Στεγαστικά σχέδια: Όλες οι επιλογές, οι δικαιούχοι και τα κριτήρια

Με μια πληθώρα σχεδίων, το κράτος διαθέτει στους πολίτες ευκαιρίες και επιλογές, για ενίσχυση της στεγαστικής πολιτικής με ένα συνδυασμό άμεσων και μακροπρόθεσμων μέτρων που στοχεύουν στην αύξηση της προσφοράς κατοικιών, στη συγκράτηση των τιμών και στην ενίσχυση ευάλωτων ομάδων.
Ο Υπουργός Εσωτερικών Κωνσταντίνος Ιωάννου, μιλώντας στην εκπομπή Alpha Ενημέρωση, παρουσίασε την πρόοδο, τις βελτιώσεις και τις νέες εξαγγελίες που αλλάζουν τον χάρτη της στεγαστικής πολιτικής.
Build to Rent & νέα εργαλεία για την αγορά
Κεντρικό εργαλείο παραμένει το Build to Rent, το οποίο προσφέρει πρόσθετο συντελεστή δόμησης έως 45% σε αναπτύξεις που παραχωρούν τις επιπλέον κατοικίες ως προσιτά ενοίκια. Το πρόγραμμα εκτιμάται ότι θα φέρει στην αγορά σχεδόν 2.000 νέες μονάδες, εκ των οποίων 258 προσιτές, ενώ έχουν ήδη εισρεύσει €11 εκατ. στο Ταμείο Προσιτής Στέγης. Παράλληλα, προωθείται νέο σχέδιο για συλλογική διαμονή εργαζομένων τρίτων χωρών, δίνοντας στις επιχειρήσεις πιο ευέλικτους πολεοδομικούς όρους για στέγαση προσωπικού.
Ανακαίνιση αδρανών κατοικιών – νέες παρεμβάσεις
Το σχέδιο επιδότησης ανακαίνισης κενών κατοικιών (15–35 χιλ. ευρώ) παρουσίασε χαμηλή συμμετοχή. Σύμφωνα με τον Υπουργό, τα εμπόδια αφορούν κυρίως την έλλειψη συνεργείων, τα κληρονομικά ζητήματα και την απροθυμία ιδιοκτητών να εμπλακούν. Αναμένονται αλλαγές στις αρχές του 2026, πιθανότατα με αυξημένες χορηγίες και πιο απλές διαδικασίες.
Ο ΚΟΑΓ ως επιχειρησιακός βραχίονας
Ο Οργανισμός Αναπτύξεως Γης αναλαμβάνει πλέον κεντρικό ρόλο με 180 νέα διαμερίσματα φέτος 260 το 2026.
Ο ΚΟΑΓ χρηματοδοτείται τόσο από το κράτος όσο και από τα έσοδα των στεγαστικών κινήτρων, επιταχύνοντας την εκτέλεση μεγάλου όγκου έργων.
Σχέδια ενίσχυσης αγοραστικής δυνατότητας
Το στεγαστικό σχέδιο για ορεινές–ακριτικές περιοχές παραμένει ιδιαίτερα δημοφιλές, προσφέροντας 20–95 χιλ. ευρώ ανάλογα με τα κριτήρια, με 1.900 εγκρίσεις από το 2019. Νέα αναθεώρηση αναμένεται τον Δεκέμβριο.
Αντίστοιχα, το σχέδιο για νέους έως 41 ετών καταγράφει υψηλή ζήτηση, με 1.033 αιτήσεις και 300 εγκρίσεις, ενώ εξετάζεται αύξηση του προϋπολογισμού.
Προσφυγικά και τουρκοκυπριακά ακίνητα
Οι παρεμβάσεις για τους πρόσφυγες έχουν αναθεωρηθεί με νέα εισοδηματικά κριτήρια και πιο αντικειμενικούς κανόνες κατανομής. Το ποσό που δόθηκε την περίοδο 2024–2025 ξεπερνά τα €80 εκατ.. Στα τουρκοκυπριακά ακίνητα εφαρμόζονται πλέον διαφανείς διαδικασίες, με στόχο αύξηση των εσόδων για συντήρηση και ανακαίνιση.
