Αυτά είναι τα 7 καλά νέα που έφερε το 2025 και ίσως δεν ακούσατε – Θετικές εξελίξεις σε επιστήμη και κλίμα

Δεν ήταν όλες οι ειδήσεις του 2025 δυσάρεστες. Παρά τις αλλεπάλληλες κρίσεις που κυριάρχησαν στη διεθνή επικαιρότητα, υπήρξαν θετικές εξελίξεις στους τομείς της επιστήμης και του κλίματος, οι οποίες καταδεικνύουν ότι η πρόοδος παραμένει εφικτή, ακόμη και όταν δεν καταλαμβάνει τα πρωτοσέλιδα.
Η τρύπα του όζοντος συρρικνώνεται
Η τρύπα του όζοντος κατέγραψε τον πιο γρήγορο ρυθμό «επούλωσής» της, σύμφωνα με τη NASA και την Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (NOAA), καθώς συρρικνώθηκε στο πέμπτο μικρότερο μέγεθός της εδώ και περισσότερες από τρεις δεκαετίες
Η μείωση αυτή κατέστη δυνατή χάρη στο Πρωτόκολλο του Μόντρεαλ – μια διεθνή περιβαλλοντική συνθήκη που αποσκοπεί στην προστασία του στρώματος του όζοντος.
Σύμφωνα με το Time.com, ένας ασθενέστερος πολικός στρόβιλος, ένα σύστημα χαμηλής πίεσης ψυχρού αέρα, συνέβαλε επίσης στη συρρίκνωση της τρύπας.
Υπενθυμίζεται πως το στρώμα του όζοντος λειτουργεί ως «ασπίδα» ενάντια στα επιβλαβή επίπεδα της υπεριώδους ηλιακής ακτινοβολίας.
Ένα εξασθενημένο στρώμα του όζοντος μπορεί να αυξήσει τα ποσοστά καρκίνου του δέρματος και να επηρεάσει σημαντικά τις καλλιέργειες.
«Από την αύξησή τους γύρω στο 2000, τα επίπεδα των ουσιών που καταστρέφουν το όζον στην στρατόσφαιρα της Ανταρκτικής έχουν μειωθεί κατά περίπου το ένα τρίτο σε σχέση με τα επίπεδα πριν από την τρύπα του όζοντος», δήλωσε ο Stephen Montzka, ανώτερος επιστήμονας στο Εργαστήριο Παγκόσμιας Παρακολούθησης της NOAA.
Πρόοδος στην αναζήτηση θεραπείας για τον HIV
Ερευνητές στη Μελβούρνη πλησιάζουν όλο και περισσότερο σε μια θεραπεία για τον ιό HIV, αφού ανακάλυψαν έναν τρόπο να αναγκάσουν τον ιό – ο οποίος έχει την ικανότητα να κρύβεται στα λευκά αιμοσφαίρια- να βγει από την «κρυψώνα» του, σύμφωνα με άρθρο που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature Communications.
Η νέα ανακάλυψη θα μπορούσε να βοηθήσει μέχρι και 40,8 εκατομμύρια άτομα που ζουν με HIV, σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας. Η ασθένεια είναι διαχειρίσιμη για πολλούς, καθώς σχεδόν οκτώ στους δέκα ανθρώπους παγκοσμίως λαμβάνουν αντιρετροϊκή θεραπεία ως θεραπεία. Τα ποσοστά προσδόκιμου ζωής έχουν επίσης βελτιωθεί σημαντικά. Ωστόσο, ο HIV παραμένει ανίατος λόγω του υψηλού ποσοστού μετάλλαξης του ιού και της ικανότητάς του να μολύνει τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος.
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τεχνολογίες mRNA για να εγκλωβίσουν τον ιό HIV σε μια «φούσκα λίπους» που δίνει εντολή στα κύτταρα να δείξουν την παρουσία του ιού.
«Ελπίζουμε ότι αυτός ο νέος σχεδιασμός νανοσωματιδίων θα μπορούσε να αποτελέσει μια νέα οδό για τη θεραπεία του HIV», δήλωσε στον Guardian η Δρ. Paula Cevaal, ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Doherty.
Περισσότεροι από 33 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν πεθάνει από τον ιό HIV, αν και ο αριθμός των θανάτων ετησίως έχει μειωθεί σημαντικά από την κορύφωσή του το 2004.
Η ιατρική πρόοδος αποτελεί μόνο ένα βήμα πριν την επίσημη θεραπεία. Η Cevaal προειδοποίησε ότι πολλές ανακαλύψεις δεν φτάνουν στο στάδιο των κλινικών δοκιμών. Ωστόσο, ανέφερε: «Όσον αφορά συγκεκριμένα τον τομέα της θεραπείας του HIV, δεν έχουμε δει ποτέ κάτι τόσο καλό όσο αυτό, όσον αφορά το πόσο καλά μπορούμε να αποκαλύψουμε αυτόν τον ιό».
