EE:Συμφωνία για δάνειο 90 δισ. στην Ουκρανία-«Όχι» στη χρήση ρωσικών κεφαλαίων

Απέρριψαν οι ηγέτες της ΕΕ την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Γερμανίας για τη χρήση παγωμένων ρωσικών κεφαλαίων για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας, μετά από σχεδόν 6 ώρες συζητήσεων σε επίπεδο των 27, μετά από ακόμη περισσότερες ώρες τεχνικής δουλειάς μεταξύ του Βελγίου, της Κομισιόν και της Γενικής Γραμματείας του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, στο κείμενο που τελικά δεν προχώρησε.
Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, η πίεση του Βελγίου έκανε την Κομισιόν να ενσωματώσει πάρα πολλά τεχνικά στοιχεία σε ένα κείμενο συμπερασμάτων που αρχικά προοριζόταν να δώσει πολιτική κατεύθυνση και την υπόλοιπη διαπραγμάτευση να αναλάβουν ξανά οι Μόνιμοι Αντιπρόσωποι των κρατών μελών στην ΕΕ, σε επίπεδο COREPER II.
Στο τελικό κείμενο συμπερασμάτων που αποφασίστηκε από τους ηγέτες, γίνεται αναφορά στη συνέχιση των συζητήσεων για ένα Δάνειο Αποζημιώσεων με βάση τα ταμειακά υπόλοιπα που σχετίζονται με τα ακινητοποιημένα περιουσιακά στοιχεία της Ρωσίας, ωστόσο διπλωματικές πηγές που μίλησαν στο ΚΥΠΕ επισημαίνουν ότι αυτή η πρόβλεψη στα συμπεράσματα έχει μπει για να μη βρεθούν σε δύσκολη θέση τόσο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή όσο και η Γερμανία, που υποστήριζαν διαχρονικά αυτό το σενάριο ως το πιο εφικτό και βιώσιμο.
Το εδάφιο των συμπερασμάτων που αφορά την απόφαση που τελικά θα χρηματοδοτήσει την Ουκρανία για το 2026-2027, αναφέρει ότι «με σκοπό την εξασφάλιση της απαραίτητης οικονομικής στήριξης για την Ουκρανία από το δεύτερο τρίμηνο του 2026, συμπεριλαμβανομένων των στρατιωτικών αναγκών της, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο συμφωνεί να χορηγήσει στην Ουκρανία δάνειο ύψους 90 δισεκατομμυρίων ευρώ για τα έτη 2026-2027, με βάση τον δανεισμό της ΕΕ από τις κεφαλαιαγορές, με την υποστήριξη του προϋπολογισμού της ΕΕ».
Πρόκειται για το σενάριο που δεν προέκρινε η Γερμανία, αλλά το Βέλγιο που αντιδρούσε στη χρήση των παγωμένων κεφαλιών για τη Χρηματοδότηση της Ουκρανίας, καθώς διαφωνούσε με τη νομική βάση και τεκμηρίωση από πλευράς της Κομισιόν, θεωρώντας δυσανάλογο το ρίσκο για ένα μόνο κράτος μέλος, δεδομένου ότι εκτός από Γερμανία και την Πολωνία, κανείς, δεν ήταν ταυτόχρονα πρόθυμος να εγγυηθεί τις απώλειες του Βελγίου σε περίπτωση που η Ρωσία διεκδικούσε τα χρήματα.
Ωστόσο, η απόφαση για κοινό δανεισμό δεν λήφθηκε με εγγυήσεις και από τους 27, καθώς ναι μεν συμφώνησαν με ομοφωνία σε αυτή την επιλογή, ωστόσο από τη συμφωνία για τον κοινό δανεισμό αυτοεξαιρέθηκαν η Ουγγαρία, η Σλοβακία και η Τσεχία. Ωστόσο, με πρώτο το Βίκτορ Όρμπαν μετά την πρώτη συζήτηση των ηγετών στο έγγραφο με τις συνδυαστικές προτάσεις ο οποίος σύμφωνα με υψηλόβαθμο αξιωματούχο της Ένωσης δήλωσε ότι δεν θα μπλοκάρει αυτή την επιλογή, άνοιξε ο δρόμος για τον κοινό δανεισμό.
Αμέσως μετά το πέρας της Συνόδου, ο Γερμανός Καγκελάριος Φρίντριχ Μερτς, ο οποίος τοποθετείτο μετ’επιτάσεως εναντίον του κοινού δανεισμού της ΕΕ, δήλωσε ότι το ζήτησε ο ίδιος από τους ηγέτες. «Το χρηματοδοτικό πακέτο για την Ουκρανία έχει οριστικοποιηθεί. Όπως είχα ζητήσει, η Ουκρανία λαμβάνει δάνειο 90 δισεκατομμυρίων ευρώ χωρίς επιτόκιο. Αυτά τα κεφάλαια επαρκούν για να καλύψουν τις στρατιωτικές και δημοσιονομικές ανάγκες της Ουκρανίας για τα επόμενα δύο χρόνια. Αυτό είναι ένα αποφασιστικό μήνυμα για τον τερματισμό του πολέμου, επειδή ο Πούτιν θα κάνει παραχωρήσεις μόνο όταν συνειδητοποιήσει ότι ο πόλεμός του δεν θα αποδώσει», δήλωσε μετά το τέλος της Συνόδου.
«Τα καταφέραμε. Εξασφαλίσαμε μια συμφωνία που μπορεί να καλύψει τις οικονομικές ανάγκες της Ουκρανίας για τα επόμενα δύο χρόνια», δήλωσε η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν σε δημοσιογράφους στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο στις Βρυξέλλες. Επίσης, χαιρέτισε την πρόοδο ως μια σημαντική νίκη, ενώ αρνήθηκε επίσης να αποκλείσει την αξιοποίηση των περιουσιακών στοιχείων.
«Τα ακινητοποιημένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία θα παραμείνουν ακινητοποιημένα και η Ένωση διατηρεί το δικαίωμά της να χρησιμοποιήσει τα ταμειακά διαθέσιμα για τη χρηματοδότηση του δανείου», είπε, αναφερόμενη στο ταμείο των 90 δισεκατομμυρίων ευρώ που θα συγκεντρωθεί χρησιμοποιώντας κοινό χρέος της ΕΕ.
Σύμφωνα με όσα διευκρίνισαν στο ΚΥΠΕ διπλωματικές πηγές, το δάνειο θα δοθεί σε δύο δόσεις, ενώ το Συμβούλιο διαβεβαίωσε ότι δεν αναμένεται να επιβαρύνει τους εθνικούς προϋπολογισμούς των κρατών μελών. Ωστόσο, επειδή τα κράτη μέλη θα πληρώσουν για τους τόκους μέσω του περιθωρίου του υπάρχοντος Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου, παραμένει το ερώτημα εάν θα πρέπει να περικοπούν ευρωπαϊκά κονδύλια από άλλους φακέλους του ισχύοντος ΠΔΠ.