Το Εφοριακό Συμβούλιο ως πυλώνας φορολογικής δικαιοσύνης σε περίοδο μετάβασης

Το Εφοριακό Συμβούλιο αποτελεί έναν από τους λιγότερο προβεβλημένους, αλλά ουσιαστικότερους θεσμούς του φορολογικού συστήματος, ιδιαίτερα σε μια περίοδο κατά την οποία η φορολογική μεταρρύθμιση βρίσκεται σε εξέλιξη και οι φορολογικές υποχρεώσεις καθίστανται ολοένα και πιο σύνθετες. Ο ρόλος του δεν περιορίζεται στην εξέταση προσφυγών, αλλά επεκτείνεται στη διασφάλιση της φορολογικής δικαιοσύνης και της εμπιστοσύνης μεταξύ κράτους και πολίτη.
Η εμπειρία των τελευταίων ετών δείχνει ότι η ανάγκη για έναν αξιόπιστο μηχανισμό επίλυσης φορολογικών διαφορών είναι πιο επιτακτική από ποτέ. Οι καθυστερήσεις στη δικαστική διαδικασία, το αυξημένο κόστος προσφυγών και η πολυπλοκότητα της φορολογικής νομοθεσίας καθιστούν αναγκαία την ύπαρξη ενός θεσμού που μπορεί να λειτουργεί με ταχύτητα, τεκμηρίωση και εξειδίκευση. Το Εφοριακό Συμβούλιο έχει αποδείξει ότι μπορεί να ανταποκριθεί σε αυτόν τον ρόλο, προσφέροντας μια ουσιαστική, εναλλακτική λύση πριν τη δικαστική οδό. Αρκεί να σημειωθεί ότι κατά την τελευταία τετραετία το Εφοριακό Συμβούλιο κλήθηκε να εξετάσει υποθέσεις που καλύπτουν το σύνολο σχεδόν των φορολογικών του αρμοδιοτήτων, με αντικείμενο συναλλαγές από ένα ευρύ φάσμα οικονομικών δραστηριοτήτων, όπως η ακίνητη περιουσία, ο τουρισμός, οι χρηματοοικονομικές υπηρεσίες και η τεχνολογία. Σε μια περίοδο κατά την οποία η ίδια η Δικαιοσύνη αναζητεί τρόπους επιτάχυνσης της απονομής της διοικητικής δικαιοσύνης, η εμπειρία αυτή αναδεικνύει το Εφοριακό Συμβούλιο ως έναν αξιόπιστο μηχανισμό ουσιαστικής και ποιοτικής αποσυμφόρησης σε ζητήματα φορολογικής ουσίας.
Στην πράξη, η λειτουργία του Συμβουλίου δεν αφορά μόνο τη διευθέτηση επιμέρους υποθέσεων. Αφορά τη διαμόρφωση ενός περιβάλλοντος προβλεψιμότητας και ασφάλειας δικαίου, τόσο για τους φορολογούμενους όσο και για τη φορολογική διοίκηση. Όταν οι αποφάσεις λαμβάνονται με διαφάνεια και επαρκή αιτιολόγηση, ενισχύεται η συμμόρφωση, περιορίζονται οι συγκρούσεις και βελτιώνεται συνολικά η ποιότητα της φορολογικής διοίκησης.
Χωρίς λειτουργικούς μηχανισμούς επίλυσης διαφορών, ακόμη και το πιο σύγχρονο φορολογικό πλαίσιο κινδυνεύει να απολέσει την αξιοπιστία του. Η φορολογική μεταρρύθμιση δεν μπορεί να αξιολογηθεί μόνο με βάση τους συντελεστές ή τα φορολογικά κίνητρα. Η ουσία της μεταρρύθμισης βρίσκεται στη δυνατότητα του συστήματος να αποδίδει δικαιοσύνη με συνέπεια και αποτελεσματικότητα. Το Εφοριακό Συμβούλιο μπορεί να λειτουργήσει ως σταθερός θεσμικός κρίκος ανάμεσα στη διοίκηση και τον πολίτη, διασφαλίζοντας ότι οι φορολογικές αποφάσεις ελέγχονται ουσιαστικά και όχι τυπικά.
Οι ανεξάρτητοι θεσμοί, όμως, δεν ενισχύονται με αποσπασματικές παρεμβάσεις, αλλά με συνέχεια, τεχνογνωσία και σταθερό προσανατολισμό. Οι προκλήσεις που διαμορφώνονται μπροστά μας είναι ήδη ορατές. Η ψηφιοποίηση της οικονομίας, οι νέες μορφές συναλλαγών και οι αυξημένες απαιτήσεις συμμόρφωσης δημιουργούν πιο σύνθετες φορολογικές υποθέσεις. Αυτό προϋποθέτει ένα Εφοριακό Συμβούλιο με θεσμική σταθερότητα, οργανωτική επάρκεια και συσσωρευμένη εμπειρία.
Η εμπιστοσύνη στον φορολογικό μηχανισμό δεν οικοδομείται με δηλώσεις προθέσεων. Οικοδομείται καθημερινά, μέσα από διαδικασίες που λειτουργούν, αποφάσεις που αντέχουν στον έλεγχο και θεσμούς που αποδεικνύουν στην πράξη τη χρησιμότητά τους. Σε αυτό το πλαίσιο, το Εφοριακό Συμβούλιο μπορεί και πρέπει να συνεχίσει να εξελίσσεται ως πυλώνας φορολογικής δικαιοσύνης, συμβάλλοντας ουσιαστικά στη σταθερότητα του φορολογικού συστήματος και στη σχέση εμπιστοσύνης με τον πολίτη.
Η ενίσχυση και η ωρίμανση θεσμών, όπως το Εφοριακό Συμβούλιο, δεν είναι ζήτημα προσώπων με τη στενή έννοια, αλλά προϋποθέτει ανθρώπους με εμπειρία, θεσμική γνώση και επίγνωση των ευθυνών που συνεπάγεται η άσκηση ενός ανεξάρτητου ρόλου. Σε μια περίοδο κατά την οποία οι φορολογικές πολιτικές και οι μηχανισμοί επίλυσης φορολογικών διαφορών δοκιμάζονται και εξελίσσονται, η αξία της συνέχειας, της συσσωρευμένης εμπειρίας και της υπεύθυνης παρουσίας αποκτά ιδιαίτερη σημασία. Το ζητούμενο δεν είναι απλώς η διατήρηση ενός θεσμού, αλλά η σταθερή και ουσιαστική ενδυνάμωσή του, ώστε να ανταποκρίνεται με αξιοπιστία, σοβαρότητα και δυναμισμό στις αυξανόμενες απαιτήσεις της κοινωνίας και της οικονομίας.
Ανδρέας Καϊλάς
Μέλος Εφοριακού Συμβουλίου