Τα F-35, η Γάζα και η οργή του «Σελίμ Β’» wannabe

Δύο μόλις 24ωρα πριν από το κρίσιμο ταξίδι του ισραηλινού πρωθυπουργού Βενιαμίν Νετανιάχου στις ΗΠΑ, ο Ταγίπ Ερντογάν ξέσπασε σε ένα νέο παραλήρημα επιθετικότητας ενάντια στο Ισραήλ. Με το βασικό ερώτημα να είναι σε τι οφείλεται αυτή η κίνηση, τι επιδιώκει και τι μπορεί να προκαλέσει;
Με τις πρώτες δύο «θέσεις» στην ατζέντα Νετανιάχου να σχετίζονται άμεσα με την Τουρκία, μια προβολή ισχύος της Άγκυρας έναντι του Ισραήλ είναι λογική και αναμενόμενη. Στο ταξίδι αυτό δεν διακυβεύονται σημαντικά πράγματα μόνο για το Ισραήλ αλλά, ίσως και περισσότερο, για την Τουρκία.
Με πρώτο στις δύο «θέσεις» της ατζέντας το ζήτημα της πώλησης των F-35 στην Άγκυρα και δεύτερο την παρουσία των Τούρκων στη Γάζα. Με ασφάλεια δεν μπορεί κανείς να πει ποιο είναι σημαντικότερο για την Τουρκία αλλά, σίγουρα, μπορεί να πει ότι και τα δύο είναι κόκκινες γραμμές για το Ισραήλ.
Ο υστερικός τόνος του Ερντογάν ο οποίος ξεπερνά κατά πολύ την όποια προβολή ισχύος όπως την καταλαβαίνει ο περισσότερος κόσμος, είναι το προσωπικό του στίγμα το οποίο αντιλαμβάνεται κανείς εύκολα εάν αναλογιστεί ότι οι απειλές δεν έχουν στόχο τα ώτα στην Ιερουσαλήμ τα οποία, αν και δεν υποτιμούν την Τουρκία, δεν θα ασχοληθούν δημοσίως.
Εν αντιθέσει με το Ισραήλ το οποίο είναι μια σύγχρονη κοινωνία η οποία ζει σε εμπόλεμες καταστάσεις από το 1948 επί της ουσίας, η Τουρκία και ειδικά το ακροατήριο του Ερντογάν είναι ένα κυρίως πρωτόγονο με τα δεδομένα της εποχής μας συνονθύλευμα το οποίο το χαρακτηρίζει η έλλειψη μόρφωσης, η καθυστέρηση του Ισλάμ, ο εθνικισμός όπως και ο αλυτρωτισμός με κυρίαρχη εμμονή το οθωμανικό παρελθόν.
Σ’ αυτό λοιπόν το κοινό και στο αντίστοιχο αραβικό απευθύνεται ο Ερντογάν παριστάνοντας το πανίσχυρο Σουλτάνο wannabe ο οποίος μπορεί, λέει, να καταστρέψει το Ισραήλ, να πάρει την Ιερουσαλήμ για τους μουσουλμάνους και διάφορες άλλες ανοησίες επί του παρόντος. Ανοησίες, διότι με τις σημερινές ισορροπίες στη Μέση Ανατολή και με τις ΗΠΑ να αντιλαμβάνονται ότι οι Τούρκοι δεν είναι πλέον ο σύμμαχος του παρελθόντος και πως συχνά δεν είναι καν σύμμαχος, η Ουάσινγκτον έχει πρόσθετους λόγους να προστατέψει τους συμμάχους της στην περιοχή, με πρώτο και κύριο το Ισραήλ.
Άλλωστε, οι ειδικοί συγκλίνουν στο ότι το ενδεχόμενο μιας σύγκρουσης, εάν μιλάμε για μια σύγκρουση μικρής διάρκειας, το Ισραήλ είναι που ευνοεί στρατιωτικά για πολλούς λόγους. Αρχής γενομένης από την υπεροχή στον αέρα και την ακόμη μεγαλύτερη αεράμυνά του η οποία φτάνει σχεδόν σε βαθμό απόλυτης προστασίας και θα είναι εκεί σύντομα με τα νέα συστήματα που έχει στην κατοχή του. Εάν λοιπόν η Τουρκία πάρει τα F-35 θα ανατραπεί αυτό;
Αν και κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με ακρίβεια η εκτίμηση είναι πως όχι. Ωστόσο, θα υπάρξουν μεγάλες αλλαγές και λόγω και της αριθμητικής υπεροχής της τουρκικής πολεμικής αεροπορίας. Με τα F-35 θα αποκτήσει το πλεονέκτημα της πρώτης ημέρας, δηλαδή τη δυνατότητα να πλήττει κρίσιμα σημεία της άμυνας του αντιπάλου, πριν εκείνος προλάβει να αντιδράσει.
Η Τουρκία θα κερδίσει συν τοις άλλοις, τη δραματική αύξηση της προβολής ισχύος της. Και το Ισραήλ δεν είναι διατεθειμένο να τα επιτρέψει όλα αυτά.
Η δε πλέον δυσοίωνη και, δυστυχώς εδώ, δεδομένη πρόβλεψη είναι πως ο μεγάλος χαμένος θα είναι η Ελλάδα. Σ’ αυτό οφείλει κανείς να προσθέσει και την Κύπρο, τα ενεργειακά ειδικά και την ασφάλεια εν όλω.
Το άλλο μεγάλο κεφάλαιο είναι η Γάζα. Η Τουρκία έχει πουλήσει όπως και αμέτρητοι άλλοι «πόνο για τη Γάζα» και η εκεί παρουσία της, την οποία πλην του Ισραήλ κυρίως οι αραβικές χώρες είναι που δεν τη θέλουν, θα της δώσει τεράστιες δυνατότητες για να ισχυροποιηθεί στα όμματα των μαζών των Αράβων και μάλιστα άμεσα.
