Τελικά η εφηβεία κρατά ως τα 30; Ανατρεπτική μελέτη για τις «4 εποχές» του εγκεφάλου

Έρευνα σε χιλιάδες ανθρώπους από τη βρεφική ηλικία έως τα 90 δείχνει ότι υπάρχουν σημεία καμπής που ορίζουν την νοητική λειτουργία και την προσωπικότητά μας
Πέντε σημαντικές «εποχές» στην ανάπτυξη του ανθρώπινου εγκεφάλου εντοπίζει μία από τις πιο ολοκληρωμένες μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα σχετικά με τις αλλαγές στις νευρικές συνάψεις κατά τη διάρκεια της ζωής του ανθρώπου. Το πιο εντυπωσιακό συμπέρασμα είναι ότι η εφηβεία μπορεί να τελειώνει μετά τα 30!
Η μελέτη υποδηλώνει ότι η ανάπτυξη του ανθρώπινου εγκεφάλου έχει τέσσερα κρίσιμα «σημεία καμπής»: περίπου στα 9, στα 32, στα 66 και στα 83 έτη.
Πρόκειται για τέσσερις «αλλαγές πορείας» που ορίζουν τέσσερις εποχές στην ανάπτυξη του εγκεφάλου, τονίζει ο Guardian.
Οι επιστήμονες πραγματοποίησαν τομογραφίες στον εγκέφαλο σχεδόν 4.000 ατόμων ηλικίας 1 έως 90 ετών και χαρτογράφησαν τις νευρικές συνάψεις και τον τρόπο με τον οποίο εξελίσσονται κατά τη διάρκεια της ζωής τους.
Η περίοδος ανάπτυξης της παιδικής ηλικίας διαρκεί από τη γέννηση έως την ηλικία των εννέα ετών, οπότε και μεταβαίνει ο εγκέφαλος στην εφηβική φάση, μια περίοδος που διαρκεί έως την ηλικία των 32 ετών, κατά μέσο όρο.
Από τη βρεφική ηλικία έως την παιδική ηλικία, ο εγκέφαλός μας καθορίζεται από την «ενοποίηση του δικτύου», καθώς ο αριθμός των συνάψεων στον εγκέφαλο ενός μωρού μειώνεται και επιβιώνουν οι πιο ενεργές.
Εν τω μεταξύ, η φαιά και η λευκή ουσία αυξάνονται ραγδαία σε όγκο, έτσι ώστε το πάχος του φλοιού (η απόσταση μεταξύ της εξωτερικής φαιάς ουσίας και της εσωτερικής λευκής) φτάνει στο αποκορύφωμά του και οι πτυχώσεις του φλοιού, οι χαρακτηριστικές ραβδώσεις στο εξωτερικό του εγκεφάλου, σταθεροποιούνται.
Στη δεύτερη «εποχή» του εγκεφάλου, την εφηβεία, η λευκή ουσία συνεχίζει να αυξάνεται σε όγκο, οπότε η οργάνωση των δικτύων επικοινωνίας του εγκεφάλου γίνεται όλο και πιο εξελιγμένη. Αυτή η εποχή χαρακτηρίζεται από τη σταθερά αυξανόμενη αποτελεσματικότητα των συνδέσεων σε ολόκληρο τον εγκέφαλο, η οποία σχετίζεται με την ενίσχυση των γνωστικών επιδόσεων.
«Σίγουρα δεν λέμε ότι οι άνθρωποι πριν τα 30 τους θα συμπεριφέρονται σαν έφηβοι, ή ακόμα και ότι ο εγκέφαλός τους μοιάζει με αυτόν ενός εφήβου», είπε η Αλέξα Μούσλεϊ, η επιστήμονας που ηγήθηκε της έρευνας. «Μιλάμε για το μοτίβο της αλλαγής».
Γύρω στα 32 χρόνια παρατηρείται η ισχυρότερη αλλαγή στην πορεία του ανθρώπου και οι νευρικές συνάψεις μεταβαίνουν σε λειτουργία ενηλίκου, την μακρύτερη περίοδο, που διαρκεί πάνω από τρεις δεκαετίες.
Μεγάλα γεγονότα της ζωής όπως η μητρότητα μπορεί να παίζουν ρόλο σε ορισμένες από τις αλλαγές που παρατηρούνται, αν και η έρευνα δεν το εξέτασε ειδικά. «Γνωρίζουμε ότι στις γυναίκες που γεννούν, ο εγκέφαλός τους αλλάζει», λένε οι ερευνητές.
Από αυτή την ηλικία, η αρχιτεκτονική του εγκεφάλου φαίνεται να σταθεροποιείται σε σύγκριση με τις προηγούμενες φάσεις, κάτι που αντιστοιχεί στην οριστική διαμόρφωση της προσωπικότητας και της νοημοσύνης.
Μια τρίτη καμπή, γύρω στην ηλικία των 66 ετών, σηματοδοτεί την έναρξη μιας φάσης «πρώιμης γήρανσης» της αρχιτεκτονικής του εγκεφάλου. Τέλος, ο «όψιμος γηρασμένος» εγκέφαλος διαμορφώνεται γύρω στα 83 έτη.
Τα δύο τελευταία σημεία καμπής ορίζονται από τη μείωση της συνδεσιμότητας του εγκεφάλου, η οποία πιστεύεται ότι σχετίζεται με τη γήρανση και την εκφύλιση της λευκής ουσίας.