Το rage-bait δεν ωφελεί κανέναν

Το έλλειμμα πολιτικού ήθους είναι αναμφίβολα μία θλιβερή πραγματικότητα για τη χώρα μας. Η κρίση εμπιστοσύνης προς τους θεσμούς, απότοκο του ελλείμματος αυτού, είναι καταγεγραμμένη στις ετήσιες έρευνες που είναι βασισμένες σε σφυγμομετρήσεις. Μόνο που οι όποιες επισημάνσεις, αντί να προβληματίσουν, άλλους τους αφήνουν παγερά αδιάφορους κι άλλους τους υποτάσσουν στο κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση της σαθρής πραγματικότητας του πολιτικού συστήματος. Και στις δύο περιπτώσεις συναντά κανείς μια βαθιά τραυματισμένη κοινωνία που με τον έναν ή τον άλλον τρόπο προσπαθεί να επιβιώσει.
Εστιάζοντας στην εξευτελιστικά χαμηλή ποιότητα του πολιτικού λόγου, ο οποίος εδώ και δεκαετίες, στο πλαίσιο ενός πολιτικού φιάσκου, καλλιεργεί τις ανόητες λεκτικές κόντρες, τη διαρκή και οξεία αντιπαράθεση οδηγώντας στην πόλωση, αυτό που διαπιστώνουμε είναι πως το «ήθος» του δημόσιου λόγου, που εκφράζουν οι ταγοί μας, έχει επηρεάσει και διαμορφώσει την καθημερινή συμπεριφορά μας.
Τα όσα αναρτώνται στις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης, όπου η γραπτή επικοινωνία έχει χαρακτηριστικά προφορικού λόγου, αντικατοπτρίζουν την απαξίωση όχι μόνο στους θεσμούς αλλά και στον άλλον άνθρωπο. Ειρωνικά, αγενή, προσβλητικά και υβριστικά σχόλια, ακραίες διατυπώσεις, υποτιμητικοί χαρακτηρισμοί καταδεικνύουν το μέγεθος της τοξικότητας μέσα στην κοινωνία μας.
Ενόψει των βουλευτικών εκλογών, οι οποίες αποτελούν το όχημα για είσοδο νέων, επίδοξων πολιτικών στο προσκήνιο, τόσο μέσα από παραδοσιακούς κομματικούς μηχανισμούς όσο και μέσα από νέα πολιτικά σχήματα, πολλοί συμπατριώτες μας προσπαθούν να «ξεχωρίσουν» μέσα από μία ρητορική που δεν διαφέρει ποσώς από τον λόγο του παλαιοκομματικού συστήματος.
Διατείνονται πως φέρνουν το καινούργιο και το καθαρό στον δημόσιο βίο, όμως αυτό που κάνουν είναι να ενισχύουν τον κυνισμό. Αξιοποιώντας το «εργαλείο» τους rage-bait ή «δόλωμα θυμού», που ανέδειξε για φέτος το Λεξικό της Οξφόρδης, μια πρακτική στα κοινωνικά δίκτυα κατά την οποία κάποιος προσπαθεί σκόπιμα να προκαλέσει θυμό στους χρήστες, οι εν λόγω «αντι-συστημικοί» ενθαρρύνουν την ακραία κριτική και παραβιάζουν τους άγραφους κανόνες του πολιτικού ήθους που –υποτίθεται– επιθυμούν να θεμελιώσουν με την παρουσία τους στο πολιτικό σκηνικό.
Η ελευθερία έκφρασης δεν είναι συνώνυμο ούτε με τον εξευτελισμό ενός πολιτικού προσώπου, όσο κι αν διαφωνούμε με τις θέσεις που εκφράζει ή τις ενέργειές του, ούτε με τις ακραίες αντιπαραθέσεις. Και αν οι νέοι πολιτικοί που εισέρχονται στο κυπριακό σύστημα επιθυμούν πραγματικά να αλλάξουν τις παλαιοκομματικές πεποιθήσεις, οφείλουν προτίστως να σέβονται. Ένας δημόσιος λόγος με επιχειρήματα καλλιεργεί τον διάλογο, θεμέλιο μιας δημοκρατικής κοινωνίας, και ενισχύει την εμπιστοσύνη των πολιτών στους θεσμούς.