Φορολόγηση υπερκερδών τραπεζών: Ελάχιστη πράξη κοινωνικής δικαιοσύνης

Ανδρέας Πασιουρτίδης*
Το 2011 η κυβέρνηση Δημήτρη Χριστόφια έθεσε στη δημόσια ατζέντα το ενδεχόμενο αύξησης του εταιρικού φόρου από 10% σε 11%. Και τι δεν λέχθηκε τότε. «Θα καταρρεύσουν οι επιχειρήσεις», «Καταστρέφεται το επιχειρηματικό περιβάλλον», «Φτάνει με τους δογματισμούς και τις ιδεολογικές αγκυλώσεις». Η συνέχεια ενδιαφέρουσα. Επί διακυβέρνησης Νίκου Αναστασιάδη, ο εταιρικός φόρος πήγε στο 12,5% και η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη, στο πλαίσιο της φορολογικής μεταρρύθμισης, προτείνει σήμερα 15%! Ούτε οι επιχειρήσεις κατέρρευσαν ούτε το επιχειρηματικό περιβάλλον υπέστη κάποιο πλήγμα. Αντίθετα, οι ίδιες δυνάμεις που άλλοτε κραύγαζαν περί «καταστροφής», παρουσιάζουν πλέον αυτές τις αλλαγές ως αναγκαίες μεταρρυθμίσεις για τον εκσυγχρονισμό και την πρόοδο της οικονομίας μας. Περίπου το ίδιο μοτίβο επαναλαμβάνεται σήμερα, με αφορμή την πρόταση του ΑΚΕΛ για φορολόγηση των υπερκερδών των τραπεζών. Οι τράπεζες κατέγραψαν €2,5 δισεκατομμύρια υπερκέρδη, αποτέλεσμα κυρίως της αύξησης των επιτοκίων. Το ΑΚΕΛ προτείνει ένα ελάχιστο μέρος αυτών, €100 εκατομμύρια, να επιστρέψει στην κοινωνία για να στηρίξει νοικοκυριά που αγωνίζονται να εξυπηρετήσουν στεγαστικά δάνεια.
Δεκαπέντε περίπου χρόνια αργότερα, και πάλι τα ίδια συμφέροντα, οι ίδιοι «σωματοφύλακες» του τραπεζικού συστήματος, επιστρατεύουν ξανά τις ίδιες ρητορείες περί λαϊκισμού και οικονομικής καταστροφής. Προσπαθούν να πανικοβάλουν ένα λαό που ήδη δοκιμάζεται από την ακρίβεια, τις υπερχρεώσεις και τα αβάσταχτα επιτόκια. Όμως αυτή τη φορά δεν πείθουν κανέναν. Διότι ο κόσμος γνωρίζει. Γνωρίζει για τα 2,5 δισεκατομμύρια υπερκερδών και βιώνει καθημερινά τις συνέπειες μιας οικονομικής πολιτικής που φαίνεται να προστατεύει τους ισχυρούς και να αφήνει εκτεθειμένους τους πολλούς.
Ας προβληματιστούν τουλάχιστον οι πολιτικοί. Η πολιτική και οι θεσμοί δεν απαξιώνονται τυχαία. Η απαξίωση αυτή είναι πιο έντονη όταν υποτιμάται η νοημοσύνη της κοινωνίας.
Εν κατακλείδι, η φορολόγηση των υπερκερδών δεν είναι τιμωρία. Είναι μια ελάχιστη πράξη κοινωνικής δικαιοσύνης. Είναι μια στοιχειώδης αναγνώριση ότι η ανάπτυξη πρέπει να υπηρετεί την κοινωνία συνολικά, όχι μόνο τα προνομιούχα στρώματα. Και είναι καθήκον της Πολιτείας να διασφαλίσει αυτή την ισορροπία, με τόλμη, σοβαρότητα και συνέπεια.
*Βουλευτής ΑΚΕΛ Αριστερά, Κοινωνική Συμμαχία της Εκλογική περιφέρεια Λάρνακας