Επιτάχυνση αδειών, 40 μέρες για κατοικίες & πολυκατοικίες
Ένα από τα πιο ουσιαστικά μέτρα είναι η εφαρμογή επιταχυνόμενων αδειών για έργα χαμηλού και μεσαίου ρίσκου. Έχουν ήδη εγκριθεί 1.500 κατοικίες και 260 πολυκατοικίες και εντός 40 ημερών, μειώνοντας σημαντικά τον χρόνο εισόδου νέων μονάδων στην αγορά.
Νέες εξαγγελίες
Ανακοινώθηκαν 500 προσιτές κατοικίες σε κρατική γη, οι οποίες θα διαχειρίζονται με επαγγελματικά πρότυπα μέσω του ΚΟΑΓ. Παράλληλα, το νέο πλαίσιο για στέγαση εργαζομένων αναμένεται να περιορίσει ακατάλληλες συνθήκες διαβίωσης και να μειώσει πιέσεις στην ενοικιαγορά.
Αλλαγές σε πολεοδομικές ζώνες & φορολόγηση αδρανών ακινήτων
Προχωρούν αλλαγές σε τοπικά σχέδια για καλύτερη αξιοποίηση γης και αύξηση επιτρεπόμενου ύψους σε αστικά κέντρα. Στο πλαίσιο της φορολογικής μεταρρύθμισης εξετάζεται η φορολόγηση κενών οικοπέδων και αδρανών κατοικιών, ώστε να ενθαρρυνθεί η αξιοποίησή τους.
Η εικόνα που διαμορφώνεται είναι μία στεγαστική πολιτική σε διαρκή αναπροσαρμογή, με στόχο να αντιμετωπίσει την κρίση όχι με ένα μέτρο, αλλά με ένα σύστημα εργαλείων που καλύπτει τόσο την παραγωγή νέων μονάδων όσο και την ενίσχυση ευάλωτων ομάδων και τη διαφάνεια στη διαχείριση περιουσίας.
Επιπρόσθετα των πιο πάνω στην ιστοσελίδα του κράτους, σχετικά με τη Νέα Ενιαία Στεγαστική Πολιτική κατά τον τελευταίο χρόνο έχουν ανακοινωθεί τα εξής:
Προσφυγική Στεγαστική Πολιτική και στήριξη Εκτοπισθέντων
Σημαντικές αλλαγές έχουν έρθει από 1η Ιανουαρίου 2025 στα στεγαστικά σχέδια που αφορούν πρόσφυγες και εκτοπισθέντες. Η αναθεώρηση αφορά όλα τα σχέδια της Υπηρεσίας Μέριμνας και Αποκατάστασης Εκτοπισθέντων (ΥΜΑΠΕ), με στόχο πιο δίκαια, ρεαλιστικά και λειτουργικά κριτήρια.
Οι αλλαγές αφορούν αύξηση εισοδηματικών κριτηρίων κατά €5.000 οριζόντια για όλες τις κατηγορίες, διευρύνοντας ουσιαστικά τον αριθμό των δικαιούχων για στεγαστικά σχέδια ανέγερσης και αγοράς κατοικίας. Προστέθηκε επίσης, νέος κανόνας για μικρές υπερβάσεις εισοδημάτων. Σε περίπτωση υπέρβασης των εισοδηματικών ορίων έως 10%, η αίτηση πλέον εγκρίνεται, εφόσον πληρούνται τα υπόλοιπα κριτήρια. Παράλληλα, λαμβάνεται υπόψη νέος τρόπος υπολογισμού στο σχέδιο αγοράς κατοικίας.
Επίσης, δίδεται χορηγία σε ζευγάρια όπου ένας είναι μη εκτοπισθείς με την προϋπόθεση ο μη εκτοπισθείς σύζυγος είχε κατοικία αλλά την αποξένωσε τουλάχιστον πέντε χρόνια πριν από τον γάμο ή το σύμφωνο συμβίωσης, το ζευγάρι δικαιούται ολόκληρο το ποσό της στεγαστικής βοήθειας.
Το ύψος της οικονομικής βοήθειας για αγορά/ανέγερση υπολογίζεται με βάση την οικογενειακή σύνθεση.
