Τι μπορεί να κρύβεται πίσω από το αίτημα απονομής χάριτος;

Πέντε χρόνια μετά την έναρξη της δίκης του Βενιαμίν Νετανιάχου η υπόθεση πήρε χθες μια αναπάντεχη τροπή με τον ισραηλινό Πρωθυπουργό να στέλνει στον Πρόεδρο της χώρας Ισαάκ Χέρτζογκ ένα νομικό αίτημα μέσω του δικηγόρου του, με το κείμενό του να καταλαμβάνει 111 σελίδες, και μία μονοσέλιδη επιστολή εκ μέρους του Πρωθυπουργού, ζητώντας να του απονεμηθεί χάρη.
Η εξέλιξη προκάλεσε έκπληξη καθώς ο συνήγορος του Πρωθυπουργού, Αμίτ Χαντάντ, ο οποίος στα σαράντα μόλις χρόνια του θεωρείται κορυφαίος στο Ισραήλ ειδικά στο χειρισμό κατηγορουμένων για εγκλήματα λευκού κολάρου, δεν μπορεί να μην ήξερε τις πρόνοιες του νόμου. Εδώ, του Βασικού Νόμου, ενός κειμένου που έχει το Ισραήλ αντί Συντάγματος.
Το άρθρο 11 (β) λέει συγκεκριμένα: «Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχει την εξουσία […] να χορηγεί χάρη σε παραβάτες και να μειώνει ή να μετατρέπει τις ποινές τους».
Πέρα από την αναφορά σε «ποινές» η λέξη «αβαργιανίμ» χρησιμοποιείται περισσότερο για ποινικά θέματα και εγκληματίες, όχι για στάθμευση σε κίτρινη γραμμή. Και είτε κάποιος θεωρείται απλός παραβάτης, είτε εγκληματίας η ενοχή του είναι δεδομένη. Εάν δεν είναι, τότε είναι κατηγορούμενος και μέχρι αποδείξεως του αντιθέτου αθώος.
Άρα χάρη για ποιο πράγμα;
Είναι αλήθεια πως η ιστορία με τη δίκη του Βενιαμίν Νετανιάχου έχει προκαλέσει στο Ισραήλ μια εσωτερική ζημιά τεράστια και άνευ προηγουμένου, όπως και έναν διχασμό αναλόγων διαστάσεων. Πέρα δε από αυτό έχει πυροδοτήσει εξελίξεις οι οποίες έχουν φέρει στα όρια της την κοινωνία όπως ο πόλεμος Νετανιάχου και Ανωτάτου Δικαστηρίου ο οποίος ξέσπασε με αφορμή τις δίκες και την δικαστική μεταρρύθμιση την οποία προωθεί ο Νετανιάχου ως απάντηση ουσιαστικά θεωρώντας ότι το σύστημα τον πολεμά αλλά και προκαλώντας έντονες ανησυχίες σ’ ολόκληρο το κοινωνικό φάσμα για διολίσθηση της χώρας προς τον αυταρχισμό.
Η πλειονότητα βλέποντας αφενός μεν μικρές ακραίες δυνάμεις σε ρόλο κλειδοκρατόρων με την κυβέρνηση ή πιο σωστό τον Πρωθυπουργό να είναι δέσμιός τους, αφετέρου δε τη χώρα να βιώνει αυτή την ακατάπαυστη ένταση και το διχασμό – ο οποίος δεν ήταν άσχετος και με την 7η Οκτωβρίου – εύχεται είτε να μην είχε αρχίσει ποτέ αυτή η δίκη είτε να βρεθεί ένας τρόπος να κλείσει. Το σίγουρο είναι πως θέλει να φύγει ο Νετανιάχου.
Ο ίδιος όμως τι επιδιώκει με αυτή την κίνηση η οποία ακολουθεί την άκομψη εκείνη, υπό τύπο αστείου παραίνεση Τραμπ από του βήματος της Κνέσετ στον Πρόεδρο Χέρτζογκ να του δώσει χάρη και εν συνεχεία την εντελώς αδιανόητη παρέμβαση του Προέδρου των ΗΠΑ με επίσημη επιστολή προς τον ισραηλινό Πρόεδρο πάντα με το ίδιο αίτημα;
Kάποιοι αναλυτές λένε πως είναι ένας ελιγμός για να αποσπάσει την προσοχή από τα εσωτερικά με τα κόμματα των υπερορθοδόξων (χαρεντίμ στα εβραϊκά) να απειλούν να ρίξουν την κυβέρνηση εάν εκείνη συμμορφωθεί με την απόφαση του Ανωτάτου – έχει προθεσμία η οποία λήγει στις 3 Ιανουαρίου – για στράτευση των υπερορθοδόξων οι οποίοι εξαιρούνται λόγω της φοίτησής τους στα ιεροδιδασκαλία (γιεσίβα).
Το Ανώτατο έχει διατάξει την κατάργηση της εξαίρεσης για πολλούς λόγους η δε κοινωνία, ειδικά μετά τη Γάζα, τοποθετείται υπέρ της υποχρεωτικής στράτευσης και της ποινικής δίωξης όσων αρνούνται, σε ποσοστά τα οποία φτάνουν το 84.5%. Σ’ αυτό το ποσοστό περιλαμβάνονται και οι πλείστοι ορθόδοξοι Εβραίοι, οι αποκαλούμενοι εθνικοί – θρησκευόμενοι, οι οποίοι είναι το ένα τέταρτο το πληθυσμού του Ισραήλ και είναι εξοργισμένοι αφού θεωρούν υποχρέωση την υπηρεσία στη χώρα και κίνδυνο για την ασφάλεια τη στάση των 63,000 περίπου χαρεντίμ οι οποίοι θα στρατευθούν με βάση την απόφαση του Ανωτάτου. Αναλόγως απορρίπτουν και το συμβιβαστικό νομοσχέδιο του υπουργού Αμύνης το οποίο, όλοι μάλλον, θεωρούν εμπαιγμό.
Οι χαρεντίμ, ας σημειωθεί, είναι η πιο ραγδαία αυξανόμενη πληθυσμιακή ομάδα στο Ισραήλ και σήμερα αποτελούν το 14% περίπου. Από την άλλη, οι ορθόδοξοι που φοιτούν σε ιεροδιδασκαλία, μόλις το 22% της κοινότητάς των Ορθοδόξων, κάνουν χρήση ενός ειδικού πενταετούς προγράμματος το οποίο τους επιτρέπει να κάνουν τρία χρόνια σπουδών στο γεσίβα και ενδιάμεσα να υπηρετήσουν δύο χρόνια, αναλόγως και 16 μήνες, αντί για τρία χρόνια που είναι η υποχρεωτική θητεία.
Μια άλλη πιθανότητα, λένε οι αναλυτές, είναι ο Νετανιάχου να επενδύει στην κρίση αυτή και το αδιέξοδο που προκαλεί ακριβώς για πετύχει την έξοδό του χωρίς όμως συνέπειες. Όμως, και εδώ, το ζήτημα δεν είναι τόσο απλό καθώς ακόμα και εάν γίνει μια υπέρβαση με την επίκληση μιας (πολύ αδύνατης) αμφισημίας του όρου «παραβάτης», θα υπάρξουν σίγουρα προσφυγές στο Ανώτατο Δικαστήριο, με σοβαρές πολιτικές και κοινωνικές περιπλοκές.
Το τελευταίο, είναι το μόνο που σίγουρα δεν θα ήθελαν αυτή τη στιγμή οι Ισραηλινοί.