάτες αυτών και προς τα μέλη του προσωπικού της Βουλής και απέχει από συμπεριφορά που υποκινεί τη βία ή το μίσος ή που ενέχει απειλητικό, υβριστικό, σεξιστικό, ρατσιστικό ή προσβλητικό χαρακτήρα και από αναφορές ή δηλώσεις που υποκρύπτουν μισαλλοδοξία ή προσπάθεια μείωσης της προσωπικότητας ή της αξιοπρέπειας.
Οπως είπε η Πρόεδρος της Βουλής, “ο εν λόγω κώδικας προβλέπει επίσης τη σύσταση της Επιτροπής Δεοντολογίας, η οποία είναι επταμελής και εκλέγεται από την ολομέλεια της Βουλής κατά την έναρξη κάθε βουλευτικής περιόδου, τη διαδικασία διερεύνησης καταγγελιών ή αυτεπάγγελτης διερεύνησης περιστατικού από την Επιτροπή Δεοντολογίας, καθώς και τις κυρώσεις που μπορεί να επιβληθούν”.
Οι κυρώσεις περιλαμβάνουν “την προφορική επίπληξη, τη γραπτή επίπληξη, τη μομφή για αντιδεοντολογική ή ανάρμοστη συμπεριφορά, την κλήση του βουλευτή προς δημόσια απολογία από το βήμα της ολομέλειας και την κλήση του προς έγγραφη απολογία και επανόρθωση έναντι του προσβληθέντος”.
Επιπροσθέτως των πιο πάνω, η Βουλή, είπε η Πρόεδρός της, “αναγνωρίζοντας τη σημασία ενός υγιούς εργασιακού περιβάλλοντος και την ανάγκη θεμελίωσης κουλτούρας που να προάγει την ισότητα των φύλων και την εξάλειψη των έμφυλων διακρίσεων, το 2021 όρισε Λειτουργό Ισότητας και πρόσφατα προέβη στη σύσταση Επιτροπής Ισότητας, υποχρέωση που προκύπτει από τις πρόνοιες του Κώδικα Πρακτικής για την Πρόληψη και Αντιμετώπιση της Παρενόχλησης και της Σεξουαλικής Παρενόχλησης στη Δημόσια Υπηρεσία”.
Εξήγησε ότι “η πιο πάνω επιτροπή είναι επιφορτισμένη, μεταξύ άλλων, με την παρακολούθηση της εφαρμογής του Κώδικα Πρακτικής και τη σχετική ενημέρωση του/της Προέδρου της Βουλής, την πραγματοποίηση προγραμμάτων εκπαίδευσης και επιμόρφωσης των εργαζομένων για την εφαρμογή του Κώδικα Πρακτικής, την υποβολή εισηγήσεων προς τον/την Πρόεδρο της Βουλής για τα μέτρα που κρίνονται αναγκαία για σκοπούς βελτίωσης της διοργάνωσης των πιο πάνω προγραμμάτων και την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητάς τους”.
Η Πρόεδρος της Βουλής καταλήγοντας ανέφερε ότι είναι στις προτεραιότητες του κοινοβουλίου “η εξέταση της αναθεώρησης και του εκσυγχρονισμού του Κανονισμού της Βουλής και του εν λόγω Κώδικα Αρχών και Κανόνων Δεοντολογίας για τα μέλη του”.
Παρούσες στη συζήτηση ήταν οι βουλευτές Σάββια Ορφανίδου, του ΔΗΣΥ και Αλεξάνδρα Ατταλίδου του Volt. Η κ. Ατταλίδου αναφέρθηκε στη σημασία που έχουν οι συνθήκες προστασίας των θυμάτων βίας ώστε να προχωρήσουν σε καταγγελία αφού έχει παρατηρηθεί ότι όσες γυναίκες τολμούν να προβούν σε καταγγελία για άσκηση βίας εναντίον τους μετά έχουν να αντιμετωπίσουν πίεση, απομόνωση, στερούνται προαγωγής στην εργασία τους και στον ιδιωτικό τομέα εξαναγκάζονται ακόμα και σε παραίτηση. “Προτιμούν την σιωπή από τον διασυρμό” είπε η βουλευτής.
Η κ. Ορφανίδου ευχαρίστησε την Επιτροπή Ισότητας για την εκπόνηση της μελέτης, καθώς και την Πρόεδρο της Βουλής, η οποία στήριξε αυτή την πρωτοβουλία και αναφέρθηκε στη σημασία να γνωρίζουν όλα τα μέλη της Βουλής την ύπαρξη αυτής της επιτροπής τις αρμοδιότητες και συστάσεις της.
Σε σύντομη παρέμβασή της η Επίτροπος Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Μαρία Στυλιανού – Λοττίδη είπε ότι υπήρξε ευόδωση σε αρκετές καταγγελίες που υποβλήθηκαν στο Γραφείο της κάτι που είχε ως αποτέλεσμα τη λήψη διορθωτικών μέτρων και μέτρων αποκαταστάσης, εκεί όπου σημειώθηκε το περιστατικό άσκησης βίας. Σημείωσε και την σημαντικότητα που έχει η πολύπλευρη στήριξη των θυμάτων βίας από αρμόδιους αξιωματούχους και την κοινωνία.