Ποιες ευρωπαϊκές χώρες εξετάζουν το ενδεχόμενο να απαγορεύσουν τα social media για τα παιδιά;

Μετά την απαγόρευση των social media για άτομα κάτω των 16 ετών στην Αυστραλία, που τέθηκε σε ισχύ νωρίτερα αυτόν το μήνα, οι ευρωπαϊκές χώρες εξετάζουν το ενδεχόμενο να εφαρμόσουν παρόμοιους περιορισμούς.
Από τις 10 Δεκεμβρίου, τα παιδιά κάτω των 16 ετών στην Αυστραλία δεν μπορούν πλέον να δημιουργούν ή να διατηρούν λογαριασμούς σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπως το Facebook, το X, το Threads, το Snapchat, το Instagram, το TikTok, το Twitch, το Reddit και το YouTube, που ανήκει στην Google.
Εάν διαπιστωθεί ότι αυτές οι πλατφόρμες παραβιάζουν το νόμο, ενδέχεται να επιβληθούν αυστηρές κυρώσεις ύψους 50 εκατομμυρίων αυστραλιανών δολαρίων (28 εκατομμύρια ευρώ).
Τι κάνουν λοιπόν οι ευρωπαϊκές χώρες για να περιορίσουν τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης από τα παιδιά στο διαδίκτυο;
Το Euronews ρίχνει μια ματιά στα εθνικά μέτρα που έχουν προταθεί ή έχουν ήδη τεθεί σε εφαρμογή σε όλη την Ευρώπη.
Δανία
Τον Νοέμβριο, η δανική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι είχε εξασφαλίσει τη συμφωνία όλων των πολιτικών κομμάτων για την απαγόρευση της πρόσβασης σε ορισμένους ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης για άτομα κάτω των 15 ετών.
Σύμφωνα με δελτίο Τύπου του Νοεμβρίου, η κίνηση αυτή αποσκοπεί στην «προστασία των παιδιών και των νέων στον ψηφιακό κόσμο» από πλατφόρμες που ενδέχεται να τους εκθέσουν σε επιβλαβές περιεχόμενο ή λειτουργίες.
«Τα παιδιά και οι νέοι έχουν διαταραγμένο ύπνο, χάνουν την ηρεμία και τη συγκέντρωσή τους και βιώνουν αυξανόμενη πίεση από τις ψηφιακές σχέσεις, όπου οι ενήλικες δεν είναι πάντα παρόντες», αναφέρεται στη δήλωση.
Το μέτρο θα δίνει στους γονείς το δικαίωμα να επιτρέπουν στα παιδιά τους να έχουν πρόσβαση στα κοινωνικά μέσα μετά την ηλικία των 13 ετών.
Η Κάρολιν Στέιτζ, Υπουργός Ψηφιακών Υποθέσεων της Δανίας, δήλωσε στο Associated Press ότι οι νομοθέτες θα χρειαστούν πιθανώς μήνες για να ψηφίσουν τη σχετική νομοθεσία για την απαγόρευση.
Η Δανία διαθέτει ένα εθνικό σύστημα ηλεκτρονικής ταυτότητας και σχεδιάζει να δημιουργήσει μια εφαρμογή επαλήθευσης ηλικίας, ανέφερε η Stage, χωρίς όμως να διευκρινίσει πώς θα επιβληθεί η ενδεχόμενη απαγόρευση.
Γαλλία
Η Αν λε Χενάφ, Υπουργός Ψηφιακών Υποθέσεων της Γαλλίας, δήλωσε στη γαλλική εφημερίδα La Dépèche ότι το υπουργείο της θέλει να εισαγάγει νομοσχέδιο για τον περιορισμό της πρόσβασης στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για άτομα κάτω των 15 ετών κατά τους πρώτους μήνες του 2026.
Η κίνηση αυτή έρχεται μετά την έκδοση μιας έκθεσης από γαλλική κοινοβουλευτική επιτροπή τον Σεπτέμβριο, η οποία συνιστούσε την πλήρη απαγόρευση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης για παιδιά κάτω των 15 ετών και πρότεινε την επιβολή ψηφιακής απαγόρευσης κυκλοφορίας για άτομα κάτω των 18 ετών.
Η έκθεση της επιτροπής δημοσιεύθηκε νωρίτερα φέτος, μετά την αγωγή που κατέθεσαν επτά γαλλικές οικογένειες κατά της TikTok το 2024, κατηγορώντας την πλατφόρμα ότι εξέθετε τα παιδιά τους σε περιεχόμενο που ενθάρρυνε την αυτοκτονία.
Η πιθανή απαγόρευση είναι σύμφωνη με όσα έχει δηλώσει τον τελευταίο καιρό ο Γάλλος Πρόεδρος, Εμμανουέλ Μακρόν, ότι αν η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν λάβει μέτρα σε επίπεδο ΕΕ, η κυβέρνησή του θα αναλάβει δράση.
«Οι πλατφόρμες μπορούν να επαληθεύουν την ηλικία, ας το κάνουν», έγραψε τον Ιούνιο στο X.
Στη Γαλλία, τα παιδιά κάτω των 15 ετών χρειάζονται ρητή γονική συγκατάθεση για να ανοίξουν λογαριασμό σε social media. Οι γονείς μπορούν επίσης να ζητήσουν το κλείσιμο του λογαριασμού του παιδιού τους.
Ισπανία
Ένα νομοσχέδιο που μελετάται από τους Ισπανούς νομοθέτες προτείνει ότι τα παιδιά κάτω των 16 ετών δεν θα πρέπει να έχουν πρόσβαση σε κοινωνικά δίκτυα, φόρουμ, πλατφόρμες επικοινωνίας ή «οποιονδήποτε εικονικό χώρο που ενσωματώνει γενετική τεχνητή νοημοσύνη (GenAI)», χωρίς ρητή γονική συγκατάθεση.