Μονήρες άτομο: έως €20.000
Ζεύγος: έως €30.000
Οικογένεια με 1–3 τέκνα ή μονογονεϊκή: έως €35.000
Οικογένεια με 4+ τέκνα: έως €40.000
Ύψος βοήθειας για επιδιόρθωση κατοικίας
Μονήρες άτομο: έως €10.000
Οργανική οικογένεια: έως €12.500
Εκκρεμείς αιτήσεις και προσφυγές
Τα νέα κριτήρια τέθηκαν σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2025.
Στεγαστικό Σχέδιο Αναζωογόνησης Ορεινών, Ακριτικών και Μειονεκτικών Περιοχών
Σε μια προσπάθεια να στηρίξει τις κοινότητες που αντιμετωπίζουν δημογραφική συρρίκνωση και γεωγραφική απομόνωση, το Υπουργείο Εσωτερικών ενεργοποιεί από τις 3 Ιουνίου 2024 το Στεγαστικό Σχέδιο Αναζωογόνησης Ορεινών, Ακριτικών και Μειονεκτικών Περιοχών. Το πρόγραμμα, που καλύπτει 279 κοινότητες σε όλη την Κύπρο, στοχεύει στη δημιουργία μόνιμης ιδιοκατοίκησης σε περιοχές που έχουν ανάγκη από πληθυσμιακή και οικονομική ενίσχυση.
Το Σχέδιο προσφέρει οικονομική ενίσχυση που αντιστοιχεί στο 50% της συνολικής δαπάνης για την απόκτηση κατοικίας, με ελάχιστο επιλέξιμο κόστος τις €20.000. Τα ανώτατα ποσά χορηγίας διαφοροποιούνται ανάλογα με τη σύνθεση της οικογένειας και την περιοχή, δημιουργώντας ένα από τα πιο γενναιόδωρα στεγαστικά κίνητρα των τελευταίων ετών. Συγκεκριμένα, η επιχορήγηση φτάνει:
– Μέχρι €35.000 για μονήρες άτομο
– Μέχρι €45.000 για ζεύγος
– Μέχρι €60.000 για νεαρό ζεύγος κάτω των 41 ετών
– Μέχρι €50.000 για οικογένεια με τέκνα
– Μέχρι €65.000 για νεαρή οικογένεια με τέκνα (με μέλη έως 40 ετών)
– Μέχρι €70.000 για πολύτεκνους
Προβλέπονται επίσης επιπρόσθετες ενισχύσεις:
– Μέχρι €10.000 για άτομα με αναπηρία, για απαραίτητες κατασκευές.
– Μέχρι €25.000 για ειδικές εργασίες στήριξης κατοικιών λόγω δύσκολης μορφολογίας ή κλίσης εδάφους.
Οι αιτήσεις υποβάλλονται αποκλειστικά μέσω των Επαρχιακών Διοικήσεων, από τις 3 Ιουνίου 2024 έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025, με σειρά προτεραιότητας βάσει της ημερομηνίας παραλαβής.
Στεγαστικό Σχέδιο Αναζωογόνησης Συγκεκριμένων Περιοχών Υπαίθρου
Πρόκειται για ένα στοχευμένο πρόγραμμα στήριξης της υπαίθρου το οποίο καλύπτει 107 κοινότητες και τμήμα της οικιστικής περιοχής της Πύλας, περιοχές που δεν εντάσσονται στο αντίστοιχο πρόγραμμα για ορεινές, ακριτικές και μειονεκτικές ζώνες. Με αυτόν τον τρόπο, η στεγαστική πολιτική του κράτους καλύπτει πλέον το σύνολο των κοινοτήτων της κυπριακής υπαίθρου, χωρίς εξαιρέσεις.
