Συμφωνία-απάντηση στη «Γαλάζια Πατρίδα» – Τι σημαίνει η υπογραφή καθορισμού ΑΟΖ μεταξύ Κυπριακής Δημοκρατίας και Λιβάνου

ΒΗΡΥΤΟΣ-ΑΠΟΣΤΟΛΗ
Στρατηγικής σημασίας η συμφωνία οριοθέτησης αποκλειστικής οικονομικής ζώνης ανάμεσα σε Κυπριακή Δημοκρατία και Λίβανο. Μια συμφωνία η οποία στέλνει μηνύματα με πολλούς αποδέκτες και κυρίως την Τουρκία, για κυριαρχικά δικαιώματα στην Ανατολική Μεσόγειο και συνεργασία. Νίκος Χριστοδουλίδης και Τζοζέφ Αούν μέσα από τη συμφωνία στέλνουν μήνυμα και προς τη Συρία για να ανοίξει συζήτηση οριοθέτησης ΑΟΖ με τις χώρες τους.
Οι δύο πρόεδροι στις δηλώσεις τους φρόντισαν να τονίσουν ότι οι ενέργειές τους δεν αποκλείουν κανένα, απευθύνοντας και πρόσκληση προς όλες τις χώρες της περιοχής να συνεργαστούν.
Η επόμενη μέρα της συμφωνίας
Η επίσκεψη και οι συνομιλίες του Νίκου Χριστοδουλίδη στο Μπάμπντα κράτησαν γύρω στις 3 ώρες. Άφησαν ωστόσο ένα σημαντικό αποτύπωμα που πάει πέραν από τη συμφωνία που υπογράφηκε.
Η οριοθέτηση ΑΟΖ: Μετά από παλινδρομήσεις που κράτησαν για 18 χρόνια, τελικά προχώρησε η υπογραφή συμφωνίας οριοθέτησης ΑΟΖ Κυπριακής Δημοκρατίας και Λιβάνου. Η συμφωνία υπογράφηκε από λιβανικής πλευράς από τον υπουργό Δημοσίων Έργων και Μεταφορών, Φαγιέζ Ρασάμνι (ο οποίος ηγήθηκε της διαπραγματευτικής ομάδας του Λιβάνου κατά τις συζητήσεις με την Κύπρο), στην παρουσία του Προέδρου της χώρας, όπως έπραξε και στην περίπτωση της οριοθέτησης Λιβάνου – Ισραήλ. Η υπογραφή από μέρους του υπουργού σημαίνει πως η συμφωνία δεν χρειάζεται να πάει στη Βουλή για τελική έγκριση και μπαίνει σε ισχύ.
Ηλεκτρική διασύνδεση: Οι δύο χώρες απευθύνθηκαν προς την Παγκόσμια Τράπεζα για την ετοιμασία μελέτης για ηλεκτρική διασύνδεση ανάμεσα σε Κύπρο και Λίβανο. Στη διάρκεια των συζητήσεων που προηγήθηκαν, αυτό που καταγράφηκε σε Λευκωσία και Βηρυτό είναι το ενδιαφέρον από χώρες του Κόλπου για να χρηματοδοτήσουν το έργο.
Οριοθέτηση ΑΟΖ και με Συρία: Ανοίγει τον δρόμο για να προχωρήσουν δύο παράλληλες συζητήσεις από πλευράς Κύπρου και Λιβάνου για οριοθέτηση των αποκλειστικών οικονομικών ζωνών με τη Συρία.
Στρατιωτική ενίσχυση: Στο πλαίσιο των συμφωνηθέντων θα ενισχυθούν οι ένοπλες δυνάμεις του Λιβάνου για να μπορούν να εγγυηθούν την ασφάλεια της χώρας. Η ενίσχυση θα είναι τόσο από πλευράς Κύπρου όσο και από την ΕΕ.
Ευρωπαϊκά projects: Μέσα στο πλαίσιο της Μεσογειακής Συμφωνίας που θα ανακοινωθεί στη διάρκεια της Κυπριακής Προεδρίας ΕΕ θα προωθηθούν διάφορα ευρωπαϊκά προγράμματα στον Λίβανο.
Συνεκμετάλλευση κοιτασμάτων: Οι δύο χώρες θα αρχίσουν τη συζήτηση για συμφωνία συνεκμετάλλευσης για ενδεχόμενα κοιτάσματα που μπορεί να επεκτείνονται στις δύο ΑΟΖ.