«Έτσι, από αυτή την άποψη, είμαστε πολύ αισιόδοξοι ότι θα μπορέσουμε να δούμε αυτό το είδος αντίδρασης και σε ένα ζώο και ότι τελικά θα μπορέσουμε να το κάνουμε και στους ανθρώπους».
Το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης (ICJ) εξέδωσε ιστορική απόφαση για το κλίμα
Το Διεθνές Δικαστήριο (ΔΔΧ), το κύριο δικαστικό όργανο των Ηνωμένων Εθνών, δήλωσε ότι οι χώρες έχουν την υποχρέωση να παρέχουν ένα «καθαρό, υγιές και βιώσιμο περιβάλλον» βάσει του διεθνούς δικαίου ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Στην ιστορική απόφασή του τον Ιούλιο, η οποία χαρακτήρισε την κλιματική αλλαγή ως «επείγουσα και υπαρξιακή απειλή», το δικαστήριο έκρινε ότι οι χώρες έχουν νομική ευθύνη να αντιμετωπίσουν την κλιματική αλλαγή.
«Αυτή η απόφαση δεν αφορά μόνο το τι πρέπει να κάνουν οι χώρες στο μέλλον», δήλωσε προηγουμένως στο TIME η Nikki Reisch, διευθύντρια του προγράμματος για το κλίμα και την ενέργεια στο Κέντρο Διεθνούς Περιβαλλοντικού Δικαίου.
«Πρόκειται για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον της δράσης για το κλίμα και, κυρίως, την αναγνώριση ότι δεν μπορούμε να λύσουμε αυτήν την αυξανόμενη κλιματική κρίση χωρίς να αντιμετωπίσουμε τις ρίζες της, ότι οι εκπομπές του παρελθόντος έχουν σημασία και ότι οι απώλειες και οι ζημιές που έχουν ήδη υποστεί πρέπει να αναγνωριστούν και να αποκατασταθούν».
Το δικαστήριο κάλεσε τις χώρες να συμμετάσχουν σε παγκόσμια συνεργασία για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και δήλωσε ότι τα κράτη πρέπει να ρυθμίζουν τους ιδιωτικούς φορείς που ενδέχεται να παρέμβουν σε τέτοιες υποχρεώσεις.
Οι πράσινες θαλάσσιες χελώνες δεν απειλούνται πλέον με εξαφάνιση
Οι πράσινες θαλάσσιες χελώνες έχουν ανακάμψει από την απειλούμενη κατάστασή τους, με αύξηση σχεδόν 30% στον πληθυσμό τους από τη δεκαετία του ’70, ανακοίνωσε η Διεθνής Ένωση για τη Διατήρηση της Φύσης (IUCN) τον Οκτώβριο.
Πάνω από τέσσερις δεκαετίες αφότου το είδος χαρακτηρίστηκε για πρώτη φορά ως απειλούμενο, η μεγαλύτερη θαλάσσια χελώνα με σκληρό κέλυφος έχει μετακινηθεί σε καθεστώς διατήρησης «ελάχιστης ανησυχίας», που σημαίνει ότι είναι πλέον «άφθονη».
Για χρόνια, οι πράσινες θαλάσσιες χελώνες ήταν περιζήτητες για το κρέας, τα αυγά, ακόμη και τα κελύφη τους, λόγω του εμπορίου άγριας ζωής. Αλλά παρόλο που ορισμένοι υποπληθυσμοί συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν απειλές, οι προσπάθειες διατήρησης στη Νήσο Αναλήψεως, στη Βραζιλία, στο Μεξικό και στη Χαβάη, ειδικότερα, έχουν αποδειχθεί καρποφόρες.
«Οι προσπάθειες διατήρησης έχουν επικεντρωθεί στην προστασία των θηλυκών χελωνών και των αυγών τους στις παραλίες, στην επέκταση των κοινοτικών πρωτοβουλιών για τη μείωση της μη βιώσιμης αλίευσης χελωνών και των αυγών τους για ανθρώπινη κατανάλωση, στον περιορισμό του εμπορίου και στη χρήση συσκευών αποκλεισμού χελωνών και άλλων μέτρων για τη μείωση της τυχαίας σύλληψης χελωνών σε αλιευτικά εργαλεία», δήλωσε η IUCN.
Η κλιματική αλλαγή παραμένει μια σοβαρή απειλή για τα σπίτια των θαλάσσιων χελωνών, ιδιαίτερα στην Αυστραλία, η οποία φιλοξενεί το μεγαλύτερο εκτροφείο χελωνών nestle στον κόσμο για το θαλάσσιο ζώο.
«Η συνεχιζόμενη παγκόσμια ανάκαμψη της πράσινης χελώνας αποτελεί ένα ισχυρό παράδειγμα του τι μπορεί να επιτύχει η συντονισμένη παγκόσμια προστασία εδώ και δεκαετίες, ώστε να σταθεροποιήσει και ακόμη και να αποκαταστήσει τους πληθυσμούς των μακρόβιων θαλάσσιων ειδών», δήλωσε ο Ρόντερικ Μαστ, συμπρόεδρος της Ομάδας Ειδικών για τις Θαλάσσιες Χελώνες της Επιτροπής Επιβίωσης Ειδών της IUCN.