Ο στόχος του προγράμματος είναι η ενίσχυση της μόνιμης ιδιοκατοίκησης σε περιοχές που παρουσιάζουν σημάδια πληθυσμιακής στασιμότητας ή υποχώρησης. Το κράτος καλύπτει το 50% της συνολικής δαπάνης για απόκτηση κατοικίας, με ελάχιστο επιλέξιμο κόστος τις €20.000. Τα ανώτατα ποσά χορηγίας διαμορφώνονται ως εξής:
– Μέχρι €15.000 για μονήρες άτομο ή οικογένεια έως 3 ατόμων (περιλαμβανομένης μονογονεϊκής οικογένειας)
– Μέχρι €20.000 για οικογένεια 4 ατόμων και άνω (περιλαμβάνονται και μονογονεϊκές οικογένειες)
Για άτομα με αναπηρία προβλέπεται πρόσθετη ενίσχυση έως €10.000, ώστε να καλύπτονται αναγκαίες προσαρμογές ή ειδικές εργασίες στην κατοικία.
Στήριξη Κατοίκων Ορεινών και Απομακρυσμένων Περιοχών
Με δύο ξεχωριστά, αλλά συμπληρωματικά σχέδια, το Υπουργείο Εσωτερικών επιχειρεί να στηρίξει τους κατοίκους των ορεινών και απομακρυσμένων κοινοτήτων. Τα σχέδια εφαρμόζονται κατόπιν αποφάσεων του Υπουργικού Συμβουλίου και αφορούν αποκλειστικά μόνιμους κατοίκους που διαμένουν σταθερά στις κοινότητές τους τα τελευταία δύο χρόνια.
Α. Σχέδιο Οικονομικής Βοήθειας για Κατοίκους Ορεινών Περιοχών (2025)
Το πρώτο μέρος του προγράμματος αφορά κατοίκους κοινοτήτων σε υψόμετρο 600 μέτρων και άνω, με στόχο να αντισταθμιστεί το υψηλότερο κόστος ζωής σε ορεινές ζώνες.
Δικαιούχοι είναι Κύπριοι και Ευρωπαίοι πολίτες που:
– διαμένουν μόνιμα σε ιδιόκτητη ή ενοικιαζόμενη κατοικία σε ορεινή κοινότητα,
– ζουν εκεί όλο το χρόνο για τουλάχιστον δύο έτη.
Η ετήσια οικονομική ενίσχυση υπολογίζεται ως εξής:
– €175 για κοινότητες 600–800 μ.
– €225 για κοινότητες 801–1000 μ.
– €260 για κοινότητες άνω των 1000 μ.
Επιπλέον:
– €165 για κάθε συνταξιούχο μέλος (άνω των 65),
– €165 για κάθε μη συνταξιούχο άτομο του νοικοκυριού.
Β. Σχέδιο Οικονομικής Βοήθειας για Κατοίκους Απομακρυσμένων Περιοχών (2025)
Το δεύτερο μέρος αφορά κατοίκους περιοχών που βρίσκονται σε μεγάλη απόσταση από αστικά κέντρα και συχνά αντιμετωπίζουν δυσκολία πρόσβασης σε βασικές υπηρεσίες και εργασία.
Δικαιούχοι είναι μόνιμοι κάτοικοι που:
– ζουν σε κοινότητα 40+ χλμ από αστικό κέντρο, ή
– σε κοινότητα 30–39 χλμ και ταυτόχρονα σε υψόμετρο ≥700 μ.,
– διαμένουν εκεί συνεχόμενα για τουλάχιστον δύο έτη,
– εργάζονται (ανεξαρτήτως τόπου εργασίας).
Η ενίσχυση δίνεται ανά μη συνταξιούχο ενήλικο εργαζόμενο μέλος του νοικοκυριού:
– €300 ετησίως για απόσταση 40–59 χλμ ή 30–39 χλμ με υψόμετρο ≥700 μ.
– €500 για απόσταση 60–79 χλμ.
– €600 για απόσταση ≥80 χλμ.
Τα δύο σχέδια λειτουργούν ως κρίσιμο δίχτυ στήριξης για όσους επιλέγουν να ζουν σε απομονωμένες ή ορεινές περιοχές, προσφέροντας αναγνώριση των καθημερινών δυσκολιών και ουσιαστική οικονομική ενίσχυση για να παραμείνουν ενεργές και βιώσιμες οι κοινότητες της υπαίθρου.
Σχέδιο «Ανακαινίζω – Ενοικιάζω»
Πρόκειται για μια από τις πιο στοχευμένες παρεμβάσεις της στεγαστικής πολιτικής, που επιχειρεί να συνδέσει την αξιοποίηση εγκαταλελειμμένων ή αδρανών κατοικιών και την παροχή προσιτού ενοικίου σε νοικοκυριά χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος.
