Φτώχεια και ανισότητες στην Κύπρο – Το 14,6% του πληθυσμού σε κίνδυνο φτώχειας

Το 27,8% του πληθυσμού της Κύπρου κατατάσσεται στην κατώτερη εισοδηματική τάξη και το 7,6% στην ανώτερη, σύμφωνα με την έκδοση «Πληθυσμός κατά Εισοδηματική Τάξη» για το 2024 που δημοσίευσε τη Δευτέρα η Στατιστική Υπηρεσία.
Την ίδια ώρα, το 14,6% του πληθυσμού, που αντιστοιχεί σε 139.930 άτομα, ζει σε κίνδυνο φτώχειας, αφού το ισοδύναμο διαθέσιμο εισόδημά του είναι ίσο ή μικρότερο με €12.400, που είναι το χρηματικό όριο κινδύνου φτώχειας.
Με βάση τη μεθοδολογία που εισηγείται ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), η «μεσαία εισοδηματική τάξη» ορίζεται ως το ποσοστό του πληθυσμού που ζει σε νοικοκυριά με το εισόδημα του να κυμαίνεται μεταξύ του 75% και του 200% του εθνικού διάμεσου εισοδήματος. Ο πληθυσμός που ζει σε νοικοκυριά όπου το εισόδημα τους βρίσκεται πάνω από το 200% του εθνικού διάμεσου εισοδήματος ανήκει στην «ανώτερη εισοδηματική τάξη» και ο πληθυσμός με εισόδημα κάτω από το 75% του εθνικού διάμεσου εισοδήματος ανήκει στην «κατώτερη εισοδηματική τάξη».
Το εθνικό διάμεσο εισόδημα υπολογίζεται για το 2024 στα €20.666. Το 27,8% που ανήκει στην κατώτερη εισοδηματική τάξη έχει ισοδύναμο διαθέσιμο εισόδημα ίσο ή κάτω από €15.500. Το 64,6% του πληθυσμού που ανήκει στη μεσαία τάξη έχει διάμεσο ισοδύναμο διαθέσιμο εισόδημα €23.517, ενώ το 7,6% που ανήκει στην ανώτερη εισοδηματική τάξη έχει διάμεσο ισοδύναμο διαθέσιμο εισόδημα €51.316.
Η μεσαία εισοδηματική τάξη χωρίζεται σε κατώτερη, μέση και ανώτερη. Το 22,2% ανήκει στην κατώτερη μεσαία τάξη και το ισοδύναμο διαθέσιμο εισόδημα του κυμαίνεται μεταξύ €15.501 και €20.666. Το 30,7% ανήκει στη μέση μεσαία τάξη και το ισοδύναμο διαθέσιμο εισόδημά του είναι €20.667-30.999. Στην ανώτερη μεσαία τάξη ανήκει το 11,7% με ισοδύναμο διαθέσιμο εισόδημα €31.000-41.332.
Σύμφωνα με τη Στατιστική Υπηρεσία, διαχρονικά το μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού βρίσκεται στη μεσαία εισοδηματική τάξη και βρίσκεται πάντα πάνω από το 60%, με εξαίρεση τα χρόνια που ακολούθησαν την οικονομική κρίση. Το 2024 το 64,6% του πληθυσμού βρισκόταν στη μεσαία οικονομική τάξη.
Το 36,6% των ατόμων που περιλαμβάνονται στην κατώτερη τάξη είναι εργαζόμενοι και το 35,9% συνταξιούχοι. Αντίστοιχα, στη μεσαία τάξη το 68,6% είναι εργαζόμενοι και 14% συνταξιούχοι, ενώ στην ανώτερη το 71,7% είναι εργαζόμενοι και το 14,3% συνταξιούχοι.
Ως προς τη σύνθεση των νοικοκυριών, το 56% της κατώτερης τάξης αφορά νοικοκυριά χωρίς παιδιά. Το αντίστοιχο ποσοστό για τη μεσαία και την ανώτερη τάξη είναι 45,9% και 57,4% αντίστοιχα. Νοικοκυριά με ένα εξαρτώμενο παιδί αποτελούν το 11,9% της κατώτερης τάξης, το 20,5% της μεσαίας και το 21,2% της ανώτερης. Στα νοικοκυριά με 2 εξαρτώμενα παιδιά ανήκει το 18,4% της κατώτερης τάξης, το 24,2% της μεσαίας και το 18,9% της ανώτερης. Από τρία και πάνω εξαρτώμενα παιδιά έχει το 13,7% της κατώτερης τάξης, το 9,4% της μεσαίας και το 2,5% της ανώτερης.
Ηλικιακά, το 30,5% της κατώτερης τάξης είναι 65 και άνω, το 18,1% παιδιά και το 13,1% νέοι. Οι ενήλικες σε ηλικία εργασίας είναι το 38,3%. Στη μεσαία τάξη η πλειοψηφία είναι ενήλικες σε ηλικία εργασίας (53,6%), το 18,7% παιδιά, το 15,5% νέοι και το 12,2% συνταξιούχοι. Στην ανώτερη τάξη οι ενήλικες σε ηλικία εργασίας είναι το 59,5%, με τους συνταξιούχους να είναι το 16,3%, τα παιδιά το 13,9% και οι νέοι (18-29) το 10,3%.
Διαχρονικά, το υψηλότερο ποσοστό των ατόμων που ζουν σε νοικοκυριά τα οποία καθυστέρησαν στην αποπληρωμή των δόσεων του δανείου της κύριας κατοικίας ή του ενοικίου βρίσκεται ανάμεσα στην κατώτερη εισοδηματική τάξη. Το 2024 το 27% της κατώτερης τάξης καθυστέρησε στις αποπληρωμές αυτές, το 9,9% από τη μεσαία εισοδηματική τάξη και το 3% από την ανώτερη εισοδηματική τάξη.