Αποδέσμευση μισού δισ.: Θα προχωρήσει η αποδέσμευση μισού δισεκατομμυρίου ευρώ από την Ευρωπαϊκή Ένωση προς τον Λίβανο. Η βοήθεια είναι ύψους ενός δισεκατομμυρίου.
Κλείνουν συμφωνίες: Η Κύπρος θα αναλάβει προσπάθειες εντός της ΕΕ έτσι ώστε στη διάρκεια της Προεδρίας της να κλείσουν οι διαπραγματεύσεις για την στρατηγική και τη συνολική συμφωνία Κύπρου και Λιβάνου.
Ο ρόλος των ΗΠΑ: Οι Αμερικανοί εμφανίζονται να είναι υπέρ της συμφωνίας Κύπρου και Λιβάνου, καθώς θεωρούν ότι οι εξελίξεις αυτές ενισχύουν τόσο τον ίδιο τον Λίβανο όσο και τον Πρόεδρο Αούν, ενώ την ίδια ώρα αποδυναμώνει τη Χεζμπολάχ. Η θετική προσέγγιση της Ουάσιγκτον ανοίγει και τον δρόμο για ενδεχόμενο ενεργειακό ενδιαφέρον από αμερικανικές εταιρείες.
Πλήγμα στη «Γαλάζια Πατρίδα»
Η υπογραφή της Συμφωνίας αναβαθμίζει ουσιαστικά τα κυριαρχικά δικαιώματα της Κύπρου επί της ΑΟΖ της, ενισχύει το συνολικό πλαίσιο ενεργειακής ασφάλειας και διασυνδεσιμότητας στην περιοχή και λειτουργεί ως πυλώνας σταθερότητας σε μια περίοδο αυξημένων προκλήσεων. Αποτελεί επίσης ένα ξεκάθαρο πολιτικό μήνυμα για την ικανότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας να συνάπτει συμφωνίες με τους γείτονές της στη βάση του διεθνούς δικαίου και του αμοιβαίου σεβασμού.
Οι χθεσινές εξελίξεις αλλά και μια πιθανή συμφωνία των δύο χωρών με τη Συρία, πλήττει σοβαρά την τουρκική «Γαλάζια Πατρίδα». Όπως χαρακτηριστικά αναφέρθηκε από διπλωματικούς κύκλους, με τις εξελίξεις αυτές δέχεται ιδιαίτερο πλήγμα η τουρκική επεκτατική πολιτική στην Ανατολική Μεσόγειο μέσω της συμφωνίας Κύπρου – Λιβάνου, εάν ληφθεί υπόψη ότι από το 2007 η Άγκυρα επιτύγχανε μέσω του λιβανικού κοινοβουλίου να μπλοκάρει τη συμφωνία οριοθέτησης ΑΟΖ.
Κοινό αίτημα προς Παγκόσμια Τράπεζα
Οι δύο πρόεδροι χαιρέτισαν τον διάλογο που έχει ήδη ξεκινήσει για την ηλεκτρική διασύνδεση Κύπρου – Λιβάνου. Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ανακοίνωσε ότι «Κύπρος και Λίβανος αποτάθηκαν από κοινού προς την Παγκόσμια Τράπεζα, για ετοιμασία σχετικής μελέτης σκοπιμότητας» για το συγκεκριμένο έργο.
Όπως εξήγησαν κυβερνητικές πηγές μιλώντας στον «Φ», η ενεργειακή σχέση Κύπρου – Λιβάνου ενισχύεται περαιτέρω και με τη συζήτηση για ηλεκτρική διασύνδεση, η οποία αποτελεί στρατηγικού χαρακτήρα έργο για τον ηλεκτρισμό και την ευρύτερη ενεργειακή σταθερότητα της περιοχής.
Σημειώνεται πως κατά την πρόσφατη επίσκεψη του υπουργού Ενέργειας του Λιβάνου στην Κύπρο, συζητήθηκαν τεχνικές πτυχές εντός αυτού του πλαισίου. Συμφωνήθηκε ήδη η σύσταση τεχνικών ομάδων, καθώς και η από κοινού υποβολή αιτήματος προς την Παγκόσμια Τράπεζα για μελέτη σκοπιμότητας του έργου.