Ο κεντρικός σκοπός του Σχεδίου είναι να παρακινήσει τους ιδιοκτήτες κενών, αδρανών ή μη αξιοποιούμενων οικιστικών μονάδων να τις ανακαινίσουν, ώστε να διατεθούν κατόπιν στην αγορά ενοικίου σε προκαθορισμένο προσιτό ύψος. Για τον σκοπό αυτό, το κράτος παρέχει οικονομική ενίσχυση μέσω χορηγίας που καλύπτει μέρος του κόστους ανακαίνισης ή αναβάθμισης της κατοικίας, στη βάση των όρων και κριτηρίων του Σχεδίου.
Προθεσμίες Υποβολής Αιτήσεων
Ιδιοκτήτες οικιστικών μονάδων: Από 15 Νοεμβρίου 2024 έως 31 Δεκεμβρίου 2025
Ενδιαφερόμενοι ενοικιαστές: Από 15 Ιανουαρίου 2025 έως 31 Δεκεμβρίου 2025
Όλες οι αιτήσεις υποβάλλονται αποκλειστικά μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας «Προσιτή Στέγη» στη διεύθυνση: www.prositistegi.cy
Σχέδιο για Παραγωγή Μονάδων Προσιτής Στέγης από τον ΚΟΑΓ
Στο πλαίσιο του αναπτυξιακού του προγράμματος, ΚΟΑΓ προχωρά σε μια σειρά έργων που στοχεύουν να αυξήσουν ουσιαστικά την προσφορά κατοικιών σε προσιτές τιμές, τόσο για αγορά όσο και για ενοικίαση.
Παράλληλα με τη δυνατότητά του να χρηματοδοτεί έργα με ίδια κεφάλαια ή άλλους πόρους, ο ΚΟΑΓ έχει αναλάβει τη διαχείριση στεγαστικών σχεδίων που εξαγγέλλει το Υπουργείο Εσωτερικών, λειτουργώντας ως βασικός φορέας υλοποίησης της στεγαστικής στρατηγικής του κράτους.
Στο πλαίσιο αυτό, ο ΚΟΑΓ προχωρά σε:
1. Ανέγερση άνω των 200 οικιστικών μονάδων για πώληση
Οι μονάδες αυτές θα διατεθούν μέσω του Σχεδίου Στέγασης Μέτρια Αμειβομένων (ΣΣΜΑ), δίνοντας τη δυνατότητα σε νοικοκυριά μεσαίων εισοδημάτων να αποκτήσουν κατοικία σε τιμές χαμηλότερες από την αγορά.
2. Ανέγερση 138 μονάδων για προσιτό ενοίκιο
Οι κατοικίες αυτές θα προσφέρονται σε καθορισμένο προσιτό ενοίκιο, εξυπηρετώντας άμεσα τις ανάγκες των νοικοκυριών που δυσκολεύονται να ανταποκριθούν στο κόστος στέγασης.
Για το έργο αυτό, ο ΚΟΑΓ θα λάβει κρατική χρηματοδότηση ύψους €16 εκατομμυρίων.
3. Διαχωρισμό και διάθεση περίπου 100 οικοπέδων
Ο Οργανισμός προχωρά στη δημιουργία νέων οικοπέδων κατάλληλων για ανέγερση κατοικιών, τα οποία θα διατεθούν προς πώληση, ενισχύοντας περαιτέρω την πρόσβαση σε γη για οικογένειες και νέους.
Σχέδιο Διάθεσης Οικοπέδων σε Οικογένειες στη βάση Εισοδηματικών Κριτηρίων
Πρόκειται για σχέδιο για οικογένειες που πληρούν συγκεκριμένα εισοδηματικά κριτήρια. Το Σχέδιο αποσκοπεί στην παραχώρηση γης σε νοικοκυριά που επιθυμούν να αποκτήσουν ιδιόκτητη κατοικία, ενισχύοντας παράλληλα την ανάπτυξη κοινοτήτων της υπαίθρου, των ορεινών, απομακρυσμένων και μειονεκτικών περιοχών.
