Σύμβαση ΑμεΑ: Η Επίτροπος ζητά πλήρη σεβασμό του δικαιώματος στην εκπαίδευση – Παρέμβαση για απόφαση αλλαγής φοίτησης δύο παιδιών

Στο δικαίωμα των παιδιών με αναπηρία στην πρόσβαση σε ποιοτική, συμπεριληπτική εκπαίδευση χωρίς οποιαδήποτε διάκριση λόγω της αναπηρίας τους αναφέρεται η Μαρία Στυλιανού Λοττίδη, Επίτροπος Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, ως Ανεξάρτητος Μηχανισμός για την προώθηση, προστασία και παρακολούθηση της εφαρμογής της Σύμβασης για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες σε Εκθεση που εξέδωσε για το δικαίωμα δύο παιδιών με αναπηρία στην εκπαίδευση.
Συγκεκριμένα, η Παγκύπρια Οργάνωση Γονέων και Φίλων Παιδιών με αναπηρία υπέβαλε στο Γραφείο παράπονο, ημερομηνίας 04 Σεπτεμβρίου 2025, το οποίο στρεφόταν κατά της απόφασης της Επαρχιακής Επιτροπής Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης (Ε.Ε.Ε.Α.Ε.) Λεμεσού, ημερομηνίας 03 Σεπτεμβρίου 2025, για αλλαγή πλαισίου φοίτησης δύο παιδιών με αναπηρίες.
Ο Επίτροπος Διοικήσεως και Προστασίας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων , στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων που του έχουν δοθεί, ως Ανεξάρτητος Μηχανισμός για την προώθηση, προστασία και παρακολούθηση της εφαρμογής της Σύμβασης του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρίες αναφέρει ότι έχει ταχθεί υπέρ της ενιαίας εκπαίδευσης, υπερασπιζόμενο το δικαίωμα των παιδιών με αναπηρία στην πρόσβαση σε ποιοτική, συμπεριληπτική εκπαίδευση χωρίς οποιαδήποτε διάκριση λόγω της αναπηρίας τους.
Στα πλαίσια αυτά, προσθέτει, έχουμε ταχθεί ενάντια στη θέσπιση ή διατήρηση οποιωνδήποτε αυθαίρετων διαχωρισμών και έχουμε προτάξει την παροχή εύλογων προσαρμογών, οι οποίες θα ανταποκρίνονται στις εξατομικευμένες ανάγκες των μαθητών και μαθητριών με αναπηρίες και που θα έχουν στο επίκεντρό τους το βέλτιστο συμφέρον των ίδιων των παιδιών, ώστε αυτά να είναι σε θέση, αφενός, να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις του εκπαιδευτικού προγράμματος, και, αφετέρου, να αναπτύξουν το μέγιστο των δυνατοτήτων τους.
Ωστόσο, αναφέρεται στην Έκθεση, υπό το φως της νομολογίας, η οποία έχει κρίνει πως δεν υπάρχει άτεγκτος και απαρέγκλιτος κανόνας υποχρέωσης φοίτησης παιδιού (όπως εδώ η αιτήτρια) σε δημόσιο νηπιαγωγείο στη γενική εκπαίδευση σε γενική τάξη, το Γραφείο της Επιτρόπου αυτό που νομιμοποιείται να εξετάζει είναι κατά πόσο οι χειρισμοί ή οι αποφάσεις του ΥΠΑΝ παραβιάζουν το δικαίωμα των παιδιών στην εκπαίδευση, «η άσκηση του οποίου», όπως έχει επισημανθεί από τη νομολογία, «θα πρέπει να γίνεται χωρίς διακρίσεις, στη βάση ίσων ευκαιριών, χωρίς αποκλεισμό από το γενικό εκπαιδευτικό σύστημα, παρέχοντας σε αυτά εύλογες προσαρμογές και εξατομικευμένα μέτρα υποστήριξης».
Συγκεκριμένα, προστίθεται, το Υπουργείο εξειδίκευσε περαιτέρω τις εύλογες προσαρμογές που υπάρχει ανάγκη να δοθούν στα παιδιά. Αυτές διασφαλίζουν, από τη μια την παροχή προς τα παιδιά εξατομικευμένης και για περιορισμένο χρόνο ειδικής εκπαίδευσης σε χώρο εκτός της ειδικής μονάδας, με σκοπό την εκπαιδευτική και συναισθηματική ενδυνάμωσή τους, και αφετέρου τη συμπερίληψη των παιδιών στο γενικό σχολικό περιβάλλον, μέσω της φοίτησής τους κατά το πλείστον στη γενική τάξη, με τη στήριξη από σχολικό/ή συνοδό και τη χρήση κατάλληλου τεχνολογικού εξοπλισμού, συνεχίζει.
Επομένως, αναφέρει, αυτό που απομένει να υλοποιηθεί είναι η γραπτή δέσμευση του Υπουργείου για το περιεχόμενο αφενός της εξατομικευμένης στήριξης για κάθε ένα από τα παιδιά, το χώρο που θα γίνεται η στήριξη και οι ώρες που θα βρίσκονται στη γενική τάξη σημειώνοντας εκ νέου γραπτώς ότι τα παιδιά με την προτεινόμενη λύση που οι ίδιοι στο ΥΠΑΝ έδωσαν, συνεχίζουν να φοιτούν στο γενικό πλαίσιο διδασκαλίας και όχι στη ειδική μονάδα.
Στις εισηγήσεις της λέει ότι με στόχο την άμεση διασφάλιση του δικαιώματος των παιδιών στην εκπαίδευση, δεδομένου ότι αυτή τη στιγμή αυτά δεν φοιτούν στα σχολεία τους, υποβάλλει την παρούσα Έκθεση προς το ΥΠΑΝ, αναμένοντας ότι θα επικοινωνήσει με τους γονείς και θα δεσμευθεί ότι, αμέσως με την επιστροφή των παιδιών στο σχολείο ότι πρώτον θα δοθεί γραπτώς το πλαίσιο φοίτησης των παιδιών με βάση τις προτεινόμενες λύσεις στις οποίες οι ίδιοι κατέληξαν και δεύτερον να κινηθούν χωρίς καθυστέρηση, τόσο οι διαδικασίες για καταρτισμό ατομικών προγραμμάτων, στα οποία θα περιλαμβάνονται όσα έχουν προαναφερθεί.
Επίσης, πρέπει να προωθηθούν άμεσα οι διαδικασίες πρόσληψης του αναγκαίου βοηθητικού προσωπικού, και να γίνουν παράλληλα όλες οι αναγκαίες ενέργειες προσαρμογής ή προετοιμασίας του χώρου, των εκπαιδευτικών και των μαθητών των τάξεων όπου θα φοιτήσουν τα δύο παιδιά ώστε η ένταξή τους να είναι ομαλή και παραγωγική, καταλήγει.