Σε «άλλες περιπτώσεις», η ελάχιστη ηλικία θα είναι 14 ετών, σύμφωνα με το σχέδιο νόμου, προκειμένου να «αποτραπούν οι κίνδυνοι που σχετίζονται με την πρόωρη έκθεση σε ακατάλληλο περιεχόμενο, τον εκφοβισμό στο διαδίκτυο ή την ψηφιακή εκμετάλλευση προσωπικών δεδομένων». Ο νόμος δεν προσδιορίζει ποιες θα μπορούσαν να είναι αυτές οι άλλες περιπτώσεις.
Τα παιδιά ηλικίας μεταξύ 16 και 18 ετών θα μπορούν να έχουν πρόσβαση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με τη δική τους συγκατάθεση.
Εάν υιοθετηθεί, ο νόμος θα υποχρεώνει επίσης τους παρόχους καταστημάτων εφαρμογών να δίνουν στους γονείς το δικαίωμα να ελέγχουν ποιες εφαρμογές θέλουν να κατεβάσουν τα παιδιά τους.
Μια πρόσφατη δημοσκόπηση της YouGov διαπίστωσε ότι το 79% των Ισπανών γονέων συμφωνούν με έναν περιορισμό ηλικίας για τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως ισχύει στην Αυστραλία.
Ωστόσο, ένας στους τρεις ερωτηθέντες δήλωσε ότι ένας περιορισμός ηλικίας θα ήταν δύσκολο να εφαρμοστεί στην Ισπανία.
Ελλάδα
Τον Σεπτέμβριο, ο Έλληνας Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, δήλωσε στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ ότι η χώρα εξετάζει το ενδεχόμενο απαγόρευσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, παρόμοια με το αυστραλιανό μοντέλο.
Η Ελλάδα έχει ήδη απαγορεύσει τα smartphone στις αίθουσες διδασκαλίας.
Η κυβέρνηση δημιούργησε επίσης πέρσι έναν ιστότοπο που παρέχει στους γονείς οδηγίες για τον τρόπο ενεργοποίησης του γονικού ελέγχου σε κινητά τηλέφωνα iOS και Android.
Το ελληνικό Kids Wallet, ένα εργαλείο γονικού ελέγχου που μπορεί να περιορίσει ή να αποκλείσει την πρόσβαση σε εφαρμογές και διαδικτυακές υπηρεσίες, σύμφωνα με πληροφορίες θα χρησιμοποιηθεί ως μέσο επαλήθευσης της ηλικίας των νεότερων ατόμων.
Η εφαρμογή δίνει στους γονείς τη δυνατότητα να περιορίσουν ή να αποκλείσουν την πρόσβαση σε εφαρμογές και διαδικτυακές υπηρεσίες.
Η συσκευή που χρησιμοποιεί το πορτοφόλι μπορεί να αποθηκεύει την ταυτότητα του ανηλίκου και να την παρουσιάζει στην αρμόδια Αρχή Πιστοποίησης.
Ιταλία
Τον περασμένο Μάιο, το ιταλικό Κοινοβούλιο εισήγαγε ένα νομοσχέδιο που θα μπορούσε να επιβάλει περιορισμούς στα κοινωνικά μέσα για παιδιά κάτω των 15 ετών.
Ο νόμος, ο οποίος εξετάζεται από την ιταλική Γερουσία, περιλαμβάνει επίσης διατάξεις για τον περιορισμό των «kidfluencers» κάτω των 15 ετών στις πλατφόρμες κοινωνικών μέσων.
Το σχέδιο νόμου απαιτεί επίσης από τις πλατφόρμες να επαληθεύουν την ηλικία των χρηστών χρησιμοποιώντας ένα «mini portafoglio nazionale», που μεταφράζεται ως ψηφιακό πορτοφόλι ταυτότητας, το οποίο συνδέεται με το επερχόμενο σύστημα επαλήθευσης ηλικίας της ΕΕ.
Ο Υπουργός Παιδείας της Ιταλίας, Τζουζέπε Βαλντιτάρα, δήλωσε στην ιταλική εφημερίδα Il Foglio ότι η χώρα πρέπει να ακολουθήσει το αυστραλιανό μοντέλο.
Από τον Νοέμβριο, η Ιταλία έχει επίσης θεσπίσει νομοθεσία για την επαλήθευση ηλικίας για ιστότοπους ενηλίκων.
Γερμανία
Στη Γερμανία δεν υπάρχουν περιορισμοί για άτομα κάτω των 16 ετών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης –τουλάχιστον, όχι ακόμα, σύμφωνα με το γερμανικό Κοινοβούλιο.
Η κυβέρνηση ανακοίνωσε τον Νοέμβριο ότι ζήτησε από μια επιτροπή να μελετήσει αν μπορεί να εφαρμοστεί απαγόρευση στη Γερμανία, καθώς και τον ευρύτερο αντίκτυπο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στους εφήβους της Γερμανίας. Η επιτροπή θα παρουσιάσει την τελική της έκθεση το φθινόπωρο του 2026.
Εάν το γερμανικό Κοινοβούλιο προχωρήσει στην απαγόρευση, δηλώνει ότι θα εμποδίσει τα παιδιά να έχουν λογαριασμούς στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως έκανε η Αυστραλία, έτσι ώστε τα παιδιά να μπορούν να έχουν πρόσβαση στους ιστότοπους χωρίς να είναι συνδεδεμένα.
Μια έκκληση για την καθιέρωση νόμιμης ελάχιστης ηλικίας 16 ετών για τους ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης συγκέντρωσε πάνω από 34.000 υπογραφές και εξετάζεται από την κυβέρνηση.