«Οι θαλάσσιες χελώνες δεν μπορούν να επιβιώσουν χωρίς υγιείς ωκεανούς και ακτές, ούτε οι άνθρωποι μπορούν. Οι συνεχείς προσπάθειες διατήρησης είναι το κλειδί για να διασφαλιστεί ότι αυτή η ανάκαμψη θα διαρκέσει».
Ερευνητής βρήκε τρόπο να βοηθήσει μωρά με σπάνιο καρκίνο του εγκεφάλου
Ένας γιατρός που συνεργάζεται με το Ινστιτούτο Έρευνας για τον Καρκίνο στο Λονδίνο ανακάλυψε έναν τρόπο να βοηθήσει στη θεραπεία καρκινικών όγκων σε παιδιά κάτω του ενός έτους.
Η ανακάλυψη έγινε από τον Δρ. Ματ Κλαρκ, ο οποίος διαπίστωσε ότι τα υπάρχοντα φάρμακα θα μπορούσαν να βοηθήσουν στη θεραπεία γλοιωμάτων υψηλού βαθμού – ενός τύπου όγκου που βρίσκεται στον εγκέφαλο ή τον νωτιαίο μυελό και μπορεί να εξαπλωθεί γρήγορα – σε παιδιά κάτω του ενός έτους.
«Το να μπορέσουμε να εντοπίσουμε μια ομάδα όγκων που προηγουμένως δεν εντοπίζονταν, βοηθά σήμερα να έχουμε μια θεραπεία που μπορεί πραγματικά να κάνει τη διαφορά και να διασφαλίσει ότι αυτά τα παιδιά θα μπορέσουν να επιβιώσουν, είναι ένα τεράστιο βήμα προς τα εμπρός», δήλωσε ο Κλαρκ στο BBC.
Η σημαντική ανακάλυψη σημαίνει ότι οι γιατροί δεν χρειάζεται πλέον να βασίζονται σε χημειοθεραπεία ή ακτινοθεραπεία, οι οποίες μπορεί να είναι ιδιαίτερα επιβλαβείς για τα μικρά παιδιά, για τη θεραπεία αυτού του συγκεκριμένου τύπου καρκίνου.
«Κάνουμε ήδη βήματα προς τη σωστή κατεύθυνση», δήλωσε ο Κλαρκ. «Ας ελπίσουμε ότι θα μπορέσουμε να συνεχίσουμε να βασιζόμαστε σε αυτό τα επόμενα χρόνια».
Οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα αναπτυχθούν ταχύτερα από τα ορυκτά καύσιμα
Ο κόσμος κινείται ραγδαία προς τη χρήση κυρίως ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Μια έκθεση του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (IEA) διαπίστωσε ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας θα αναπτυχθούν με ταχύτερο ρυθμό μέσα στην επόμενη δεκαετία, καθιστώντας τη μετάβαση αυτή «αναπόφευκτη».
Μελέτη από το ενεργειακό think tank Ember διαπίστωσε ότι οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας συνέβαλαν στο 34,3% της παγκόσμιας παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας κατά το πρώτο εξάμηνο του 2025, ενώ ο άνθρακας αντιπροσώπευε το 33,1%. Αυτή ήταν η πρώτη φορά που οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ξεπέρασαν τον άνθρακα σε απόδοση.
Η ανάπτυξη αυτού του τομέα συμβαίνει παρά τις εκκλήσεις του Προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ για αυξημένη εγχώρια παραγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου και την κατάργηση της ομοσπονδιακής χρηματοδότησης για έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Ο αιγυπτιακός πολιτιστικός θησαυρός
Με περισσότερα από 100.000 αντικείμενα, συμπεριλαμβανομένου του τάφου του βασιλιά Τουταγχαμών, το Μεγάλο Αιγυπτιακό Μουσείο (GEM) άνοιξε επίσημα για το κοινό τον Νοέμβριο.
Το πολιτιστικό θησαυροφυλάκιο των 117 στρεμμάτων , μόλις 2 μίλια από τις πυραμίδες της Γκίζας, φιλοξενεί χιλιάδες χρόνια ιστορίας, που χρονολογούνται από τον αρχαίο αιγυπτιακό πολιτισμό έως το τέλος της ελληνορωμαϊκής περιόδου.
Η Αίγυπτος ελπίζει ότι το «μεγαλύτερο αρχαιολογικό μουσείο στον κόσμο» θα ενισχύσει τον τουριστικό τομέα της χώρας μέσω εκθέσεων όπως το πλήρες περιεχόμενο του τάφου του βασιλιά Τουτ — του νεαρού ηγεμόνα που έγινε γνωστός μετά την ανακάλυψη του σχεδόν άθικτου αρχαίου τάφου του το 1922, κάτι αξιοσημείωτο δεδομένης της εκτεταμένης λεηλασίας άλλων. Σηματοδοτεί την πρώτη φορά που ολόκληρη η συλλογή εκτίθεται μαζί από την ανακάλυψή της.