Για τον ίδιο λόγο και το Ισραήλ δεν θέλει την παρουσία της.
Ο Βενιαμίν Νετανιάχου από μια άποψη ενισχύεται ενόψει του ταξιδιού από το παραλήρημα του Ερντογάν. Είναι απλό να προβλέψει κανείς πώς θα γίνουν οι σημερινές απειλές της Άγκυρας εάν πάρει και τα F-35.Συν τοις άλλοις ισχυρότατο είναι το επιχείρημα της Ιερουσαλήμ πως δεν είναι δυνατόν να επιτρέψει να σε μια χώρα η οποία απειλεί ευθέως το Ισραήλ και προωθεί την καταστροφή του, να διατηρεί στρατεύματα 60 χιλιόμετρα από το Τελ Αβίβ – όσο η Λευκωσία από τη Λεμεσό – και άλλα δέκα από την πρωτεύουσά του την Ιερουσαλήμ. Είτε αναγνωρίζεται είτε όχι εκεί είναι όλα.
Τα σενάρια για την εξέλιξη και των δύο θεμάτων είναι πολλά. Αν μιλάμε για τη Γάζα και με ζητούμενο πάντα η Ιερουσαλήμ να συναινέσει στην παρουσία Τούρκων, είναι μια αυστηρώς μη στρατιωτική παρουσία με τους Τούρκους να μετέχουν υπό την επιτήρηση των ΗΠΑ και όχι μόνο σε μη μάχιμο ρόλο, ίσως στο ανθρωπιστικό και οργανωτικό μέρος αλλά και με την παροχή σε τουρκικές εταιρείες μεγαλύτερου μεριδίου στην ανοικοδόμηση της Γάζας
Το βασικό επιχείρημα για να συναινέσει είναι πως ήδη άλλες χώρες οι οποίες εκδήλωσαν πρόθεση να βοηθήσουν κρύβονται πίσω από την άρνηση του Ισραήλ και λένε ότι θα επανεξετάσουν τη συμμετοχή τους. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική καθυστέρηση της εφαρμογής της Β’ Φάσης του Σχεδίου Τραμπ, κάτι που ενισχύει τις ανησυχίες του Ισραήλ για περαιτέρω ανασυγκρότηση της Χαμάς.
Αν πάλι μιλάμε για τα F-35 το ζήτημα περιπλέκεται σημαντικά. Τα F-35, όπως συχνά λέγεται, δεν είναι απλώς ένα αεροπλάνο είναι ουσιαστικά τρία σε ένα, με ένα οικοσύστημα το οποίο δεν διαθέτει κανένας άλλος.
Συλλέγει στοιχεία από τους πολλαπλούς σένσορες που διαθέτει, τα επεξεργάζεται μέσω ενός πανίσχυρου υπολογιστή και τα διανέμει κατάλληλα με τα συστήματα επικοινωνιών που διαθέτει. Είναι πρακτικά ένας «αόρατος» ιπτάμενος κόμβος πληροφοριών για άλλα μέσα (αεροσκάφη, πλοία, επίγεια συστήματα και κέντρα). Εισέρχεται ευκολότερα χωρίς να γίνεται αντιληπτό και είναι σε θέση να διενεργεί αποστολές καταστολής της αεράμυνας του αντιπάλου. Για αυτό δίνει και το πλεονέκτημα της πρώτης ημέρας του πολέμου.
Η άρνηση των ΗΠΑ να δεχθούν την εκ νέου συμμετοχή της Τουρκίας στο πρόγραμμα ενόσω η Άγκυρα δεν απομακρύνει τους S-400 δεν οφείλεται σε γινάτι.
Είναι ουσιαστική διότι δίνει πρόσβαση στο κεντρικό δίκτυο και με τους S-400 εκεί υπάρχει κίνδυνος διαρροής πληροφοριών προς τη Ρωσία οι οποίες δεν θα αφορούν μόνο την Τουρκία. Η Ουάσινγκτον απαιτεί να επιστραφούν στη Μόσχα και οι πληροφορίες ότι η Άγκυρα το σκέφτεται ή θα το πράξει δεν επιβεβαιώνονται, η δε Μόσχα διαψεύδει ότι συζητήθηκε μεταξύ Πούτιν και Ερντογάν.
Το πιθανότερο σενάριο είναι το ζήτημα να αφεθεί για λίγο ακόμα καιρό τουλάχιστον στον πάγο. Ήδη γίνεται μια τεράστια προσπάθεια να μην ανατραπεί η αποβολή της Τουρκίας και, οι φωνές στο Κογκρέσο αλλά και οι προβλέψεις αναλυτών ακόμα και για πόλεμο εάν η Άγκυρα πάρει τα F-35 πληθαίνουν συνεχώς. Εάν η Τουρκία επιστρέψει τους S-400 το λόμπι που χτίστηκε και χτίζεται θα είναι το ισχυρότερο όπλο.
Ένα άλλο σενάριο είναι να χαλαρώσει κι άλλο το πλαίσιο απόκτησης από την Τουρκία των υποδεέστερων συγκριτικά με τα F-35, Eurofighter Typhoon μέχρι η Τουρκία να μπορεί να προχωρήσει στην παραγωγή του δικού της μαχητικού KAAN το οποίο θα βρίσκεται στο ίδιο πλαίσιο. Κάτι που θα πάρει αρκετά χρόνια.
Υστερόγραφο: «Ερντογάν. Μια φωνή ενάντια στην καταπίεση», λέει η αφίσα.