Με συνολικό προϋπολογισμό €6 εκατομμυρίων, το Σχέδιο στοχεύει στη δημιουργία τουλάχιστον 300 οικοπέδων μέσω διαχωρισμών. Παράλληλα, προχωρά άμεσα και η διάθεση περίπου 500 αδιάθετων οικοπέδων από προηγούμενους διαχωρισμούς.
Ως δικαιούχοι ορίζονται οργανικές οικογένειες (με ή χωρίς παιδιά), με βάση εισοδηματικά κριτήρια και προτεραιότητα που σχετίζεται με τη σύνθεση και τον τόπο διαμονής.
Εισοδηματικά κριτήρια
Ζεύγος ή μονογονεϊκή οικογένεια: έως €45.000
Οικογένεια 3 ατόμων: έως €50.000
Οικογένεια 4 ατόμων: έως €55.000**
Οικογένεια 5+ ατόμων: έως €65.000
Σχέδιο Στεγαστικής Επιδότησης Νεαρών Ζευγαριών ή/και Νέων μέχρι 41 ετών
Το Σχέδιο Στεγαστικής Επιδότησης Νεαρών Ζευγαριών και Νέων έως 41 ετών, είναι ένα πρόγραμμα που αποτελεί κεντρικό άξονα της στεγαστικής πολιτικής του κράτους. Στόχος του Σχεδίου είναι να στηρίξει νέους ανθρώπους και νέες οικογένειες στη δύσκολη προσπάθεια απόκτησης πρώτης κατοικίας, προσφέροντας οικονομική ενίσχυση και πιο ευέλικτους όρους συμμετοχής.
Το πρόγραμμα απευθύνεται σε νεαρά ζευγάρια με ή χωρίς παιδιά, νεαρές μονογονεϊκές οικογένειες και νέους μονήρεις, έως 41 ετών, που επιθυμούν να αποκτήσουν κατοικία έως 150 τ.μ. σε περιοχές που καθορίζονται ρητά στην Προκήρυξη. Η νέα πρόσκληση φιλοδοξεί, σε συνδυασμό με την προηγούμενη του 2024, να ωφελήσει συνολικά τουλάχιστον 400 δικαιούχους, με αυστηρή σειρά προτεραιότητας.
Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να προμηθευτούν την Προκήρυξη, τον Οδηγό Εφαρμογής και το Έντυπο Αίτησης μέσω της ειδικής πλατφόρμας: www.housing.moi.gov.cy, της επίσημης ιστοσελίδας του Υπουργείου Εσωτερικών και των Επαρχιακών Διοικήσεων και των γραφείων του Υπουργείου στη Λευκωσία.
Η προηγούμενη περίοδος υποβολής έχει ήδη λήξει, και ενδεχομένως να υπάρξει νέα για όσους πληρούν τα κριτήρια.
Σχέδιο Χτίσιμο για Ενοικίαση (Built to Rent) σε ιδιωτική γη
Πρόκειται για ένα μέτρο που εφαρμόζεται για πρώτη φορά στην Κύπρο και στοχεύει να κινητοποιήσει τον κατασκευαστικό τομέα, αυξάνοντας το διαθέσιμο οικιστικό απόθεμα και δημιουργώντας μονάδες προσιτής στέγης για ενοικίαση.
Το «Built to Rent» απευθύνεται αποκλειστικά σε επαγγελματίες ανάπτυξης γης, στους οποίους προσφέρει ένα ιδιαίτερα ελκυστικό πακέτο κινήτρων. Στην καρδιά του βρίσκεται η παραχώρηση πρόσθετου συντελεστή δόμησης έως και 45%, προκειμένου να κατασκευαστεί μεγαλύτερος αριθμός οικιστικών μονάδων σε σχέση με το επιτρεπόμενο σήμερα.
Το μέτρο αναμένεται να οδηγήσει στην κατασκευή περίπου 800 νέων κατοικιών μέσα στα επόμενα τρία χρόνια.
Για περισσότερες πληροφορίες όλων των πιο πάνω προγραμμάτων, οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να ανατρέξουν στην ιστοσελίδα: https://www.gov.cy/moi/documents/nea-eniaia-stegastiki-politiki/