- Από πλευράς Λευκωσίας τονίζεται η προώθηση ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου – Λιβάνου- υποβολή κοινής πρότασης για μελέτη επί του έργου στον επόμενο κατάλογο μελετών ηλεκτρικών διασυνδέσεων, του Οργανισμού Μεσογειακών Διαχειριστών Ηλεκτρικής Ενέργειας (MED-TSO).
- Παράλληλα, προχωρεί το έργο του υποθαλάσσιου τηλεπικοινωνιακού καλωδίου CADMOS-2, που θα ποντιστεί στις αρχές του 2026.
Τι είπαν Χριστοδουλίδης-Αούν μετά τη συνάντηση στο Μπάμπντα
Στην στρατηγική σημασία που έχει για τις σχέσεις Κύπρου και Λιβάνου, αναφέρθηκαν οι πρόεδροι Νίκος Χριστοδουλίδης και Τζοζέφ Αούν, ευθύς μετά την υπογραφή συμφωνίας οριοθέτησης αποκλειστικής οικονομικής ζώνης ανάμεσα στις δύο χώρες. Με την υπογραφή της συμφωνίας κλείνει μια εκκρεμότητα δύο δεκαετιών.
Χριστοδουλίδης: Ορόσημο στρατηγικής σημασίας για τις σχέσεις των δύο χωρών
Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης χαρακτήρισε την υπογραφή της Συμφωνίας Οριοθέτησης της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης, μεταξύ της Κύπρου και του Λιβάνου, «ορόσημο στρατηγικής σημασίας το οποίο επισφραγίζει, με τον πλέον ξεκάθαρο τρόπο, το επίπεδο των σχέσεών μας».
Ο ΠτΔ υπογράμμισε ότι η Συμφωνία «ενισχύει ουσιαστικά τις προοπτικές συνεργασίας σε κρίσιμους τομείς, όπως η ενέργεια και οι υποδομές. Παρέχει παράλληλα την αναγκαία νομική και οικονομική βεβαιότητα και ασφάλεια σε δυνητικούς επενδυτές, ενισχύοντας την ίδια στιγμή την προσπάθεια των δύο χωρών για περαιτέρω ανάπτυξη των ενεργειακών μας προγραμμάτων».
Ταυτόχρονα, σημείωσε ότι η συμφωνία ενισχύει τις προοπτικές ενεργειακής συνεργασίας στην Ανατολική Μεσόγειο, προς όφελος των πολιτών, αλλά και την προοπτική της περιοχής να λειτουργήσει ως εναλλακτικός ενεργειακός διάδρομος για την Ευρώπη.
Αούν: Η συμφωνία ανοίγει δρόμο για εξερεύνηση θαλάσσιων πόρων
Ο Πρόεδρος του Λιβάνου, Τζοζέφ Αούν, δήλωσε μετά την υπογραφή ότι με τη συμφωνία ανοίγει ο δρόμος για την εξερεύνηση των θαλάσσιων πόρων των δύο χωρών. Απευθυνόμενος στον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη, τόνισε:
- «Βρισκόμαστε εδώ για να τιμήσουμε την ολοκλήρωση της οριοθέτησης της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης μεταξύ των δύο χωρών μας. Αυτό θα επιτρέψει τόσο στον Λίβανο όσο και στην Κύπρο να ξεκινήσουν την εξερεύνηση των αντίστοιχων θαλάσσιων πόρων τους και θα ενισχύσει, επίσης, τη συνεργασία μεταξύ των χωρών μας σε αυτό το επίπεδο». Υπογράμμισε ότι «η συνεργασία μας δεν στοχοποιεί κανέναν, ούτε αποκλείει κανέναν. Δεν αποσκοπεί στο να εμποδίσει τον δρόμο οποιουδήποτε φίλου ή εταίρου. Αντιθέτως, θέλουμε αυτή η συμφωνία να αποτελέσει το θεμέλιο μιας διεθνούς συνεργασίας που επιθυμούμε να επεκτείνουμε σε ολόκληρη την περιοχή μας, ώστε να προσφέρουμε σταθερότητα και ευημερία σε όλες τις χώρες και τους λαούς μας».
Γι’ αυτό, συνέχισε, «απευθύνουμε ανοιχτά και ειλικρινά πρόσκληση για συνέχιση αυτής της θαλάσσιας συνεννόησης με όλα τα μέρη που επιδιώκουν συνεργασία και ευημερία για όλους τους πολίτες μας».